گزارش حسابرس و حق‌الزحمه حسابرسی: نقش راهبرد‌های کسب‌وکار

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد، گروه حسابداری، مؤسسه آموزش عالی حکیم نظامی قوچان، ایران

2 استادیار، گروه حسابداری، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

3 استادیار، گروه مدیریت، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

چکیده

هدف: هدف اصلی این پژوهش، بررسی ارتباط بین نوع راهبرد کسب‌وکار شرکت با گزارش حسابرس (نوع اظهار نظر و تعداد بندهای گزارش حسابرس) و حق‌الزحمه حسابرسی با تأکید بر دو راهبرد تهاجمی و تدافعی است.
روش: برای دستیابی به هدف پژوهش، 127 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، طی سال‌های 1390 تا 1396 انتخاب شدند. آزمون فرضیه‌های پژوهش بر مبنای رگرسیون خطی چندگانه و رگرسیون لاجیت انجام شده است.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که بین راهبرد تهاجمی (آینده‌نگر) و گزارش حسابرسی تعدیل‌نشده (مقبول) ارتباط منفی و معناداری برقرار است. در واقع، احتمال صدور گزارش حسابرسی تعدیل‌شده (مشروط، مردود و عدم اظهار نظر) در شرکت‌های با راهبرد تهاجمی (آینده‌نگر) بیشتر است. از طرفی، بین راهبرد تدافعی و گزارش حسابرسی تعدیل‌نشده (مقبول) ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد، یعنی احتمال صدور گزارش حسابرسی تعدیل‌شده (مشروط، مردود و عدم اظهار نظر) در شرکت‌های با راهبرد تدافعی کمتر است. همچنین ارتباط مثبت و معناداری بین راهبرد تهاجمی (آینده‌نگر) و تعداد بندهای شرط گزارش حسابرسی مشاهده شد؛ اما ارتباط میان راهبرد تدافعی و تعداد بندهای شرط گزارش حسابرسی منفی و معنادار بود. علاوه‌بر این، ارتباط مثبت و معنادار بین راهبرد تهاجمی (آینده‌نگر) و حق‌الزحمه حسابرسی به تأیید رسید و بین راهبرد تدافعی و حق‌الزحمه حسابرسی، ارتباط منفی و معناداری مشاهده شد.
نتیجه‌گیری: یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که راهبرد‌های کسب‌وکار، یکی از عواملی است که حسابرسان آن را در راهبرد‌های صدور گزارش حسابرسی و تعیین حق‌الزحمه خودشان در نظر می‌گیرند. این یافته می‌تواند برای حسابرسان و مدیران شرکت‌ها، مفید واقع شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Auditor Reporting and Audit Fees: The role of Business Strategies

نویسندگان [English]

  • Elmira Sahbay Ghorghi 1
  • Mahmood Lari Dashtebayazi 2
  • Amir Mohammad Fakoor Saghih 3
1 MSc, Department of Accounting, Hakim Nezami Institute of Higher Education of Quchan, Iran.
2 Assistant Prof, Department of Accounting, Faculty of Economics and Administrative Sciences, Ferdowsi University of Mashhad (FUM), Mashhad, Iran.
3 Assistant Prof, Department of Management, Faculty of Economics and Administrative Sciences, Ferdowsi University of Mashhad (FUM), Mashhad, Iran.
چکیده [English]

Objective: Firms with prospective strategy have a higher risk and lower financial stability than firms with a defensive strategy, which can affect the audit process. Since such companies are exposed to greater risk of auditing, their audit operations are conducted with a higher degree of conservatism. Applying more conservatism to prospective companies will increase the volume of auditing operations and further professional uncertainty in making audit judgments, which may ultimately influence the type of auditor's opinion, the number of audit report clauses, and the auditor's fees. Therefore, the main purpose of this study is to investigate the relationship between the type of business strategy of the firm with the auditor's report (type of comment and number of auditor's report) and audit fees with emphasis on both prospective and defensive strategies.
Methods: To achieve the purpose of the study, 127 companies listed in the Tehran Stock Exchange during 2011-2017 were selected. The research hypotheses were tested on the basis of multiple linear regression and logit regression.
Results: Findings show that there is a significant negative relationship between aggressive (forward) strategy and unadjusted audit report (acceptable). In fact, adjusted audit reports (contingent, declined and non-commented) are more likely to be issued by aggressive (prospective) companies. Also, there is a positive and significant relationship between defensive strategy and unadjusted audit report. That is, adjusted audit reports (conditional, declined, and non-commented) are less likely to be issued by companies with a defensive strategy. The results also show that there is a positive and significant relationship between aggressive (forward) strategy and the number of audit report bets but there is a negative and significant relationship between defensive strategy and the number of audit report bets. The results show that there is a positive and significant relationship between aggressive strategy and audit fee, but there is a negative and significant relationship between defensive strategy and audit fee.
Conclusion: The findings of this study indicate that business strategies can be one of the factors that auditors consider in their audit reporting and remuneration strategies. Such a finding can be helpful to corporate auditors and managers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Audit report type
  • Audit fees
  • Business strategy
  • Logit regression
استانداردهای حسابرسی ایران (1396). استاندارد حسابرسی گزارشگری نسبت به صورت‌های مالی، بخش 700، انتشارات سازمان حسابرسی ایران.
برزیده، فرخ؛ قلندری، موسی؛ عظیمی، عابد (1397). تأثیر راهبرد‌های تجاری بر کارایی‌ سرمایه‌گذاری شرکت‎ها. دانش حسابداری، 9(4)، 153- 184.
بشیری، مهدی (1393). تأثیر راهبرد‌های تجاری بر سطح اجتناب مالیاتی شرکت‎ها. نظریه‌های نوین حسابداری، 2(14)، 115- 131.
بولو، قاسم؛ معزز، الهه؛ خان حسینی، داوود؛ نیکونسبتی، محمد (1391). بررسی رابطه بین دیدگاه مدیریت و چسبندگی هزینه‎ها در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه برنامهریزی و بودجه، 17(3)، 79-95.
تاوردی، یداله؛ نیک‎کار، جواد؛ ملک خدایی، الهه (1396). تأثیر راهبرد شرکت و توانایی مدیریت بر عدم تقارن رفتار هزینه. بررسیهای حسابداری و حسابرسی، 24(4)، 503- 526.
تنانی، محسن؛ محب خواه، محمد (1393). بررسی رابطه بین راهبرد کسب و کار با کیفیت سود و بازده سهام در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار. پژوهشهای تجربی حسابداری، 4(1)، 105- 127.
جعفری نسب کرمانی، ندا؛ ملانظری، مهناز؛ رحمانی، علی (1398). چالش‎ها و فرصت‎های تغییر گزارش حسابرس در ایران. بررسیهای حسابداری و حسابرسی، 26(3)، 348- 370.
حاتمیان، وحید (1398). تأثیر دوره تصدی و استقلال حسابرس بر تعداد بندهای گزارش حسابرس. چشمانداز حسابداری و مدیریت، 2(8)، 41-55.
رجبی، روح الله؛ محمدی خشویی، حمزه (1387). هزینه‎های نمایندگی و قیمت‎گذاری خدمات حسابرسی مستقل. بررسیهای حسابداری و حسابرسی. 15(53)، 35-52.
شیرازی، محمد؛ حقگو، ناهید (1397). رابطه بین راهبرد تجاری با گزارشگری مالی متقلبانه با تأکید بر نقش کیفیت افشا. چشم‌انداز حسابداری و مدیریت، 1(1)، 60- 76.
طهماسبی، محمدرضا؛ محمدی رواسبحان، یوسف؛ طوسی مراغی، نازلی (1397). رابطه راهبرد‌های تجاری و کنترل‌های داخلی با کیفیت گزارش حسابرسی. دوازدهمین کنفرانس بینالمللی مدیریت راهبردک، تهران، انجمن مدیریت راهبردی ایران.
کردستانی، غلامرضا؛ رضازاده، جواد؛ کاظمی، مهدی؛ عبدی، مصطفی (1397). تأثیر تمرکز بازار حسابرسی بر حق‎الزحمه و کیفیت حسابرسی. پژوهش‌های حسابداری مالی، 10(2)، 65- 83.
محمدرضائی، فخرالدین (1397). قالب مناسب برای مقالات حسابداری از نوع آرشیوی. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 7(26)، 189- 208.
محمدرضائی، فخرالدین؛ گل‌چهره، محمد (1396). خطای حسابرسی، نوع گزارش حسابرسی و تعداد بندهای شرط حسابرسی: نقش مشغله کاری شرکای مؤسسات حسابرسی. حسابداری مالی، 9(36)، 1-31.
مرفوع، محمد؛ شاکری، رباب (1396). رابطه بین راهبرد‌های کسب‎وکار و عملکرد مالی شرکت‎ها. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 2(29)، 157- 183.
نمازی، محمد؛ دهقانی سعدی، علی اصغر؛ قوهستانی، سمانه (1396). خودشیفتگی مدیران و راهبرد تجاری شرکت‎ها. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 6(23)، 37- 52.
نیک‌بخت، محمدرضا؛ تنانی، محسن (1389). آزمون عوامل مؤثر بر حق‌الزحمه حسابرسی صورت‌های مالی. پژوهشهای حسابداری مالی، 2(2)، 111-132.
هاشم‌نژاد، علی؛ محمدی، داور؛ ‎هاشم‌نیا، شهرام (1396). رابطه بین راهبرد‌های تجاری و کیفیت گزارشگری مالی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. کنفرانس بین‌المللی مدیریت، اقتصاد کاربردی و تجارت، سالن همایش‌های فرهنگیان، دانشگاه شیراز.
 
References
Barzideh, F., Ghalandari, M., Azimi, A. (2018). The Impact of Business Strategies on Corporate Investment Efficiency. Accounting Knowledge, 9 (4), 153-184. (in Persian)
Bashiri, M. (2014). The impact of business strategies on the level of corporate tax avoidance. Modern Accounting Modern Theories, 2 (14), 115-131. (in Persian)
Bentley, K., Newton, N., Thompson, M. (2015). Business Strategy and Internal Control over Financial Reporting. Working paper, University of Missouri.
Bentley, K., Omer, T. C., & Wilde, J. (2013). A Theoretical Basis for Earnings Management Practices: Insights from Organizational Theory and Firm-Level Business Strategy. Journal of Accounting & Economics, 44 (1/2), 166–192.
Bentley, K., Omer, T. C., Sharp, T. C. (2013). Business strategy, financial reporting irregularities, and audit effort. Contemporary Accounting Research, 30 (1), 780–817.
Blay, A., Geiger, M. (2013). Auditor fees and auditor independence: Evidence from going concern reporting decisions. Contemporary Accounting Research, 30 (2), 579–606.
Bolo, G., Moazaz, E., Khan Hoseini, D., Niko Nesbati, M. (2012). Investigating the relationship between management perspective and cost adherence in Tehran stock exchange. Journal of planning and budgeting, 17(3), 79-95. (in Persian)
Carcello, J. V., Neal, T. L. (2003). Audit committee characteristics and auditor dismissals following ‘‘new’’ going concern reports. The Accounting Review, 78 (1), 95–117.
Chen, Y., Eshleman, J. D., & Soileau, J. S. (2016). Business strategy and auditor reporting. A Journal of Practice & Theory, 36(2), 63-86.
Chen. G., & Keung, G. (2019). The impact of business strategy on insider trading profitability. Pacific-Basin Finance Journal, 55(2), 270-282.
Chow, C. W., McNamee, A., & Plumlee, R. (2018). Practitioners’ perceptions of audit step difficulty and criticalness: Implications for audit research. Auditing. Journal of Practice & Theory, 6 (2), 1–23.
Conant, J.S., Mokwa, M.P., & Varadarajan, P.R. (1990). Strategic types, distinctive marketing competencies and organizational performance: A multiple measures-based study. Strategic Management Journal, 11 (5), 365–383.
Croteau, A., Bergeron, F. (2001). An information technology trilogy: business strategy,technological deployment and organizational performance. The Journal of Strategic Information Systems, 10(2), 77-99.
Francis, J.R., Krishnan, J. (1999). Accounting accruals and auditor reporting conservatism. Contemporary Accounting Research, 16 (1), 135–165.
Gist, W. (1992). Explaining variability in external audit fees. Accounting & Business Research, 23(89), 74-79.
Goh, B. W., Krishnan, J., Li, D. (2013). Auditor reporting under Section 404: The association between the internal control and going concern audit opinions. Contemporary Accounting Research, 30 (3), 970–995.
Habib, A., Hasan, M. (2017). Business Strategy, Overvalued Equities, and Stock Price Crash Risk. Research in International Business and Finance, 39(1), 389– 405.
Hambrick, D.C. (2003). On the staying power of miles and snow’s defenders. Analyzers, and Prospectors. Academy of Management Executive, 17(4), 115-118.
Hashemnejad, A., Mohammadi, D., Hashemnia, SH. (2017). The Relationship between Business Strategies and Financial Reporting Quality in Companies Listed in Tehran Stock Exchange. International Conference on Management, Applied Economics and Business, Cultural Conference Hall, Shiraz University. (in Persian)
Hatamiyan, V. (2019). Influence of auditor tenure and independence on the number of audit report clauses. Accounting and Management Perspective, 2(8), 41-55. (in Persian)
Higgins, D., Omer, T.C., Phillips, J.D. (2015). The influence of a firm's business strategy on its tax aggressiveness. Contemporary Accounting Research, 32(2), 674-702.
Higgins, D.M., Omer, T.C., John, D. (2014). Does a firms business stategy Influence its auditor reporting? The Accounting Review, 72(2), 231-255.
Iranian Auditing Standards (2017). Auditing Standards for Financial Statements, Section 700, Iranian Audit Organization Publications.
Jafari Nasab Kermani, N., Molanazari, M., Rahmani, A. (2019). Challenges and opportunities to change the auditor's report in iran. Accounting and Auditing Review, 26(3), 348-370. (in Persian)
Knechel, W. R. (2007). The business risk audit: Origins, obstacles, and opportunities. Accounting, Organizations and Society, 32 (4/5), 383–408.
Kordestani, GH. R., Rezazadeh, J., Kazemi, M., & Abdi, M. (2018). The impact of audit market concentration on audit fees and quality. Financial Accounting Research, 10 (2), 65-83.
(in Persian)
Lim, E., Chalmers, K., & Hanlon, D. (2019). The influence of business strategy on annual report readability. Journal of Accounting and Public Policy, 37(2), 65-81.
Miles, R.E., Snow, C.C. (1998). Organizational Strategy, Structure and Process. Accounting, Organizations and Society, 22 (2), 207–232.
Mohammad Rezaie, F. (2018). Appropriate format for archival accounting articles. Accounting Knowledge and Management Auditing, 7 (26), 208-189. (in Persian)
Mohammad Rezaie, F., & Golchehreh, M. (2017). Audit Error, Audit Report Type, and Number of Audit Condition Clauses: The Role of work busy of Partners of audit firms,Quarterly Financial Accounting Journal, 9 (36), 1-31. (in Persian)
Morfou, M., & Shakeri, R. (2017). The relationship between business strategies and corporate financial performance. Accounting Experimental Research, 2 (29), 157-183. (in Persian)
Namazi, M., Dehghani Saadi, A.A., Ghouhestani, S. (2017). Managers' narcissism and corporate business strategy. Accounting Knowledge and Management Auditing, 6 (23), 37-52.
(in Persian)
Navissi, F., Sridharan, V.G., Khedmati, M., Lim, E.K.Y., Evdokimov, E. (2016). Business strategy, over-(under-) investment and managerial compensation. Journal of Management Accounting Research, 29(2), 63-86.
Nikbakht, M., Tanani, M. (2010). Test of Factors Influencing Financial Audit Fees. Journal of Financial Accounting Research, 2(2), 111-132. (in Persian)
Peecher, M. E., Schwartz, R., & Solomon, I. (2007). It’s all about audit quality: Perspectives on strategic-systems auditing. Accounting, Organizations and Society, 32 (4/5), 463–485.
Rajabi, R. & Mohammadi, K. H. (2008). Agency Costs & Independent Audit Services Pricing. Accounting and Auditing Review,15(53):35-52. (in Persian)
Robson, K., Humphrey, C., Khalifa, R., Jones, J. (2007). Transforming audit technologies: Business risk audit methodologies and the audit field. Accounting, Organizations and Society, 32 (4/5), 409–438.
Rosner, R. (2003). Earnings manipulation in failing firms. Contemporary Accounting Research, 20 (2), 361–408.
Shirazi, M., Haghgoo, N. (2018). The relationship between business strategies with fraudulent financial reporting with emphasis on the role of disclosure quality. Accounting and Management Perspectives, 1 (1), 60-76. (in Persian)
Tahmasbi, M.R., Mohammadi Ravasobhan, Y., Tousi Maraghi, N. (2018). The Relationship between Business Strategies and Internal Controls with Audit Report Quality. 12th International Conference on Strategic Management, Tehran, Iran Strategic Management Association. (in Persian)

Tanani, M., Mohebkhah, M. (2014). The Relation of Business Strategy with Earnings Quality and Stock Return in Firms listed in TSE. Journal of empirical research in accounting, 4(1), 105-127. (in Persian)

Taverdi, Y., Nikkar, J., Malak khodaei, E. (2017). The impact of firm strategy and management ability on cost behavior asymmetry. Accounting and Auditing Review, 24(4), 503-526. (in Persian)
Wu, P., Lei, G., Tingting, G. (2015). Business Strategy, Market Competition and Earnings Management. Chinese Management Studies, 9(3), 401 – 424.
Yuliansyah, Y., Bruce, G., Nafsiah, M. (2017). The Significant of Business Strategy in Improving Organizational Performance. Humanomics, 33(1), 56- 74.