ماکیاولیسم، جهت‌گیری اخلاقی و گزارشگری مالی متقلبانه

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.

2 دانشیار، گروه حسابداری، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

3 استادیار، گروه حسابداری، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.

چکیده

هدف: ویژگی‌های شخصیتی و اخلاقی، تأثیر بسزایی در بروز رفتار‎های حرفه‌ای دارند. گزارشگری مالی نیز بخش بااهمیت حرفه حسابداری بوده و بیانگر وضعیت مالی و عملکرد بنگاه تجاری در یک دوره عملیات است. هدف این پژوهش شناخت ارتباط ویژگی شخصیتی ماکیاولیسم و جهت‌گیری اخلاقی در بروز گزارشگری مالی متقلبانه است.
روش: داده‌هایی که قابلیت آزمون را داشتند، از 234 مشاهده در میان مدیران مالی و حسابرسان مستقر در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران جمع‌آوری شدند و تحلیل آنها با استفاده از نرم‌افزار لیزرل و مدل‌سازی معادلات ساختاری انجام گرفت.
یافته‌ها: با فرض دستکاری با‎اهمیت در سود، ویژگی شخصیتی ماکیاولیسم بر بروز گزارشگری مالی متقلبانه تأثیر مثبت و معنادار دارد، ایده‌آل‌گرایی تأثیر معناداری بر گزارشگری مالی متقلبانه ندارد و تأثیر نسبی‌گرایی بر تمایل به گزارشگری مالی متقلبانه، معکوس و معنادار است. با فرض دستکاری کم‌اهمیت در سود نیز نتایج مشابه به‌دست آمد با این تفاوت که ویژگی اخلاقی نسبی‌گرایی بر گزارشگری مالی متقلبانه، تأثیر معناداری نداشت. همچنین بر مبنای یافته‌های پژوهش، ویژگی اخلاقی ماکیاولیسم بر هر دو ویژگی اخلاقی ایده‌‌آل‌گرایی و نسبی‌گرایی تأثیر مستقیم و معنادار می‌گذارد.
نتیجه‌گیری: شواهد این پژوهش تأیید می‌کند که ویژگی‌های شخصیتی و اخلاقی، از عوامل رفتاری تشدیدکننده گزارشگری مالی متقلبانه است. از این رو، حسابداران و حسابرسان برای بهبود کیفیت گزارشگری مالی، باید ارزش‌های اخلاقی را در ضمیر خود ارتقا دهند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Machiavellianism, Idealism, Relativism, Fraudulent financial reporting.

نویسندگان [English]

  • Masoud Sadeghian 1
  • Bahman Banimahd 2
  • Hosein Jahangir Nia 3
  • Reza Gholami Jamkarani 3
1 Ph.D. Candidate, Department of Accounting, Qom Branch, Islamic Azad University, Qom, Iran.
2 Associate Prof., Department of Accounting, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran.
3 Assistant Prof., Department of Accounting, Qom Branch, Islamic Azad University, Qom, Iran.
چکیده [English]

Objective: Personality and ethical characteristics have a significant impact on the professional behaviors. Financial reporting is also a part of the accounting profession and shows firms financial position and performance during of a financial period. The aim of this study is to identify the relationship between Machiavellianism and ethical orientation on fraudulent financial reporting.
Methods: The research data is collected from 234 financial managers and auditors of listed companies in the Tehran Stock Exchange and analyzed by structural equation modeling using LISREL software.
Results: Given to significant manipulation in net income, the Machiavellianism has positive and significant effect on fraudulent financial reporting, the idealism has no significant effect and relativism has indirect and significant effect on the tendency to fraudulent financial reporting. Similarly, given to insignificant manipulation in net income, the same results were obtained. However, the relativism did not have a significant effect on fraudulent financial reporting. Also, our findings show that the Machiavellianism has a direct and significant effect on both idealism and relativism.
Conclusion: The evidence of this study confirm that cognition and ethical characteristics could boost opportunistic behavior in fraudulent financial reporting. Hence, accountants and auditors should improve their ethical values in order to enhance quality of financial reporting.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Machiavellianism
  • Idealism
  • Relativism
  • Fraudulent financial reporting
اعتمادی، حسین؛ دیانتی دیلمی، زهرا (1388). تأثیر دیدگاه اخلاقی مدیران بر کیفیت گزارش‎های مالی شرکت‎ها. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، 4 (2)، 11-20.
اعتمادی، حسین؛ زلقی حسن (1392). کاربرد رگرسیون لجستیک در شناسایی گزارشگری مالی متقلبانه. فصلنامه دانش حسابداری، 13(51)، 145- 163.
بنی مهد، بهمن؛ بیگی هرچگانی، ابراهیم (1391). رابطه بین ارزش‎های فردی و نیات اخلاقی حسابرسان. اخلاق در علوم و فناوری، 7(4)، 31-40.
بنی مهد، بهمن؛ مرادزاده فرد، مهدی (1392). فرصت‎طلبی و ارزش‎های فرهنگی حسابداری. مجله مدیریت فرهنگی، 7(2)، 72-83.
پورحیدری، امید؛ بذرافشان، سعید (1390). اهمیت بسترهای خطر تقلب از دیدگاه حسابرسان مستقل. پژوهشهای حسابداری مالی و حسابرسی، 10، 1-26.
خسروآبادی، طاهره (1395). جهت‎گیری اخلاقی و تمایل به دریافت رشوه: شواهدی از بخش خصوصی حرفه حسابرسی. فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 5(17)، 13-23.
خواجوی، شکراله؛ منصوری، شعله (1393). تقلب: حلقه پنهان در زنجیره امنیتی گزارشگری مالی. مجله حسابدار رسمی، 28، 54-64.
رامین مهر، حمید؛ چارستاد، پروانه (1392). روش پژوهش کمی با کاربرد معادلات ساختاری (نرم‌افزار لیزرل)، تهران، انتشارات ترمه.
شعبان، رضوان؛ بنی مهد، بهمن؛ رویایی، رمضانعلی (1396). اثر محافظه‎کاری اجتماعی و ماکیاولیسم بر استقلال حسابرس. مجله دانش حسابداری و حسابداری مدیریت، 6(22)، 75- 86.
صفرزاده، محمدحسین؛ کاظمی، کاظم؛ دهقانی سعدی، علی اصغر (1397). بررسی نقش توانمندسازی روان‎شناختی حسابرسان بر رعایت آیین رفتار حرفه‎ای با تأکید بر نقش تعدیلی جایگاه سازمانی و سابقه ‌کار. بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی, 25(1)، 71-90.
صفرزاده، محمد (1389). توانایی نسبت‎های مالی در کشف تقلب در گزارشگری مالی: تحلیل لاجیت. فصلنامه دانش حسابداری، 1(1)، 137-163.
فخاری، حسین؛ رجب دری، حسین؛ خانی ذلان، امیر رضا (1397). مطالعه نقش ارتباط اجتماعی و حرفه‎ای اعضای کمیته حسابرسی با ارزیابی ریسک گزارشگری متقلبانه شرکت. بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی، 25(2)، 233-250.
فرج‎زاده دهکردی، حسن؛ آقایی، لیلا (1394). سیاست تقسیم سود و گزارشگری مالی متقلبانه. مطالعات تجربی حسابداری مالی, 12(45)، 97-114.
فرقان‎دوست حقیقی، کامبیز؛ برواری، فرید (1388). بررسی کاربرد روش‎های تحلیلی در ارزیابی ریسک تحریف صورت‎های مالی (تقلب مدیریت). دانش و پژوهش حسابداری، 16، 18-70.
فرقان‎دوست حقیقی، کامبیز؛ بنی مهد، بهمن (1393). بررسی تطبیقی ماکیاولیسم میان حسابداران، حسابرسان، پزشکان و مهندسان. پژوهشهای حسابداری مالی و حسابرسی، 6(23)، 41- 54.
کریمی، کیانا؛ رهنمای رودپشتی، فریدون (1393). تورش‌های رفتاری و انگیزه‌های مدیریت سود. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 4(14)، 15-32.
مرادی، جواد؛ رستمی، راحله؛ زارع، رضا (1393). شناسایی عوامل خطر مؤثر بر احتمال وقوع تقلب در گزارشگری مالی از دید حسابرسان و بررسی تأثیر آنها بر عملکرد مالی شرکت. مجله پیشرفت های حسابداری، 6(19)، 141-173.
مشعشعی، سید محمد؛ هاشمی، سید عباس؛ فروغی، داریوش (1397). تأثیر تفاوت‎های فردی حسابرسان بر تعهد حرفه‎ای آنها: بررسی نقش میانجی سازگاری جو اخلاقی. بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی, 25(3)، 415-432.
مهدوی، غلامحسین؛ زمانی، رضا (1397). تأثیر ویژگی‎های فردی و سازمانی بر پذیرش کمتر از واقع گزارش‌ کردن زمان از جانب حسابرس. بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی، 25(4)، 555-570.
میرزاپور آل هاشم، سید محمد جعفر؛ عباسی، ابراهیم (1393). رابطه تعهد حرفه‎ای و ماکیاولیسم در میان دانشجویان رشته حسابداری دانشگاه‎های آزاد اسلامی شهر تهران و کرج. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 5(18)، 119-127.
نمازی، محمد؛ ابراهیمی، فهیمه (1395). مدل‎بندی و تعیین اولویت عوامل مؤثر بر قصد گزارش تقلب‎های مالی توسط حسابداران. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 13(49)، 1-28.
هومن، حیدر علی؛ عسگری، علی (1374). تحلیل عاملی: دشواری‎ها و تنگناهای آن. مجله روانشناسی و علوم تربیتی, 35(2).
 
References
Bailey, C. D. (2017). Psychopathy and accounting students’ attitudes towards unethical professional practices. Journal of Accounting Education, 41, 15-32.
Banimahd, B., & Beigi Harchagani, E. (2013). The Relationship Between Personal Values and Ethical Intentions of Auditors. Journal of Ethics in science and Technology, 7(4), 31-40. (in Persian)
Banimahd, B., & Moradzadeh Fard, M. (2014). Machiavellianism and Cultural Values of Accounting. Journal of Cultural management, 7(2), 72-83. (in Persian)
Barnett, T., Bass, K., & Brown, G. (1996). Religiosity, ethical ideology, and intentions to report a peer’s wrongdoing. Journal of Business Ethics, 15(11), 1161–1174.
Beasley, S.M., Carcello, J.V., & Hermanson, D.R. (1999). Fraudulent Financial Reporting: 1987-1997: An Analysis of US Public Companies, Research Report, COSO.
Bloodgood, J. M., Turnley, W. H., & Mudrack, P. E. (2010). Ethics instruction and the perceived acceptability of cheating. Journal of Business Ethics, 95(1), 23–37.
Brazel, J. F., & Dang, L. (2008). The effect of ERP system implementations on the management of earnings and earnings release dates. Journal of information systems, 22(2), 1-21.
Caskey, J., Hanlon, M. (2013). Dividend Policy at Firms Accused of Accounting Fraud Dividend Policy at Firms Accused of Accounting Fraud. Contemporary Accounting Research, 30(2), 818-850.
Chen, Y., & Tang, T. L. (2013). The Bright and dark sides of religiosity among university students: Do gender, college major, and income matter? Journal of Business Ethics, 115(3), 531–553.
Christie‚ R.‚ & Geis, F. L. (1970). How devious are you? Take the Machiavelli test to find out. Journal of Management in Engineering, 15, 4- 17.
Craft, J. L. (2013). A review of the empirical ethical decision-making literature: 2004–2011. Journal of Business Ethics, 117(2), 221–259.
Dalton, D., & Radtke, R. R. (2013). The Joint Effects of Machiavellianism and ethical environment on whistle blowing. Journal of Business Ethics, 117(1), 153–172.
Douglas, P. C., & Wier, B. (2000). Integrating ethical dimensions into a model of budgetary slack creation. Journal of Business Ethics, 28(3), 267–277.
Etemadi, H., & Dianati Deylami, Z. (2009). The Effect of Managers' Ethical perspective on the Quality of Corporate Financial Reports. The journal of ethics in science and technology, (2), 11-20. (in Persian)
Etemadi, H., & Zolghi, H. (2013). Using logistic regression to identify fraudulent financial reporting. Journal of accounting knowledge, 13(51), 145-163. (in Persian)
Fakhari, H., Rajabdoory, H., & Khani Zalan, A. (2018). A Study of the Role of Social and Professional Ties of Audit Committee with the Assessment of Firm Fraudulent Reporting. Journal of Accounting and Auditing Review, 25(2), 233-250. (in Persian)
Farajzadeh Dehkordi, H., & Aghaie, L. (2015). Dividend Policy and Fraudulent Financial Reporting. Empirical Studies in Financial Accounting, 12(45), 97-114. (in Persian)
Forghandost Haghighi, K., & Banimahd, B. (2014). A comparative study of Machiavellianism among accountants, auditors, doctors and engineers. Research of financial accounting and auditing journal, 6(23), 41-54. (in Persian)
Forghandost Haghighi, K., & Barvari, F. (2009). Investigating the using analytical methods in evaluating the risk of distortion on financial statements (management fraud). Journal of Accounting and Auditing Research, 16, 18-70. (in Persian)
Forsyth, D. R. (1980). A taxonomy of ethical ideologies. Journal of Personality and Social Psychology, 39(1), 175–184.
Greenfield, A. C., Jr., Norman, C. S., & Wier, B. (2008). The effect of ethical orientation and professional commitment on earnings management behavior. Journal of Business Ethics, 83(3), 419–434.
Hartmann, F. G. H., & Maas, V. S. (2010). Why business unit controllers create budget slack: Involvement in management, social pressure, and Machiavellianism. Behavioral Research in Accounting, 22(2), 27–49.
Hastings, S. E., & Finegan, J. E. (2011). The role of ethical ideology in reactions to injustice. Journal of Business Ethics, 100(4), 689–703.
Henle, C. A., Giacalone, R. A., & Jurkiewicz, C. L. (2005). The role of ethical ideology in workplace deviance. Journal of Business Ethics, 56(3), 219–230.
Hooman, H.A., & Asgari, A. (1995). Factor Analysis: Difficulties and its bottlenecks. Journal of Psychology and Educational Sciences, 35(2). (in Persian)
Karimi, K., & Rahnamay-Roodposhti, F. (2015). Behavioral Biases and the Incentives of Earnings Management. Journal of Management Accounting and Auditing Knowledge, 4(14), 15-32. (in Persian)
Kazemi, T. (2016). Identify instances of fraud in financial statements in Iran and assess its discovery methods. Ph.D. thesis. Shahid chamran university of Ahvaz. (in Persian)
Khajavi, Sh., & Mansori, Sh. (2014). Fraud: hidden ring in the security chain of financial reporting. Journal of certified public accounting, 28, 54-64. (in Persian)
Khosroabadi, T. (2016). the Relationship between Ethical Orientation and Tendency to Bribe: Evidences of Audit Profession in Private Audit Firms. Journal of management accounting and auditing knowledge, 5(17), 13-23. (in Persian)
Kish-Gephart, J., Harrison, D. A., & Trevino, L. K. (2010). Bad apples, bad cases, and bad barrels: Meta-analytic evidence about sources of unethical decisions at work. Journal of Applied Psychology, 95(1), 1–31.
Leary, M. R., Knight, P. D., & Barnes, B. D. (1986). Ethical ideologies of the Machiavellian. Personality and Social Psychology Bulletin, 12(1), 75–80.
Magner, N., Welker, R. B. & Campbell, T. L. (1996). Testing a model of cognitive budgetary participation -processes in a latent variable structural equations’ framework. Accounting and Business Research, 27(1), 41-50.
Mahdavi, Gh., & Zamani, R. (2019). The Effect of Individual and Organizational Characteristics on Acceptance of Underreporting Time by Auditor. Journal of Accounting and Auditing Review, 25(4), 555-570. (in Persian)
Martin, R. D. (2007). Through the Ethics looking Glass: Another view of the world of Auditors and Ethics. Journal of Business Ethics, 70, 5-14.
Mirzapour Ale Hashem, S., & Abbasi, E. (2016). The Relation between Professional Commitment and Machiavellianism among accounting students of Azad Universities in Tehran and Karaj City. Journal of Management Accounting and Auditing Knowledge, 5(18), 119-127. (in Persian)
Moradi, J., Rostami, R., & Zare, R. (2014). Identification the risk factors of affecting the likelihood of fraud in financial reporting from the auditors' point and review their impact on corporate financial performance. Journal of accounting advances, 6(19), 173-141.
(in Persian)
Moshashaei, S.M., Hashemi, S.A., Foroughi, D. (2018). The Effect of Auditors’ Individual Differences on Their Professional Commitment: The Mediation Effect of Ethical Climate Fit. Journal of Accounting and Auditing Review, 25(3), 415-432. (in Persian)
Murphy, P. E., & Laczniak, G. R. (1981). Some Prescriptions for Marketing. In National Forum: The Phi Kappa Phi Journal. Honor Society of Phi Kappa Phi.
Namazi, M., Ebrahimi, F. (2016). Modeling and Identifying Effective Factors Affecting the Intention of Reporting Financial Fraudulent by Accountant. Empirical Studies in Financial Accounting, 13(49), 1-28. (in Persian)
Pope, R. K. (2005). Measuring the Ethical Propensities of Accounting Students. Journal of Academic Ethics, 3, 89-111.
Pourheidari, O., & Bazrafshan, S. (2011). The Importance of Fraud Risks Substrates from Independent Auditors' Opinion. Research of financial accounting and auditing journal, 10, 1-26. (in Persian)
Quah, C. H., Stewart, N., & Lee, J. W. C. (2012). Attitudes of business students toward plagiarism. Journal of Academic Ethics, 10(3), 185–199.
Raminmehr, H., & Charstad, P. (2013). Quantitative research methods using structural equation (Lisrel), Tehran, Termeh Publishing House. (in Persian)
Rayburn, J., & Rayburn, L. (1996). Relationship between Machiavellianism and Type A personality and Ethical Orientation. Journal of business Ethics., 3, 89-111.
Ren, R. (2007). Quality of Supervisor-subordinate Relationship, Cultural Values, and Organizational Justice. Unpublished Doctoral Dissertation in Management, Texas A and M University.
Ruiz-Palomino, P., & Bañón-Gomis, A. (2017). The negative impact of chameleon-inducing personalities on employees' ethical work intentions: The mediating role of Machiavellianism. European Management Journal, 35(1), 102-115.
Safarzadeh, M.H., Kazemi, K., & Dehghani Saadi, A.A. (2018). The Role of Auditor's Psychological Empowerment in Observance of the Code of Professional Conduct: An Emphasis on Moderating Role of Organizational Status and Job Experience. Journal of Accounting and Auditing Review, 25(1), 71-90. (in Persian)
Safarzadeh, M. (2012). The Ability of Financial Ratios in Detecting Fraudulent Financial Reporting: Logit Analysis. Journal of accounting knowledge, 1(1), 137-163. (in Persian)
Saulsbury, M. D., Brown, U. J., Heyliger, S. O., & Beale, R. L. (2011). Effect of dispositional traits on pharmacy students’ attitude toward cheating. American Journal of Pharmaceutical Education, 75(4), 69.
Schlenker, B. R., & Forsyth, D. R. (1977). On the ethics of psychological research. Journal of Experimental Social Psychology, 13, 369–396.
Shaaban, R., Banimahd, B., & Royaee, R. (2017). The effect of Social Conservatism and Machiavellianism on Auditor's Independence. Journal of Management Accounting and Auditing Knowledge, 6(22), 75-86. (in Persian)
Shafer, W. E. (2008). Ethical climate in Chinese CPA firms. Accounting, Organizations and Society, 33(7/8), 825–835.
Shafer, W. E., & Simmons, R. S. (2008). Social responsibility, Machiavellianism and tax avoidance. Accounting, Auditing & Accountability Journal, 21(5), 695.
Shafer, W.E., & Wang, Zh. (2011). Effects of ethical context and Machiavellianism on attitudes toward earnings management in China. Managerial Auditing Journal, 26(5), 372-392.
Shaub, M. K., Finn, D. W., & Munter, P. (1993). The effects of auditors’ ethical orientation on commitment and ethical sensitivity. Behavioral Research in Accounting, 5, 145.
Shome, A., & Rao, H. (2009). Machiavellianism in public accountants: some addition Canadian evidence. Business Ethics: A European Review, 18(4), 364–371.
Triki, A., Cook, G. L., & Bay, D. (2017). Machiavellianism, Moral Orientation, Social Desirability Response Bias, and Anti-intellectualism: A Profile of Canadian Accountants. Journal of Business Ethics, 144(3), 623-635.
Valentine, S. R., & Bateman, C. R. (2011). The impact of ethical ideologies, moral intensity, and social context on sales-based ethical reasoning. Journal of Business Ethics, 102(1), 155–168.
Vitell, S. J., Lumpkin, J. R., & Rawwas, M. Y. A. (1991). Consumer ethics: An investigation of the ethical beliefs of elderly consumers. Journal of Business Ethics, 10(5), 365–375.
Wakefield, R.L. (2008). Accounting and Machiavellianism. Behavioral Research in Accounting, 20(1), 115–129.
Winter, S.J., Stylianou, A.C., & Giacalone, R. A. (2004). Individual differences in the acceptability of unethical information technology practices: The case of Machiavellianism and ethical ideology. Journal of Business Ethics, 54(3), 273–301.