مدل‌سازی تمایل حسابداران به گزارش خطاکاری

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

2 دانشیار، گروه حسابداری، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

3 استاد، گروه حسابداری، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

چکیده

هدف: گزارش خطاکاری، ابزار مهم‎ و مؤثری برای کشف تقلب است، از این رو، اهمیت آگاهی از عوامل کلیدی تأثیرگذار بر تمایل به گزارش خطاکاری، بیش از پیش در کانون توجه قانون‌گذاران قرار گرفته است و آنها تلاش می‌کنند تا کارکنان شرکت‌ها را به گزارش خطاکاری تشویق کنند. در نتیجه، پژوهش حاضر، به‌دنبال مدل‌سازی تمایل حسابداران شرکت‌ها به گزارش خطاکاری است.
روش: شهود اخلاقی یا استدلال عقلی، تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده و مثلث تقلب، دیدگاه‌های نظری‌ای هستند که می‌توانند در مدل‌سازی تمایل حسابداران شرکت‌ها به گزارش خطاکاری یا اتخاذ موضع سکوت در قبال آن ادغام شوند. از این رو، مدل پژوهش که بر اساس همین دیدگاه‌ها طراحی شده است، از لحاظ تکنیک‌ها، روش‌ها و آزمون‌های آماری متعدد، از جمله تحلیل محتوای دلفی، آنتروپی شانون و مدل معادلات ساختاری بررسی شده است. تکنیک سوارا نیز برای تعیین اهمیت و اولویت‌بندی میزان تمایل به گزارش خطاکاری درون و برون‌سازمانی استفاده شد.
یافته‌ها: با توجه به نتایج آزمون‌ها، مدل مفهومی ‌طراحی‌شده در این پژوهش به تأیید رسید. گفتنی است که مصاحبه‌شوندگان نیز بیشتر تمایل داشتند خطاکاری درون‌سازمانی را به‌خصوص به رئیس هیئت‌مدیره شرکت گزارش دهند.
نتیجه‌گیری: حسابداران می‌توانند در گزارش تقلب‌های موجود در سازمان، نقش بسزایی داشته باشند، از این رو، مدیران شرکت‌ها می‌بایست فضای سازمان را به شکلی مدیریت کنند که حسابداران تمایل به گزارش خطاکاری پیدا کنند. همچنین قانون‌گذاران نیز باید در تدوین و تصویب قوانین و مقررات حمایتی از گزارش‌کنندگان خطا کوشا باشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Modeling Accountant Whistle Blowing Intention

نویسندگان [English]

  • Mohammad Javad Ramezani 1
  • Sahar Sepasi 2
  • Hossein Etemadi 3
  • Javad Rezazadeh 2
1 PhD. Candidate, Department of Accounting, Faculty of Management and Economic, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
2 Associate Prof., Department of Accounting, Faculty of Management and Economic, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
3 Prof., Department of Accounting, Faculty of Management and Economic, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Objective: Whistleblowing is one of the most important and effective fraud discovery mechanism; therefore, recognizing key factors affecting whistleblowing intention should be more considered by regulators; and they must try to encourage employees to whistle the blow. As whole, this research aim to modeling accountant whistleblowing intention.
Methods: Moral intuition, theory of planed behavior and fraud triangle are three theoretical approaches that can be merged for modeling accountant intention to whistleblowing or not to whistle the blow. Thus, research model that designed on these approaches, is examined by several statistical tests include Delphi content analysis, Shannon entropy and structural equation model. Also, Swara technique is used for evaluating internal and external whistleblowing intention.
Results: According to results, research model is approved and, also, interviewers intend to internal whistleblowing specially to chairman of board more than external whistleblowing.
Conclusion: Accountants can play important role in reporting organizations fraud, so, managers should mange organization environment in a way that accountant intend to whistle the blow. Also, Legislators should make and sanction laws and regulations that support whistleblower hip-and-thigh

کلیدواژه‌ها [English]

  • Whistleblowing
  • The accountant
  • Structural equations model

مراجع

اخروی جوقان، ابوذر؛ رحیمیان، نظام الدین؛ قره داغی، مریم (1397). عوامل مؤثر بر اثربخشی حسابرسی داخلی از دیدگاه اعضای کمیته حسابرسی. بررسی‎های حسابداری و حسابرسی، 25 (3)، 311- 326.
اسماعیلی کیا، غریبه؛ نجف نیا، سمیه؛ اوشنی، محمد (1398). بررسی رابطه بین سازوکارهای راهبری شرکتی برون‎سـازمانی و تقلب مالی با تمرکز بر ارزیابی شناختی از تجویزهای تئوری نمایندگی. بررسی‎های حسابداری و حسابرسی ، 26 (2)، 169- 192.
بهرامی‌ رهنما، زهرا؛ بنی مهد، بهمن (1398). بررسی بدگمانی سازمانی، تعهّد حرفه ای و گزارش خطاکاری در حرفه حسابرسی. فصلنامه بورس اوراق بهادار، 12(45)، 118-144.
فرهادی نژاد، محسن؛ جعفری، سکینه (1398). شناسایی علل سوتزنی سازمانی و دلایل عدم تمایل به سوت‌زنی در سازمان‌های دولتی. مدیریت سازمان‌های دولتی، 7 (4)، 71-84.
نمازی، محمد و فهیمه ابراهیمی‌(1395)، مدل‌بندی و تعیین اولویت عوامل مؤثر بر قصد گزارش تقلب‌های مالی توسط حسابداران، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات تجربی حسابداری مالی، (49)، 1-28.
‌هاشمی، سید عباس؛ حریری، امیر سینا (1396). ارزیابی توانایی قانون بنفورد در شناسایی و پیش بینی کشف تقلب مالی، بررسی‎های حسابداری و حسابرسی، 24(2)، 283- 302.
 
References
Ajzen, I. (1991). The theory of planned behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 50 (2), 179– 211. doi:10.1016/0749-5978(91)90020-T.
Ajzen, I. (2001). Nature and operation of attitudes. Annual Review of Psycholog, 52 (1), 27–58. doi:10.1146/annurev.psych.52.1.27.
Albrecht, W. S. & Albrecht, C. O. (2003). Fraud Examination and Prevention. (March 21). Mason, OH: Thompson-Southwestern.
Amara, I., Amar, A.B. & Jarboui, A. (2013). Detection of Fraud in Financial Statements: French Companies as a Case Study. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 3(5), 456-472.
Antinyan A., Corazzini, L., and Pavesi, F. (2020). Does trust in the government matter for whistleblowing on tax evaders? Survey and experimental evidence. Journal of Economic Behavior and Organization, 171, 77–95.
Association of Certified Fraud Examiners (ACFE) (2019). Report to the Nations on Occupational Fraud and Abuse. Available at: https://acfepublic.s3-us-west-2.amazonaws. com/2020-Report-to-the-Nations.pdf.
Bahrami Rahnama, Z. & Banimahd, B. (2019). Investigating organizational suspicion, professional commitment and whistleblowing in auditing profession. Stock Exchange Journal, 12(45), 118-144. (in Persian)
Barnett, T., Bass, K. & Brown. G. )1996(. Religiosity, ethical ideology, and intentions to report a peer’s wrongdoing. Journal of Business Ethic, 15 (11), 1161–1174.
Brown, J. O., Hays J., & Stubes M. T. (2016). Modeling Accountant Whistleblowing Intentions: Applying the Theory of Planned Behavior and the Fraud Triangle. accounting and the public interest, 16(1), 28–56.
Carpenter, T. D., & Reimers J. L. (2005). Unethical and fraudulent financial reporting: Applying the theory of planned behavior. Journal of Business Ethic, 60 (2): 115–129. doi:10.1007/s10551-004-7370-9.
Chang, M. K. (1998). Predicting unethical behavior: A comparison of the theory of reasoned action and the theory of planned behavior. Journal of Business Ethics, 17 (16): 1825–1834. doi:10.1023/A:1005721401993.
Chiu, R. K. (2003). Ethical judgment and whistleblowing intention: Examining the moderating role of locus of control. Journal of Business Ethics, 43 (1/2), 65–74. doi:10.1023/A:1022911215204.
Curtis, M. B. & Taylor, E. Z. (2009). Whistleblowing in public accounting: Influence of identity disclosure, situational context, and personal characteristics. Accounting and the Public Interest, 9 (1): 191–220. doi:10.2308/api.2009.9.1.191.
Dalton, D. & Radtke R. R. (2013). The joint effects of Machiavellianism and ethical environment on whistle-blowing. Journal of Business Ethics, 117 (1), 153–172. doi:10.1007/s10551-012-1517-x.
Dworkin, T. M. (2007). SOX and whistleblowing. Michigan Law Review, 105 (8), 1757–1780.
Esmaili Kia Gh., Najafnia, S., & Oshani, M. (2019). Investigating the Relationship between External Corporate Governance Mechanisms and Financial Fraud, Focusing on Cognitive Evaluation Theory Insights on Agency Theory Prescriptions. Accountingand Auditing Review, 26(2), 169-192. (in Persian)
Farhadinejad, M. & Jafari, S. (2019). Identifying the Causes of Organizational Disclosure and the Reasons of Unwillingness to Disclose in Governmental Organizations. Journal of Public Organizations Management, (7), 71-84. (in Persian)
Feldman, Y., & Lobel, O. (2008). Decentralized enforcement in organizations: An experimental approach. Regulation and Governance, 2 (2), 165–192.
Gefen, D., & Straub, D. (2005). A practical guide to factorial validity using PLS-Graph: Tutorial and annotated example. Communications of association for information systems, 16(1), 5.
Gundlach, M. J., Douglas, S. C. & Martinko, M. J. )2003(. The decision to blow the whistle: A social information processing framework. Academy of Management Review, 28 (1): 107–123.
Hansen, J &. Klamm B. K. (2012). A study of accounting students' ability to recognize and evaluate fraud risk. The Journal of Theoretical Accounting Research, 8(1), 1-23.
Hashemi, S. A. & Hariri, A. S. (2017). The Analysis of Benford's Law Ability to Identify and Predict Financial Fraud Detection. Journal of Accountingand Auditing Review, 24(2), 283-302. (in Persian)
Hennequin, E. (2020). What motivates internal whistleblowing? A typology adapted to the French context. European Management Journal, 38(5). https://doi.org/10.1016/j.emj. 2020.03.005.
Hunt, S. D., & Vitell, S. (1986). A general theory of marketing ethics. Journal of Macromarketing, 6 (1): 5–16. doi:10.1177/027614678600600103.
Katz, D. M. (2014). SEC Dishing Out $300,000 Whistleblower Award to Internal Auditor. Available at: http://ww2.cfo.com/regulation/2014/09/sec-dishing-300000-whistleblower-award-internal-auditor/.
Lauck, J. R., Perreault, S., Rakestraw, J. R., & Wainberg, J. (2020). Strategic audit inquiry: the impact of timing and promotion of statutory protections of client fraud disclosures. Accounting horizons Journal, 34(3), 153-167.
McMillan, B., & Conner, M. (2003). Applying an extended version of the theory of planned behavior to illicit drug use among students. Journal of Applied Social Psychology, 33 (8): 1662–1683. doi:10.1111/j.1559-1816.2003.tb01968.x.
Mesmer-Magnus, J. R., & Viswesvaran, C. (2005). Whistleblowing in organizations: An examination of correlates of whistleblowing intentions, actions, and retaliation. Journal of Business Ethics, 62 (3): 277–297. doi:10.1007/ s10551-005-0849-1.
Miceli, M. P., & Near, J. P. (1989). The incidence of wrongdoing, whistle-blowing, and retaliation: Results of a naturally occurring field experiment. Employee Responsibilities and Rights Journal, 2 (2): 91–108. doi:10.1007/ BF01384940.
Namazi, M. & Ebrahimi, F. (2016). Modeling and Identifying Effective Factors Affecting the Intention of Reporting Financial Fraudulent by Accountant. Emprical studies in financial accounting quarterly, (49), 1-28. (in Persian)
Near, J.P., & Miceli, M. P. (1996). Whistle-blowing: Myth and reality. Journal of Management, 22 (3): 507–526. doi:10.1177/014920639602200306.
Okhravi Joghan, A., Rahimian, N. & Gharedaghi, M. (2018). Factors Affecting the Internal Audit Effectiveness in the Viewpoint of Audit Committee Members. Journal of Accounting and Auditing Review, 25(3), 311-326. (in Persian)
Park, H., & Blenkinsopp, J.)2009(. Whistleblowing as planned behavior—A survey of South Korean police officers. Journal of Business Ethics, 85 (4), 545–556. doi:10.1007/s10551-008-9788-y.
Randall, D. M., & Gibson, A. M. )1991(. Ethical decision-making in the medical profession—An application of the theory of planned behavior. Journal of Business Ethics, 10 (2): 111–122. doi:10.1007/BF00383614.
Sarbanes, P., & Oxley, M. (2002). Sarbanes-Oxley act of 2002. Washington, D.C: US Congress.
Shannon, C. (1948). A mathematical Theory of communication. The bell system technical journal, 27, 379-423.
Sheppard, B. H., Hartwick, J. & Warshaw, P. R. (1988). The theory of reasoned action—A meta-analysis of past research with recommendations for modifications and future research. Journal of Consumer Research, 15 (3):325–343. doi:10.1086/209170.
Sims, R. L., & Keenan, J. P. (1998). Predictors of external whistleblowing: Organizational and intrapersonal variables. Journal of Business Ethics, 17 (4): 411–421. doi:10.1023/A:1005763807868.
Suh, J. B. & Shim, H. S. (2020). The effect of ethical corporate culture on anti-fraud strategies in South Korean financial companies: Mediation of whistleblowing and a sectoral comparison approach in depository institutions. International Journal of Law, Crime and Justice, https://doi.org/10.1016/j.ijlcj.2019.100361
Trongmateerut, P., & Sweeney, J. T. (2013). The influence of subjective norms on whistle-blowing: A cross-cultural investigation. Journal of Business Ethics, 112 (3): 437–451. doi:10.1007/s10551-012-1270-1.
Verschuuren P. (2019) Whistleblowing determinants and the effectiveness of reporting channels in the international sports sector. Sport Management Review, https://doi.org/10.1016/j.smr.2019.07.002.
Watts, L., Logan & Buckley, M., Ronalds (2017). A Dual-Processing Model of Moral Whistleblowing in Organizations. Journal of Business Ethics, 146: 669–683. Doi: 10.1007/s10551-015-2913-9.
Weaver, G. R., Reynolds, S. J., & Brown, M. E. (2014). Moral intuition: Connecting current knowledge to future organizational research and practice. Journal of Management, 40, 100–129.
Zhang, J., Chiu, R. & Wei, L. Q. (2009). Decision-making process of internal whistleblowing behavior in China: Empirical evidence and implications. Journal of Business Ethics, 88 (S1): 25–41. doi:10.1007/s10551-008-9831-z.
بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی
دوره 28، شماره 4
1400
صفحه 637-663

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار