بررسی تأثیر هوش اخلاقی بر قضاوت حرفه‌ای حسابرسان

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه حسابداری، دانشکده حسابداری و علوم مالی، دانشکدگان مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، دانشکده حسابداری و علوم مالی، دانشکدگان مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، دانشکده علوم انسانی، واحد خوراسگان، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

4 حسابداری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر کرد، شهر کرد، ایران.

10.22059/acctgrev.2023.341449.1008673

چکیده

هدف: هدف از این پژوهش بررسی تأثیر هوش اخلاقی بر قضاوت حرفه‌ای حسابرسان و رتبه‌بندی میزان تأثیر هر یک از مؤلفه‌های ده‌گانه هوش اخلاقی بر قضاوت حرفه‌ای حسابرسان است.
روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر فرایند اجرا، تحلیلی ـ استنباطی است. جامعه آماری پژوهش، حسابرسان دیوان محاسبات در سه استان اصفهان، چهارمحال و بختیاری و یزد است که با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس، تعداد ۱۱۵ نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌های پژوهش، پرسش‌نامه است که بدین منظور از دو پرسش‌نامه استاندارد هوش اخلاقی و قضاوت حرفه‌ای حسابرسان استفاده شد (آلفای کرونباخ به‌ترتیب 954/0 و 936/0). از تعداد 115 پرسش‌نامه توزیع شده، 104 پرسش‌نامه قابلیت استفاده داشت. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و نیز آزمون فرضیه‌های پژوهش با استفاده از آزمون اسپیرمن انجام شد. به‌منظور رتبه‌بندی تأثیر مؤلفه‌های هوش اخلاقی بر قضاوت حرفه‌ای حسابرسان نیز، از آزمون فریدمن و همچنین نرم‌افزار اس‌پی‌اس‌اس انجام شد.
یافته‌ها: نتایج پژوهش بیانگر تأثیر هر ۱۰ مؤلفه هوش اخلاقی، بر قضاوت حرفه‌ای حسابرسان است که در میان آن‌ها، مؤلفه‌های وفای به عهد، اقرار به اشتباه‌ها و شکست‌ها و توانایی در بخشش اشتباه‌های خود، بیشترین تأثیر را بر قضاوت حرفه‌ای حسابرسان نشان دادند.
نتیجه‌گیری: می‌توان گفت تأثیر هر ده مؤلفه هوش اخلاقی، یعنی عملکرد مبتنی بر اصول، ارزش‌ها و باورها، راست‌گویی، استقامت و پافشاری برای حق، وفای به عهد، مسئولیت‌پذیری برای تصمیمات شخصی، اقرار به اشتباه‌ها و شکست‌ها، قبول مسئولیت برای خدمت به دیگران، فعالانه علاقه‌مند بودن به دیگران، توانایی در بخشش اشتباه‌های خود و توانایی در بخشش اشتباه‌های دیگران، بر قضاوت حرفه‌ای حسابرسان به تأیید رسید. رتبه‌بندی مؤلفه‌های هوش اخلاقی، بر اساس میزان تأثیر آن‌ها بر قضاوت حرفه‌ای حسابرسان، نشان می‌دهد که رتبه ۱ مؤلفه وفای به عهد با میزان تأثیر 87/6، رتبه 2 مؤلفه اقرار به اشتباه‌ها و شکست‌ها با میزان تأثیر 85/6، رتبه 3 مؤلفه توانایی در بخشش اشتباه‌های خود با میزان تأثیر 68/6، رتبه 4 مؤلفه عملکرد مبتنی بر اصول، ارزش‌ها و باورها با میزان تأثیر 10/6، رتبه 5 مؤلفه راست‌گویی با میزان تأثیر 08/6، رتبه 6 مؤلفه فعالانه علاقه‌مند بودن به دیگران با میزان تأثیر 78/5، رتبه 7 مؤلفه مسئولیت‌پذیری برای تصمیم‌های شخصی با میزان تأثیر 78/5، رتبه 8 مؤلفه قبول مسئولیت برای خدمت به دیگران با میزان تأثیر 70/5، رتبه 9 مؤلفه استقامت و پافشاری برای حق با میزان تأثیر 90/4 و رتبه 10 مؤلفه توانایی در بخشش اشتباه‌های دیگران با میزان تأثیر 86/4 است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating the Impact of Moral Intelligence on Auditors' Professional Judgment

نویسندگان [English]

  • Mohammadreza Nikbakht 1
  • Amir Mosalman Abdol Abadi 2
  • Arash Soleimani Farsani 3
  • Neda Shahin Fard 4
1 Associate Prof., Department of Accounting, Faculty of Management, Faculty of Accounting and Financial Sciences, College of Management, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Ph.D. Candidate, Department of Accounting, Faculty of Management, Faculty of Accounting and Financial Sciences, College of Management, University of Tehran, Tehran, Iran
3 Ph.D. Candidate, Department of Accounting, Faculty of Human Science, Khorasgan Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran
4 MSc., Department of Accounting, Faculty of Human Science, Shahre Kord Branch, Islamic Azad University, Shahre Kord, Iran
چکیده [English]

Objective
The purpose of this study is to investigate the impact of moral intelligence on the professional judgment of auditors. It also seeks to rate the impact of each of the 10 components of ethical intelligence on the judgment of auditors.
Methods
This study is applied in its purpose and analytical-inferential in its implementation approach. The statistical population for this study comprised auditors from the Supreme Audit Court of Iran (SAC) across three provinces: Isfahan, Yazd, and Chaharmahal and Bakhtiari. The sample size consisted of 115 individuals selected from these provinces. Two standard questionnaires of moral intelligence and professional judgment of auditors (Cronbach's alpha 0.954 and 0.936, respectively) were used to collect the required data. Out of 115 distributed questionnaires, 104 questionnaires were usable. Analysis of research data was performed to test research hypotheses using the Spearman test and to rank the effect of ethical intelligence components on the judgment of auditors using the Friedman test and SPSS software.
Results
The study findings reveal that all 10 components of moral intelligence significantly influence the professional judgment of auditors. Notably, the components of commitment, acknowledgment of mistakes and failures, and the ability to forgive one's mistakes demonstrated the most substantial impact on auditors' professional judgment.
Conclusion
In conclusion, the impact of all 10 components of moral intelligence manifests in performance aligned with principles, values, and beliefs. This includes attributes such as honesty, perseverance, commitment to doing what is right, honoring promises, taking personal responsibility for decisions, acknowledging mistakes and failures, and embracing the duty to serve others. Actively interested in others, the ability to forgive one's own mistakes, and the ability to forgive the mistakes of others were proven by the professional judgment of auditors. The components of moral intelligence were ranked based on their impact on the professional judgment of auditors, revealing a distinct hierarchy. At the forefront, fulfillment of the promise emerged as the most influential component, boasting an impact rate of 6.87. Following closely behind, admitting mistakes and failures garnered significant importance with an impact rate of 6.85. The ability to forgive one's own mistakes also proved to be a crucial factor, with an impact rate of 6.68. Moreover, performance grounded in principles, values, and beliefs held considerable sway over auditor judgment, registering an impact rate of 6.10. Similarly, honesty was deemed influential, with an impact rate of 6.08. Actively demonstrating interest in others and assuming responsibility for personal decisions shared a joint impact rate of 5.78, highlighting their significance in shaping auditor judgment. Accepting responsibility to serve others followed closely behind, with an impact rate of 5.70. Conversely, perseverance and insistence on the right exhibited a comparatively lower impact, with a rate of 4.90. Lastly, the ability to forgive the mistakes of others concluded the ranking, with an impact rate of 4.86.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Moral Intelligence
  • Professional Judgement
  • Auditors

مراجع

اصغری، فرهاد؛ قاسمی جوبنه، رضا (1393). بررسی رابطه بین هوش اخلاقی و گرایش‏های مذهبی با رضایت زناشویی در معلمان متأهل. مشاوره و روان درمانی خانواده، 4(1)، 65-85.
حاجیها، زهره؛ ملاسلطانی، جمال (1395). بررسی رابطه هوش عاطفی و هوش تحلیلی با عمکرد حسابرسان. حسابداری مدیریت، 9(28)، 39-52.
حساس یگانه، یحیی و مقصودی، امید (1390). ارزش‏های اخلاقی در قضاوت حرفه‌ای حسابرس، اخلاق در علوم و فناوری، 6(1)، 63-74.
خوش طینت، محسن؛ بستانیان، جواد (1386). قضاوت حرفه‏ای در حسابرسی. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 5(18)، 25-57.
عدیلی، مجتبی؛ خدامی پور، احمد؛ پورحیدری، امید (1398). بررسی تأثیر فرهنگ اخلاقی موسسه حسابرسی و تیپ‏های شخصیتی حسابرسان بر عینیت حسابرس. فصلنامه تحقیقات حسابداری و حسابرسی، انجمن حسابداری ایران، 12 (46)، 5-20.
علیپور، رضا (1386). راه‌کارهای پیشگیری از فساد مالی و اقتصادی. دانش حسابرسی، 2(6)، 37-43.
فروغی، داریوش و معتمدی، مهدی (1391). تأثیر روحیه بر قضاوت‌های حرفه‌ای حسابرسان، مجله حسابداری و مدیریت مالی، 3(10)، 29-54.
گلدوست، مجید؛ طالب نیا، قدرت الله؛ اسماعیل‌زاده مقری، علی؛ رهنمای رودپشتی، فریدون و رویایی، رمضانعلی (1398). تحلیل رابطه ادراک اخلاقی و قضاوت اخلاقی شاغلان حرفه حسابداری در بخش عمومی نسبت به هشداردهی تخلفات مالی: نقش تعدیلگر هوش اخلاقی. دانش حسابرسی، ۱۹ (۷۶)، 147- 168.
وحیدی الیزیی، ابراهیم؛ راهداریان، آذر (1387). ارزیابی عوامل موثر بر قضاوت حسابرسان و تعیین درجه اهمیت آن در کشف تحریف صورت‌های مالی. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 6(24)، 117-146.
 
References
Asghari, F. & Ghasemi Jobaneh, R. (2014). Survey on the Relationship between Moral Intelligence and Religious Orientations with Marital Satisfaction among Married Teachers. Family Counseling and Psychotherapy, 4(1), 65-85. (in Persian)
Borba, M. (2005). The step by step plan to building moral intelligence, Nurturing kids heart and souls. National educator award, national council of self- esteem. Josseybass.
Foroughi, D. & Motamedi, M .(2012). The effect of morale on the professional judgments of auditors. Journal of Accounting and Financial Management, 3(10), 29-54. (in Persian)
Goldoost, M., Talebnia, Gh., Esmaeilzadeh Moghari, A., Rahnama Rudposhti, F. & Royaei, R. (2020). Analyzing the Relationship between Ethical Perception and Ethical Judgment of Accounting Professionals in the Public Sector Towards Warning of Financial Violations: The Modifying Role of Ethical Intelligence. Auditing knowledge, 19 (76), 147-168.
(in Persian)
Phan, H.T., Nguyen, P.H., Nguyen, C.T., Thi Vo, T.T. & Nguyen, T.T. (2021). Effect of emotional intelligence on auditors’ judgment and audit sustainability: Empirical evidence from Vietnam. Problems and Perspectives in Management, 19(2), 333-345.
Hajiha, Z., Mola Sultani, J. (2016). The Investigation of Relationship between Ethical Intelligence & Performance of Independent Auditors. Ethics in science and Technology. 11 (1), 105-116. (in Persian)
Hasas Yegane, Y. & Maghsodi, O. (2011). Ethics in professional auditor judgments. Ethics in science and Technology, 6 (1), 63-74. (in Persian)
Khoshtinat, M., Bostanian, J. (2007). Professional Judgment in Auditing. Empirical Studies in Financial Accounting, 5(18), 25-57. (in Persian)
Lennick, D., Kiel, F. & Jordan, K. (2011). Moral Intelligence: Rnhancing Business Performance And Leadership Success In Turbulent Times. New Jersey: Pearson Education.
Lennick, D. & Kiel, F. (2011). Enhancing business performance and leadership success in turbulent times", Pearson education, inc prentice hall Isbn.
Lennick, D. & Kiel, F.K. (2005). Moral intelligence. Pearson Education, Inc. Prentice Hall. ISBN 0-13-149050-8.P. 1-7.
Libby, T. & Thorney, L. (2007). The Development Of Auditors Virtue. Journal Of Business Ethics, 71(1), 89-99.
Vahidi Elysseai, E., Rahdaryan, A. (2008). Appraisal Influencing Factors on Auditor's Judgment and Determining the Materiality Degree on Misstatement Detection of Financial Statements. Empirical Studies in Financial Accounting, 6(24), 117-146. (in Persian)
Yang, L., Brink, A.G. & Wier, B. (2017). The impact of emotional intelligence on auditor judgment. International Journal of Auditing, 1–15.
بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی
دوره 30، شماره 4
1402
صفحه 781-797

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار