تحلیل SWOT برای حرفه حسابرسی مستقل در ایران

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه حسابداری، دانشکده مدیریت و حسابداری، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران.

2 دانشیار، گروه حسابداری، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، دانشکده مدیریت و حسابداری، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران.

چکیده

هدف: در نظام اقتصادی کشور، حرفه حسابرسی مستقل جایگاهی مهمی دارد و در سال‌های اخیر با مشکلات و تحولات بسیاری مواجه بوده است. ذی‌نفعان و مشارکت‌کنندگان حرفه، به‌منظور حداکثرسازی ارزش و تعالی آن، در خصوص عوامل درونی و بیرونی تأثیرگذار به کسب شناختی راهبردی نیاز دارند. هدف پژوهش حاضر، ارائه تحلیل SWOT از حرفه حسابرسی مستقل در ایران است.
روش: پژوهش حاضر، پژوهشی کیفی به‌روش نظریه داده‌بنیاد است. گردآوری داده‌ها از طریق رویکرد سه‌گانه‌سازی (مثلثی) شامل 20 مصاحبه نیمه‌ساختاریافته، 38 مصاحبه ثانویه و تحلیل کیفی 500 عنوان سند از نشریه‌های حرفه‌ای ایران انجام شده است.
یافته‌ها: نتایج تحلیل SWOT حاکی از شدت فاصله انتظارها و تأثیرهای مخرب وضعیت بنگاه‌های اقتصادی کشور و شرایط سیاسی و اقتصادی بر حرفه حسابرسی مستقل ایران است. قوت‌ها و تکیه‌گاه حرفه حسابرسی مستقل در ایران، تشکیلات و زیرساخت‌های حرفه‌ای، ایجاد نهاد قانونی برای حسابداران رسمی در کشور، تدوین استانداردهای حسابداری و حسابرسی و در نهایت، انجمن‌های حرفه‌ای است. ضعف‌های مهم حرفه حسابرسی مستقل ایران، پایین‌بودن حق‌الزحمه حسابرسی، تعامل ضعیف با ذی‌نفعان، مشکل‌های ساختاری و قانونی موجود در آن، کنترل کیفیت مستقر در حرفه حسابداران رسمی و نبود هم‌بستگی و هم‌افزایی در حرفه است. فرصت‌های حرفه حسابرسی مستقل در ایران، از چهار بُعد جلب توجه و اعتماد ذی‌نفعان، توسعه روابط بین‌المللی، بزرگ‌تر شدن مؤسسه‌های حسابرسی و تجدید ساختار در ارکان حرفه تبیین می‌شود. تهدیدهای مهم برای حرفه حسابرسی مستقل ایران، فاصله انتظارهای ذی‌نفعان، شرایط بنگاه‌های اقتصادی کشور و شرایط اقتصادی و سیاسی کشور است.
نتیجه‌گیری: با توجه به نتایجی که از تحلیل SWOT به‌دست آمد، سیاست‌گذاران و ذی‌نفعان حرفه باید با مدیریت راهبردی قوت‌ها و فرصت‌ها، به رفع عوامل فزاینده تضعیف‌کننده و تهدیدکننده حرفه در کشور اهتمام ورزند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

SWOT Analysis of the Independent Audit Profession in Iran

نویسندگان [English]

  • Mohammadreza Mehrabanpour 1
  • Gholamreza Karami 2
  • Mohammad Jandaghi Ghomi 3
1 Assistant Prof., Department of Accounting, Faculty of Management and Accounting, Farabi Campus, University of Tehran, Qom, Iran.
2 Associate Prof., Department of Accounting, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran.
3 Ph.D. Candidate, Department of Accounting, Faculty of Management and Accounting, Farabi Campus, University of Tehran, Qom, Iran.
چکیده [English]

Objective: In the country's economic system, the independent audit profession has a key position and it has faced many challenges and changes in recent years. In order to maximize its value and prestige, the profession's stakeholders and participants need a strategic understanding of the internal and external factors that influence it. The purpose of this study is to provide a SWOT analysis of the independent audit profession in Iran.
Methods: This research is a qualitative and grounded theory study. Data collection is done by a triangular approach including 20 semi-structured interviews, 38 secondary interviews, and qualitative analysis of 500 documents from the professional journals of Iran.
Results: The results of the SWOT analysis indicate the severity of the expectations gap and the destructive effects of the situation of the country's economic enterprises and the political and economic conditions on Iran's independent auditing profession. The strengths and cornerstone of the Iranian independent audit profession are professional structures and infrastructures, established legal society for Iranian certified public accountants, development of accounting and auditing standards, and the professional associations. The profession's weaknesses are low audit fees, weak interaction with stakeholders, structural and legal problems, control quality of the CPAs' profession, and lack of solidarity and synergy. The profession's opportunities can be explained from four dimensions, including attracting stakeholders' attention and trust, development of international relations, enlargement of audit firms, and restructuring the pillars of the profession. The main threats of the profession are the stakeholders' expectations gap, conditions of the country's enterprises, and the political and economic conditions of Iran.
Conclusion: According to the achieved results from this SWOT analysis, policymakers and stakeholders must do the strategic management of strengths and opportunities to resolve the growing factors that weaken and threaten the profession in the country.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Independent Auditing Profession
  • Audit Firms of Iran
  • SWOT
  • Strategic Analysis
احمدی لویه، افشین؛ نیکومرام، هاشم؛ رهنمای رودپشتی، فریدون؛ بنی مهد، بهمن (1397). حق انتخاب حسابرس و مدیریت سود مبتنی بر اقلام تعهدی بر اساس نظریه انتخاب گلاسر. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 15(60)، 103-123.
باتقوا، مصطفی (1394). ظرفیت نادیده حسابرسان. حسابدار، (282)، 24-26.
جامعه حسابداران رسمی ایران (1397). پیشنهاد راهکارهای حفظ و بهبود کیفیت حسابرسی. تهران: جامعه حسابداران رسمی ایران.
جامعه حسابداران رسمی ایران. (1398، 06 2-4). ویدئوهای جامعه حسابداران رسمی ایران. بازیابی در 06 2-4، 1398، از جامعه حسابداران رسمی ایران. دسترسی در آدرس زیر:
https://www.aparat.com/video/video/listuser/username/iacpa/wrapper/true/%D9%87%D9%85%D9%87_%D9%88%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7
جعفری نسب کرمانی، ندا؛ ملانظری، مهناز؛ رحمانی، علی (1398). چالش‎ها و فرصت‎های تغییر گزارش حسابرس در ایران. بررسیهای حسابداری و حسابرسی، 26(3)، 348-370.
حساس یگانه، یحیی؛ منصوری، مصطفی (1395). فاصله انتظاراتی میان حسابرسان و استفاده‎کنندگان نسبت به مفاهیم انتقال‎یافته از گزارش حسابرسی استاندارد. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 5(19)، 77-88.
سلیمانی امیری، غلامرضا؛ محمودخانی، مهناز (1398). دیدگاه حسابرسان ایران در خصوص حسابرسی برآوردهای ارزش منصفانه. بررسیهای حسابداری و حسابرسی، 26(2)، 255-278.
شورای عالی جامعه حسابداران رسمی ایران (1398). گزارش سالانه شورای عالی جامعه حسابداران رسمی ایران برای سال مالی منتهی به 29 اسفند ماه 1397. تهران: جامعه حسابداران رسمی ایران.
صادقیان، رحمت‎اله (1396). چرا ناگزیر از حرکت در جهت ادغام مؤسسه‎های حسابرسی هستیم؟. حسابدار رسمی، (39)، 4.
علوی، سید محمد (1398). عوامل و موانع کیفیت حسابرسی در ایران. حسابدار رسمی(46)، 28-39.
محمدرضائی، فخرالدین؛ فرجی، امید (1398). معمای سنجش کیفیت حسابرسی در پژوهش‎های آرشیوی: نقد و ارائه پیشنهادهایی برای محیط پژوهشی ایران. بررسی‏های حسابداری و حسابرسی، 26(1)، 87-122.
مرکز آموزش و تحقیقات حسابداری و حسابرسی حرفه‎ای (1397). مجموعه قانون و مقررات حسابداران رسمی ایران. تهران: جامعه حسابداران رسمی ایران.
مرکز آموزش و تحقیقات حسابداری و حسابرسی (1397). آیین اخلاق و رفتار حرفهای حسابداران رسمی. تهران: جامعه حسابداران رسمی ایران.
مهربان پور، محمدرضا و جعفری، مرتضی (1397). ادغام مؤسسات حسابرسی در جهان، تهران: انتشارات جامعه حسابداران رسمی ایران.
مهربان پور، محمدرضا (1395). ترجمه گزارش توسعه پایدار جهانی، از انتشارات سازمان ملل متحد، تهران: انتشارات انجمن حسابداران خبره ایران.
مهربان پور، محمدرضا؛ مصطفائی، علی و مصطفائی، جعفر (1398). روش‏های پژوهش کیفی در حسابداری، حسابرسی و مالی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
وفادار، عباس؛ دادبه، فاطمه (1389). حسابرسی (جلد 1). تهران: کیومرث.
هشی، عباس. (1394). امیدهایی که بر باد رفت. حسابدار، (283)، 4-7.
 
References
Adler, R., & Liyanarachchi, G. (2019). Towards measuring professionalism in accounting. Accounting & Finance, doi: 10.1111/acfi.12461.
Ahmadi Looye, A., Nikoomaram, H., Rahnamay Roodposhti, F., & Banimahd, B. (2019). The right of auditor's choice and accrual-based earnings management based on glaser's choice theory (empirical evidence: Tehran Stock Exchange). Empirical Studies in Financial Accounting Quarterly, 15(60), 103-123. (in Persian)
Al-Araki, M. (2013). SWOT analysis revisited through PEAK-framework. Journal of Intelligent & Fuzzy Systems, 25, 615-625.
Alavi, S. (2019). Factors and barriers of audit quality in Iran. Certified Public Accountant(46), 28-39. (in Persian)
Aschauer, E., & Quick, R. (2018). Mandatory audit firm rotation and prohibition of audit firm-provided tax services: Evidence from investment consultants’ perceptions. International Journal of Auditing, DOI: 10.1111/ijau.12109.
Azizkhani, M., Daghani, R., & Shailer, G. (2018). Audit firm tenure and audit quality in a constrained market. International Journal of Accounting, 53(3), 167-182.
Ball, R. (2016). IFRS – 10 years later. Accounting and Business Research, 46(5), 545-571.
Basioudis, I. (2020). Editorial by Dr Ilias Basioudis: letter to the UK parliament on the future of Audit. International Journal of Auditing, 24(2), 181-184. DOI: 10.1111/ijau.12180.
Bataghva, M. (2015). Auditors' overriding capacity. Certified Public Accountant, (282), 24-26.
Belal, A., Spence, C., Carter, C., & Zhu, J. (2017). The Big 4 in Bangladesh: caught between the global and the local. Accounting, Auditing & Accountability Journal, 30(1), 145-163.
Blocher, E. J., Stout, D. E., & Cokins, G. (2010). Cost Management: A Strategic Emphasis (5 ed.). New York: McGraw-Hill/Irwin.
Boiral, O., Heras-Saizarbitoria, I., & Brotherton, M. C. (2019). Professionalizing the assurance of sustainability reports: the auditors’ perspective. Accounting, Auditing & Accountability Journal, 33(2), 309-334. DOI: 10.1108/AAAJ-03-2019-3918.
Carlino, C. (2020). The Role of Auditors to Improve Sustainability in Financial Reporting. In S. Brunelli, & E. D. Carlo (Eds.), Accountability, Ethics and Sustainability of Organizations: New Theories, Strategies and Tools for Survival and Growth (pp. 111-129). Cham, Switzerland: Springer Nature.
Centre for Professional Accounting and Auditing Studies and Training. (2019). Handbook of the Code of Ethics for CPAs. Tehran: Iranian Association of Certified Public Accountants.
(in Persian)
Centre for Professional Accounting and Auditing Studies and Training. (2019). The Law and Regulations Set of Iranian Association of Certified Public Accountants. Tehran: Iranian Association of Certified Public Accountants. (in Persian)
Chang, H., Kao, Y., Mashruwala, R., & Sorensen, S. M. (2017). Technical inefficiency, allocative inefficiency, and audit pricing. Journal of Accounting, Auditing & Finance, DOI: 10.1177/0148558X17696760.
Chermack, T. J., & Kasshanna, B. K. (2007). The use and misuse of SWOT analysis and implications for HRD Professionals. Human Resource Development International, 10(4), 383-399.
Christensen, L. B., Johnson, R. B., & Turner, L. A. (2015). Research Methods, Design, and Analysis (12 ed.). Essex, England: Pearson Education Limited.
Coffee, J. C. (2019). Why do auditors fail? What might work? What won’t? Accounting and Business Research, 49(5), 540-561.
DeFond, M. L., & Lennox, C. S. (2011). The effect of SOX on small auditor exits and audit quality. Journal of Accounting and Economics, 52, 21-40.
DeFond, M., & Zhang, J. (2014). A review of archival auditing research. Journal of Accounting and Economics, 58, 275-326.
Dekeyser, S., Gaeremynck, A., & Willekens, M. (2019). Evidence of industry scale effects on audit hours, billing rates, and pricing. Contemporary Accounting Research, 36, 666-693.
Du, K., & Wu, S. (2019). Does external assurance enhance the credibility of CSR reports? Evidence from CSR-related misconduct events in Taiwan. Auditing: A Journal of Practice & Theory, 38(4), 101-130.
Duff, A. (2016). Corporate social responsibility reporting in professional accounting firms. The British Accounting Review, 48(1), 74-86.
Goddard, A. (2017). Grounded theory approach to accounting studies: overview of principles, assumptions and methods. In Z. Hoque, L. D. Parker, M. A. Covaleski, & K. Haynes (Eds.), The Routledge Companion to Qualitative Accounting Research Methods (pp. 91-111). New York.
Hassas Yeganeh, Y., & Mansouri, M. (2016). Expectation gap between auditors and users to transfer content from the standard audit report. The Knowledge of Management Accounting and Auditing, 5(19), 77-88. (in Persian)
Hay, D., Knechel, W. R., & Willekens, M. (2014). Introduction: The function of auditing. In D. Hay, W. R. Knechel, & M. Willekens (Eds.), The Routledge Companion to Auditing (pp. 1-9). New York: Routledge.
Helms, M. M., & Nixon, J. (2010). Exploring SWOT analysis –where are we now? A review of academic research from the last decade. Journal of Strategy and Management, 3(3), 215-251.
Hoopes, J. L., Merkley, K. J., Pacelli, J., & Schroeder, J. H. (2018). Audit personnel salaries and audit quality. Review of Accounting Studies, https://doi.org/10.1007/s11142-018-9458-y.
Hoshi, A. (2015). The hopes that were dashed. Accountant(283), 4-7. (in Persian)
Huang, T., Chang, H., & Chiou, J. (2016). Audit Market concentration, audit fees, and audit quality: evidence from China. Auditing: A Journal of Practice & Theory, 35(2), 121–145.
Iranian Association of Certified Public Accountants. (2018). Suggested ways to maintain and improve audit quality. Tehran: Iranian Association of Certified Public Accountants.
 (in Persian)
Iranian Association of Certified Public Accountants. (2019, 08 24-26). The Videos of Iranian Association of Certified Public Accountants. Retrieved 08 24-26, 2019, from Iranian Association of Certified Public Accountants: https://www.aparat.com/video/video/ listuser/username/iacpa/wrapper/true/%D9%87%D9%85%D9%87_%D9%88%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7. (in Persian)
Jafari Nasab Kermani, N., Molanazari, M., & Rahmani, A. (2019). Challenges and opportunities of changing the auditor report in Iran. Journal of Accounting and Auditing Review, 26(3), 348-370. (in Persian)
Jeppesen, K. K. (2019). The role of auditing in the fight against corruption. The British Accounting Review, 51(5), DOI: 10.1016/j.bar.2018.06.001.
Lee, C., Lee, J. E., & Park, M. S. (2020). Do PCAOB inspections improve working capital accrual reliability? Evidence from PCAOB Annual versus Triennial Inspection Exposure. Accounting Horizons, Available in:  https://doi.org/10.2308/horizons-17-180.
Linden, C. V., & Hardies, K. (2018). Entrance requirements to the audit profession within the EU and audit quality. International Journal of Auditing, DOI: 10.1111/ijau.12127.
Mashayekhi, B., & Mashayekh, S. (2008). Development of accounting in Iran. The International Journal of Accounting, 43, 66–86.
Mehrabanpour, M. (2016). Translation of the Global Sustainable Development Report, United Nations Publications, Tehran: Iranian Association of Certified Public Accountants.
 (in Persian)
Mehrabanpour, M. and Jafari, M. (2018). Merger of Auditing Institutions in the World, Tehran: Publications of the Iranian Society of Certified Public Accountants. (in Persian)
Mehrabanpour, M., Mostafaei, A. and Mostafaei, J. (2019). Qualitative research methods in accounting, auditing and finance. Tehran: University  of Tehran Press. (in Persian)
Messier, W. F., Glover, S. M., & Prawitt, D. F. (2017). Auditing and Assurance Services: A Systematic Approach (Tenth ed.). New York: McGraw-Hill.
Meuwissen, R. (2014). The auditing profession. In D. Hay, W. R. Knechel, & M. Willekens (Eds.), The Routledge Companion to Auditing (pp. 13-22). New York: Routledge.
Michael, A., & Dixon, R. (2019). Audit data analytics of unregulated voluntary disclosures and auditing expectations gap. International Journal of Disclosure and Governance, https://doi.org/10.1057/s41310-019-00065-x.
Mihret, D. G., Mirshekary, S., & Yaftian, A. (2019). Accounting professionalization, the state, and transnational capitalism: The case of Iran. Accounting, Organizations and Society, https://doi.org/10.1016/j.aos.2019.101091.
Mock, T. J., Ragothaman, S. C., & Srivastava, R. P. (2018). Using evidential reasoning technology to enhance the audit quality assurance inspection process. Journal of Emerging Technologies in Accounting, 15(1), 29-43.
Mohammadrezaei, F., & Faraji, O. (2019). The dilemma of audit quality measuring in archival studies: critiques and suggestions for Iran’s research setting. Journal of Accounting and Auditing Review, 26(1), 87-122. (in Persian)
Nouri, H., & Parker, R. J. (2020). Turnover in public accounting firms: a literature review. Managerial Auditing Journal, 35(2), 294-321.
Panagiotou, G. (2003). Bringing SWOT into focus. Business Strategy Review, 14(2), 8-10.
Porter, B. (2014). The audit expectation gap: A persistent but changing phenomenon. In D. Hay, W. R. Knechel, & M. Willekens (Eds.), The Routledge Companion to Auditing (pp. 43-53). New York: Routledge.
Reinstein, A., Pacini, C. J., & Green, B. P. (2017). Examining the Current Legal Environment Facing the Public Accounting Profession: Recommendations for a Consistent U.S. Policy. Journal of Accounting, Auditing & Finance, DOI: 10.1177/0148558X16680717.
Sadeghiyan, R. (2017). Why do we have to move towards merging audit firms? Certified Public Accountant(39), 4.
Sammut-Bonnici, T., & Galea, D. (2014). SWOT analysis. In C. L. Cooper (Ed.), Wiley Encyclopedia of Management (pp. 1-8). John Wiley & Sons.
Soleimaniamiri, G., & Mahmoudkhani, M. (2019). Iranian auditors perspectives about auditing of fair value estimates. Accounting and Auditing Review, 26(2), 255-278. (in Persian)
The Supreme Council of Iranian Association of Certified Public Accountants. (2019). Annual Report of the Supreme Council of the Iranian Association of Certified Public Accountants for the fiscal year ending March 20, 2019. Tehran: Iranian Association of Certified Public Accountants. (in Persian)
Vafadar, A., & Dadbeh, F. (2010). Auditing (Vol. 1). Tehran: Kumars. (in Persian)