طراحی الگوی فرایند تصمیم‌گیری خردمندانه در حسابرسی با رویکرد مبتنی بر نظریه داده‌بنیاد

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی، بناب، ایران.

2 دانشیار، گروه حسابداری، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی، بناب، ایران.

3 استادیار، گروه حسابداری، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی، بناب، ایران.

چکیده

هدف: تصمیم‌گیری مجموعه‌ای است از فعالیت‌های ذهنی که میان راه‌حل‌های مختلف ایجاد می‌شود؛ به همین دلیل از ابعاد تصمیم‌گیری می‌توان به بُعد خِردمندانه اشاره کرد. این نوع تصمیم‌گیری، از نوع تفکر و ویژگی درونی یک فرد به‌شمار می‌رود که به آن تصمیم‌های سنجیده‌تر گفته می‌شود. هدف از پژوهش حاضر، ارائه الگوی مفهومی تصمیم‌گیری خِردمندانه در حوزه حسابرسی است.
روش: رویکرد پژوهش کیفی است و با استفاده از نظریه زمینه‌ای اجرا شده است. داده‌های پژوهش از طریق مصاحبه با مدیران جامعه حسابداران رسمی ایران، سازمان بورس اوراق بهادار تهران و افراد صاحب‌نظر در زمینه حسابرسی جمع‌آوری و تجزیه‌وتحلیل شده است. نمونه‌گیری نیز به‌روش نظری بوده است.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش، به ارائه الگوی مفهومی، مبتنی بر پارادایم استراوس و کوربین منجر شد که از تحلیل داده‌های متنی و استخراج 25 کد باز و انتزاع آن‌ها به 4 مقوله اصلی به‌دست آمد.
نتیجه‌گیری: تحلیل‌ها نشان می‌دهد که «خِرد در تصمیم‌گیری حسابرسان» مقوله محوری است. در پژوهش حاضر، بر اساس مصاحبه‌های انجام‌شده، روی عواملی همچون ویژگی‌های شخصیتی، مهارت‌های حسابرسان و خدمات حسابرسان در جهت تصمیم‌گیری خِردمندانه حسابرسان تأکید بیشتری شده است و این عوامل می‌تواند بر تصمیم‌های حسابرسان برای اظهارنظر در ارتباط با صورت‌های مالی تأثیرگذار باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Grounded Theory Model of the Wise Decision-making Process in Auditing

نویسندگان [English]

  • Saleh Hadinia 1
  • Asgar Pakmaram 2
  • Rasoul Abdi 3
  • Ali Jafari 3
1 PhD Candidate, Department of Accounting, Bonab Branch, Islamic Azad University, Bonab, Iran.
2 Associate Prof., Department of Accounting, Bonab Branch, Islamic Azad University, Bonab, Iran.
3 Assistant Prof., Department of Accounting, Bonab Branch, Islamic Azad University, Bonab, Iran.
چکیده [English]

Objective: Decision-making refers to a set of mental activities that occur when creating different solutions or choosing between them. One of the dimensions of decision-making is wise decision-making. Wise decision-making is based on people's thinking, and internal characteristics referred to as more deliberate decisions. The purpose of this research is to present a conceptual model of wise decision-making in the field of auditing.
Methods: Research methodology is part of developmental research in terms of result, exploratory-applied analysis in terms of purpose, and qualitative in terms of work implementation method. The statistical community included experts in the field of auditing and partners and managers of the Iranian Certified Public Accountants and the Securities and Exchange Organization, selected as participants in the research using a targeted sampling approach. The data were collected by semi-structured interview method. In order to obtain the reliability and validity of the data, the present study used two methods reviewing the participants and non-participating experts.
Results: The primary category is wisdom-based decision-making, which is based on the two dimensions of intrinsic meditation and external meditation, and according to causal conditions, background conditions, and intervening conditions, strategies have been developed, and the final model has been presented based on it.
Conclusion: This study can be a good commencement to consider the wisdom or knowledge of auditors and a practical method for auditors to make wise decisions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Wisdom-based decision making
  • Auditing profession
  • Database theory

مراجع

انصاری، عبدالمهدی و کرمانی کمالی، نرجس (1391). بررسی عوامل مؤثر بر تصمیم حسابرسان جهت استفاده از ابزار کمکی تصمیم‌گیری در ارزیابی ریسک تقلب مدیریت. پژوهش‏های حسابداری و حسابرسی، 16(4)، 62-79.
برزیده، فرخ؛ باباجانی، جعفر و عبداللهی، احمد (1397). طراحی الگوی هویت در قضاوت حسابرسی با رویکرد مبتنی بر نظریه داده‌بنیاد. دانش حسابرسی، 18(71)، 5- 36.
رجبعلی‌زاده، جواد؛ حصارزاده، رضا و باقرپور، محمدعلی (1395). بررسی رابطه بین دو بعد شکاکیت و بی طرفی تردید حرفه‌ای با قضاوت حرفه‌ای حسابرس. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 23(2)، 173-192.
عسگری، سعید؛ رهنمای رودپشتی، فریدون و گودرزی، احمد (1390). اخلاق انتقادی به مثابه بستری برای حسابداری انتقادی. حسابداری مدیریت، 4(8)، 123-134.
ملکی پور، هادی؛ عبدلی، محمدرضا و ولیان، حسن (1400). طراحی مدل مضامین فلسفی درایتِ خردمندانه حسابرس در قضاوت حرفه‌ای. حسابداری مدیریت، 14(48)، 129-154.
 
References
Ansari, A., & Kamali Kermani, N. (2012). An examination of the factors that influence Auditors' decision to use 'a decision aid' in assessment of management fraud risk. Accounting and Auditing Research, 4(16), 62-79. doi: 10.22034/iaar.2012.104582 (in Persian)
Arens, A.A., Elder, R.J., Beasley, M.S. & Hogan, C.E. (2017). Auditing and Assurance Services: An Integrated Approach (16th ed.), Pearson, Boston.
Asgari, S., Rahamay Roudposhti, F. & Goudarzi, A. (2011). Critical ethics as bedrock of Critical Accounting. Management Accounting, 4(8), 123- 134. (in Persian)
Ashton, R. (2010). Quality, timing, and luck: looking back at Ashton (1974). Auditing: A Journal of Practice and Theory, 29(1), 3-13.
Barzideh, F. B., Babajani, J. B., Ghorbanizadeh, V., & Abdollahi, A. (2018). Explanation and development of an identity pattern in audit judgment. Financial Accounting Knowledge, 5(2), 1-34. doi: 10.30479/jfak.2018.1437. (in Persian)
Bierly, P.E., Kessler, E.H. & Christensen, E.W. (2000). Organizational learning, knowledge and wisdom. Journal of Organizational Change Management, 13(6), 595-618.
Bonner, S.E. (2008). Judgment and Decision Making in Accounting. Pearson / Prentice Hall, New Jersey.
Canadian Institute of Chartered Accountants (CICA) (1995). Professional Judgment and the Auditor, CICA, Toronto.
Einhorn, H.J. & Hogarth, R.M. (1981). Behavioral decision theory: processes of judgment and choice. Journal of Accounting Research, 19 (2), 1-31.
Francis, J.R. (1994). Auditing, hermeneutics, and subjectivity. Accounting, Organizations and Society, 19(3), 235-269.
Hays, J.M. (2010). The ecology of wisdom. Management and Marketing, 5(1), 71-92.
Hu, K.H., Chen, F.H., Hsu, M.F. & Tzeng, G.H. (2020). Identifying key factors for adopting artificial intelligence-enabled auditing techniques by joint utilization of fuzzy-rough set theory and MRDM technique. Technological and Economic Development of Economy, 27(2), 1-34, doi: 10.3846/tede.2020.13181.
Intezari, A. & Pauleen, D. (2014). Management wisdom in perspective: are you virtuous enough to succeed in volatile times? Journal of Business Ethics, 120(3), 393-404.
Intezari, A., Pauleen, D. & Nazim, Taskin, N. (2016). The DIKW Hierarchy and Management Decision- Making. Proceedings of HICSS '16 Proceedings of the 49th Hawaii International Conference on System Sciences (HICSS), pp. 4193-4201.
Joe, J.R. & Vandervelde, S.D. (2007). Do auditor-provided non-audit services improve audit effectiveness? Contemporary Accounting Research, 24(2), 467-487.
Kessler, E. H. & Bailey, J. R. (2007). Handbook of organizational and managerial wisdom, Sage Publications.
Libby, R. (1981). Accounting and Human Information Processing: Theory and Applications, Prentice- Hall, London.
Malekipour, H., Abdoli, M., & Valiyan, H. (2021). Designing a Model of Auditor's Intellectual Wisdom in Professional Judgment. Management Accounting, 14(48), 129-154.
(in Persian)
Munoko, I., Brown-Liburd, H.L. and Vasarhelyi, M. (2020). The ethical implications of using artificial intelligence in auditing. Journal of Business Ethics, 167(2), 209-234.
Nguyen, H.T.L. (2021). A conceptual framework for wisdom-based decision-making process in audit profession. Library Hi Tech, Vol. ahead-of-print No. ahead-of-print. https://doi.org/10.1108/LHT-10-2020-0256
Nguyen, L. & Kohda, Y. (2017a). Toward a model of wisdom determinants in the auditing profession. The Proceedings Hawaii International Conference on System Sciences (HICSS) 50th 2017, Hawaii, US.
Nguyen, L. & Kohda, Y. (2017b). Toward a knowledge management framework for auditing processes. International Journal of Knowledge and Systems Science, 8(3), 45-67.
Paranoan, N., Roreng, P.P., Tandirerung, C.J. & Tandungan, E.S. (2018). Disclosing Professionalism Behaviour of Internal Auditor in Preventing Fraud by Using the Local Cultural Wisdom ‘Longko’ (A Case Study at Toraja Tribe, South Sulawesi, Indonesia), The 2018 International Conference of Organizational Innovation, DOI: 10.18502/kss.v3i10.3462.
Pauleen, D.J. & Wang, W.Y.C. (2017). Does big data mean big knowledge? KM perspectives on big data and analytics. Journal of Knowledge Management, 21(1), 1-6.
Pauleen, D.J. (2017). Dave snowden on KM and big data/analytics: interview with David J. Pauleen. Journal of Knowledge Management, 21(1), 12-17.
Rajab Ali Zadeh, J., Hesarzadeh, R., & Bagher Pour, M. A. (2016). An Investigation of the Relationship between Two Dimensions of Presumptive Doubt and Professional Skepticism With Professional Judgment of an Auditor. Accounting and Auditing Review, 23(2), 173-192. doi: 10.22059/acctgrev.2016.58465. (in Persian)
Roca, E. (2008). Introducing practical wisdom in business schools. Journal of Business Ethics, 82(3), 607-620.
Rooney, D., McKenna, B. & Liesch, P. (2010). Wisdom and Management in the Knowledge Economy. New York: Routledge.
Rowley, J. & Slack, F. (2009). Conceptions of wisdom. Journal of Information Science, 35(1), 110-119.
Rowley, J. (2006). What do we need to know about wisdom? Management Decision, 44(9), 1246-1257.
Solomon, I., Shields, M.D. & Whittington, O.R. (1999). What do industry-specialist auditors know? Journal of Accounting Research, 37(1), 191-208.
Sternberg, R. J. & Jordan, J. (Eds.), (2005). A handbook of wisdom: Psychological perspectives. Cambridge University Press.
Sternberg, R. J. (2004). What is wisdom and how can we develop it? Annals of American Academy of Political and Social Science,  591, 164-174.
Strauss, A.L., & Corbin, J. (1998). Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory (2th ed.), Sage.
Sweeney, C., Bernardi, R. & Arnold, D. (2014). Could the Level of Personal Indebtedness Influence an Auditor’s Professional Decision-Making Process? Research on Professional Responsibility and Ethics in Accounting (Research on Professional Responsibility and Ethics in Accounting), 18(2): 89-108.
Trotman, K.T., Tan, H.C. & Ang, N. (2011), Fifty-year overview of judgment and decision-making research in accounting. Accounting and Finance, 51(1), 278-360.
Valentine, S., Godkin, L. (2020). Moral intensity, ethical decision making, and whistle blowing intention. Journal of Business Research, 98(4), 277-288.
Vera-Mũnoz, S.C., Ho, J.L. & Chow, C.W. (2006). Enhancing knowledge sharing in public accounting firms. Accounting Horizons, 20(2), 133-155.
Webster (1961). Webster’s New Twentieth Century Dictionary of English Language, Unabridged, The Publisher’s Guild, New York.
بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی
دوره 29، شماره 4
1401
صفحه 738-757

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار