تحلیل نقش اقلام تعهدی در اندازه‌گیری عملکرد و کیفیت حسابداری بر اساس مدل نیکلوف

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

2 دانشیار، گروه حسابداری، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

3 استادیار، گروه اقتصاد، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

هدف: اطلاعات عملکردی باید با حداقل خطای اندازه‌گیری جمع‌آوری شود. در حال حاضر از مبنای تعهدی برای ارائه گزارش‌های عملکردی استفاده می‌شود؛ اما تاکنون مدلی از اقلام تعهدی ارائه نشده است که بتواند نقش اقلام تعهدی را در اندازه‌گیری عملکرد نشان دهد و ساختاری برای تفکیک خطای حسابداری موجود در عملکرد و بیان کیفیت حسابداری ارائه دهد. هدف پژوهش حاضر، تبیین مدل نیکلوف به‌منظور تحلیل نقش اقلام تعهدی در اندازه‌گیری عملکرد و کیفیت حسابداری است.
روش: جامعه‎ آماری پژوهش، شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران است که از میان آنها 104 شرکت (1664 سال ـ شرکت) در بازه زمانی 1381 تا 1396 برای نمونه انتخاب شده است. در تخمین پارامترهای مدل نیکلوف، از شرط‎های گشتاوری مبتنی بر واریانس و کوواریانس سری‌های زمانی سود حسابداری، جریان نقد عملیاتی و اقلام تعهدی و همچنین برای آزمون فرضیه‌های پژوهش، از مقایسه آماری میانگین دو نمونه‎ای، تحلیل رگرسیون چندگانه برای داده‎های مقطعی و ترکیبی استفاده شده است.
یافته‌ها: میانگین انحراف معیار مؤلفه عملکرد اقلام تعهدی از میانگین انحراف معیار خطای حسابداری بزرگ‌تر و از نظر آماری معنادار است. رابطه بین مؤلفه عملکرد اقتصادی و عملکرد اقلام تعهدی با خطای حسابداری از لحاظ آماری مثبت و معنادار بوده و واریانس مشترک بین مؤلفه‎ها اندک است. همچنین با کنترل نوسان‎پذیری عملیاتی، جهت ارتباط معیار کیفیت اقلام تعهدی دیچو و دایچو (2002) با ارزش شرکت تغییر می‌کند، در حالی ‌که در مدل نیکلوف (2018) تغییر محسوسی حاصل نمی‎شود.
نتیجه‌گیری: اقلام تعهدی به هدف اصلی خود مبنی بر تسهیل اندازه‌گیری عملکرد دست ‌یافته‎اند. واریانس مشترک اندک بین مؤلفه‎های مدل نیکلوف، حاکی از اعتبار تشخیصی این مدل است و با افزایش نوسان‎پذیری عملیاتی، خطای حسابداری افزایش می‌یابد. همچنین معیار کیفیت اقلام تعهدی دیچو و دایچو قادر به تبیین صحیح ارزش شرکت نیست، اما معیار کیفیت مدل نیکلوف، به‌دلیل تفکیک خطای حسابداری از نوسان‎پذیری عملیاتی، می‌تواند ارزش شرکت را تبیین کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysing the Role of Accruals in Measuring Performance and Accounting Quality based on Nikolaev Model

نویسندگان [English]

  • Mahmood Behnampour 1
  • naser izadinia 2
  • Babak Saffari 3
1 Ph.d. Candidate, Department of Accounting, Faculty of Economics and Administrative Sciences, University of Isfahan, Esfahan, Iran.
2 Associate Prof., Department of Accounting, Faculty of Economics and Administrative Sciences, University of Isfahan, Isfahan, Iran.
3 Department of Economic, Faculty of Economics and Administrative Sciences, University of Isfahan, Isfahan, Iran.
چکیده [English]

Objective: Performance information should be collected in a way which has the least estimation error. Accrual basis is currently used to provide performance reports, but no accrual model has yet been presented to demonstrate the role of accruals in measuring performance and provide a structure for separating accounting error in performance and expressing accounting quality. Therefore, the purpose of this study is to explain Nikolaev model in order to analyze the role of accruals in measuring performance and accounting quality.
Methods: The population of study is companies listed in the Tehran Stock Exchange and the sample includes 104 companies (1664 firm-year) in the period from 2002 to 2017. In estimating parameters of Nikolaev model, moment conditions based on variance and covariance of accounting error, operating cash flow and accruals time series were used, and in order to test the research hypotheses, statistical comparison of two samples and multiple regression analysis for cross-sectional and combined data were used.
Results: The standard deviation average of accrual performance component is statistically significant and greater than standard deviation average of accounting error. The relationship between economic performance component and accruals performance with accounting error is statistically significant and common variance between components is small. By controlling operational volatility, direction of relationship between Dechow and Dichev (2002) accruals quality criteria and firm value were changed, but no significant change was made in the Nikolaev (2018) model.
Conclusion: Accruals have achieved their primary goals of facilitating performance measurement. Low common variance between Nikolaev model components indicates that accounting error is increased by the increases in the diagnostic validity of this model and as operational volatility. Also Dechow and Dichev accruals quality model is not able to explain firm value accurately, however, Nikolaev accruals quality model could explain firm value due to the ability of separating accounting error and operational volatility.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Accounting error
  • Accruals performance component
  • Timing error
  • Economic performance
  • Accounting quality

مراجع

باباجانی، جعفر (1389). نقش و جایگاه مبنای حسابداری و رویکرد اندازه‎گیری در حسابداری و گزارشگری مالی. دانش حسابرسی، 10(2)، 4-38.
ثقفی، علی؛ هاشمی، سید عباس (1383). بررسی تحلیلی رابطه بین جریان‎های نقدی عملیاتی و اقلام تعهدی، ارائه مدل برای پیش‎بینی جریان‎های نقدی عملیاتی. بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی، 11(4)، 29- 52.
رساییان، امیر؛ حسینی، وحید (1387). رابطه کیفیت اقلام تعهدی و هزینه سرمایه در ایران.بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی، 15(4)، 67-82.
شریفی، حسن پاشا؛ شریفی، نسترن (۱۳۹۳). اصول روان‌سنجی و روان آزمایی (چاپ دوم). تهران: انتشارات رشد.
مهرانی، ساسان؛ کامیابی، یحیی؛ غیور، فرزاد (1396). بررسی تأثیر شاخص‌های کیفیت سود بر قدرت مدل‌های پیش‌بینی درماندگی مالی. بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی، 24(1)، 103- 126.
نوروش، ایرج؛ ناظمی، امین؛ حیدری، محمد (1385). کیفیت اقلام تعهدی و سود با تأکید بر نقش خطای برآورد اقلام تعهدی. بررسی‎های حسابداری و حسابرسی، 13(1)، 135-160.
ودیعی نوقابی، محمد حسین؛ ساعی، محمد حسین (1398). بررسی ارتباط بین اقلام تعهدی اختیاری خاص شرکت و بازده غیرعادی آتی سهام شرکت‎های پذیرفته‎شده در بورس اوراق بهادار تهران. بررسی‎های حسابداری و حسابرسی، 26(1)، 151-168.
 
 
Andrews, D. W., & Lu, B. (2001). Consistent Model and Moment Selection Procedures for GMM Estimation with Application to Dynamic Panel Data Models. Journal of Econometrics, 101(1), 123-164.
Babajani, J. (2011). The Role of Accounting Basis and Measurment Approach in Accounting & Financial Reporting. Journal of Audit Science, 10(2), 4-38. (in Persian)
Ball, R. & Shivakumar, L. (2006). The role of accruals in asymmetrically timely gain and loss recognition. Journal of Accounting Research, 44 (2), 207-242.
Basu, S. (1997). The conservatism principle and the asymmetric timeliness of earnings. Journal of Accounting and Economics, 24 (1), 3-37.
Beyer, A., Guttman, I., & Marinovic, I. (2014). Earnings Management and Earnings Quality: Theory and Evidence. Stanford University, working paper, SSRN.com.
Dechow, P. M. (1994). Accounting Earnings and Cash Flows as Measures of Firm Performance: The Role of Accounting Accruals.Journal of Accounting and Economics, 18(1), 3-42.
Dechow, P. M., & Dichev, I. D. (2002). The Quality of Accruals and Earnings: The Role of Accrual Estimation Errors. The Accounting Review, 77(1), 35–59.
Dechow, P., Ge, W., & Schrand, C. (2010). Understanding earnings quality: A review of the proxies, their determinants and their consequences. The Journal of Accounting and Economics, 50(2), 344-401.
Dechow, P.M., Sloan, R.G., & Sweeney, A.P. (1995). Detecting earnings management. Accounting Review, 70(2), 193-225.
Francis, J., LaFond, R., Olsson, P., & Schipper, K. (2005). The market pricing of accruals quality. Journal of Accounting and Economics, 39(2), 295-327.
Healy, P.M. (1985). The Effect of Bonus Schemes on Accounting Decisions. Journal of Accounting and Economics, 7(1), 85-107.
Hribar, P., & Nichols, D. C. (2007). The Use of Unsigned Earnings Quality Measures in Tests of Earnings Management. Journal of Accounting Research, 45 (5), 1017-1053.
Jones, J.J. (1991). Earnings Management during Import Relief Investigations. Journal of Accounting Research,29(2), 193-228.
Kiriukhin, O. (2018). Accruals Quality and Firm Value. A Dissertation Submited to the Faculty University of Chicago.
Kothari, S., Leone, A., & Wasley, C. (2005). Performance matched discretionary accrual measures. Journal of Accounting and Economics, 39(1), 163–197.
McNichols, M. F. (2002). Discussion of the Quality of Accruals and Earnings: The Role of Accrual Estimation Errors. The Accounting Review, 77(2), 61-69.
Mehrani, S., Kamyabi, Y., Ghayour, F. (2017). Reviewing the Effectiveness of Earnings Quality Indices on the Power of Financial Distress Prediction Models. Journal of Accounting and Auditing Review, 24(1), 103-126. (in Persian)
Nikolaev, V. (2018). Identifying Accounting Quality. University of Chicago Booth School of Business, Working Paper, SSRN.com.
Noravesh, I., Nazemi, A., Heydari, M. (2006). Accrual and Earning Quality with Emphasis on the Role of Estimation Error. Journal of Accounting and Auditing Review, 13(1), 135-160. (in Persian)
Rasaeian, A., Hosseini, V. (2009). The Relationship between Accruals Quality and Cost of Capital in Iran. Journal of Accounting and Auditing Review, 15(4), 67-82. (in Persian)
Richardson, S., Sloan, R., Soliman, M., & Tuna, I. (2005). Accrual reliability, earnings persistence and stock prices. Journal of Accounting and Economics, 39(3), 437–485.
Saghafi, A., Hashemi, S. A. (2004). Analysis of Relationship between Operating Cash Flow. A Model for Pridicting Operating Cash Flow. Journal of Accounting and Auditing Review, 11(4), 29-52. (in Persian)
Sharifi, H. P., Sharifi, N. (2014). Principle of Psychometrics and Psychological Assessment. Roshd Publication, Tehran. Second Edition. (in Persian)
Vadiee Noghbi, M., Saei, M. (2019). The Relationship between Firm-Specific Discretionary Accruals and Stock Future Abnormal Returns. Journal of Accounting and Auditing Review, 26(1), 151-168. (in Persian)
بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی
دوره 26، شماره 3
1398
صفحه 327-347

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار