بررسی تأثیر سرمایۀ فکری بر چسبندگی هزینه‎ها در شرکت‎های پذیرفته‎شده در بورس اوراق بهادار تهران

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استاد حسابداری، دانشکدۀ علوم اجتماعی، اقتصاد و مدیریت، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

2 کارشناس ارشد حسابداری، دانشکدۀ علوم اجتماعی، اقتصاد و مدیریت، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر سرمایۀ فکری بر چسبندگی هزینه­ها در شرکت‎های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در این مطالعه با بازبینی تئوری چسبندگی هزینه، الگوی پیچیده­ای از عدم تقارن هزینه­ها با استفاده از میزان سرمایۀ فکری پالیک (2000) ارائه می­شود. دورۀ آزمون از سال 1384 تا 1393 و نمونۀ آماری متشکل از 111 شرکت (1110 سال ـ شرکت) پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در این پژوهش، سرمایۀ فکری و اجزای آن، شامل کارایی سرمایۀ فیزیکی، کارایی سرمایۀ انسانی و کارایی سرمایۀ ساختاری، متغیرهای مستقل؛ چسبندگی هزینه­های فروش، اداری و عمومی، متغیر وابسته و شدت کارکنان، شدت دارایی­ها، کاهش متوالی درآمد فروش و رشد تولید ناخالص داخلی، متغیرهای کنترلی هستند. فرضیه­ها با استفاده از روش داده­های ترکیبی و رگرسیون خطی چندمتغیره آزمون شده­اند. نتایج نشان­دهندۀ رابطۀ معنادار و ضدچسبنده سرمایۀ فکری و هزینه­های فروش، اداری و عمومی است. برای اجزای سرمایۀ فکری نیز رابطۀ معنادار و ضدچسبنده برقرار است و بیشترین تأثیر در بین اجزا، مربوط به کارایی سرمایۀ ساختاری است. همچنین، میزان ضدچسبندگی در شرکت­های با سرمایۀ فکری بالا، بیشتر است و بیشترین تأثیر در بین اجزای سرمایۀ فکری، مربوط به شرکت­هایی است که ضریب کارایی سرمایۀ انسانی بالاتری دارند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the Effect of Intellectual Capital on Cost Stickiness of Listed Companies in the Tehran Stock Exchange

نویسندگان [English]

  • Mohammad Namazi 1
  • Akram Fathali 2
1 Prof. of Accounting, Shiraz University, Shiraz, Iran
2 MSc. In Accounting, Shiraz University, Shiraz, Iran
چکیده [English]

The purpose of this study is to investigate the effect of intellectual capital on the cost stickiness of listed companies in the Tehran Stock Exchange (TSE). In this study, by reviewing cost stickiness theory, a complex pattern of asymmetric behavior of costs is rendered with emphasis on the role of the intellectual capital introduced by Pulic (2000). The research period is related to the span of 2005-2015. The statistical sample consists of 111 companies (1110 year-firm) listed on the TSE. The independent variable of this study includes intellectual capital and its’ components. The dependent variable encompasses selling, general and administrative costs. The intensity of staff, assets, reduction in revenue, and growth of the domestic production are considered as control variables. Panel data andmultiple linear regression analysis were used to test the research hypotheses.  Data was analyzed by using panel data method. The results indicate a significant relationship and a pattern of the anti-stickiness between the intellectual capital and selling, general and administrative costs, for the components of the intellectual capital, a significant an anti-cost-stickness behavior persist, and the most effective component among the intellectual capital is related to the structural capital. Furthermore, the level of anti-cost-stickness in companies with a high intellectual capital is higher. The most significant effect among the components of the intellectual capital is related to the firms which maintain the higher coefficient of the efficiency in the human capital.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Anti-stickiness
  • Cost Behavior
  • Cost stickiness
  • Panel data method
  • Intellectual Capital

مراجع

آقایی، م. ع.، حسنی، ح. (1393). بررسی تأثیر انگیزه‌های شخصی مدیران و متغیرهای حاکمیت شرکتی بر چسبندگی هزینه‌ها در شرکت‌های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران، پژوهش‌های حسابداری مالی، 6(4)، 128- 109.
احمدی، س. ع.، سروش­یار، ا.، دادخواه، م. (1394). ارزیابی نقش سرمایۀ سازمانی بر چسبندگی هزینۀ شرکت، دانش حسابداری مالی، 2(4)، 153- 137.
حیدری، م. (1393). بررسی تأثیر عامل رفتاری اعتمادبه‎نفس بیش از حد مدیریت بر چسبندگی هزینه: نقش تعدیلی عوامل اقتصادی و عوامل مبتنی بر نظریۀ نمایندگی در آن، بررسی­های حسابداری و حسابرسی، 21(2)، 172- 151.
زنجیردار، م.، غفاری آشتیانی، پ.، مداحی، ز. (1393). بررسی و تحلیل عوامل مؤثر بر رفتار چسبندگی هزینه، حسابداری مدیریت، 7(1)، 92- 79.
فاضلی، ن.، طاهری، ز. (1396). ارزیابی کارایی مدل­های متفاوت سنجش ارزش اقتصادی سرمایۀ سازمانی و رفتار چسبندۀ هزینه­های فروش، عمومی و اداری در بورس اوراق بهادار تهران، حسابداری مدیریت، 10(32)، 28-13.
کردستانی، غ. ر.، مرتضوی، س. م. (1391). بررسی عوامل تعیین‎کنندۀ چسبندگی هزینه‌های شرکت‌ها، پژوهش‌های حسابداری مالی، 4(3)، 32- 13.
مؤمنی، م.، فعال­قیومی، ع. (1389). تحلیل آماری با استفاده از SPSS، چاپ اول، تهران: انتشارات کتاب نو.
نمازی، م.، ابراهیمی، ش. (1388). بررسی تجربی نقش اجزای سرمایۀ فکری در ارزیابی عملکرد مالی شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، تحقیقات حسابداری، 1(4)، 25- 4.
نمازی، م.، ابراهیمی، ش. (1390). بررسی تجربی نقش اجزای سـرمایۀ فکـری در ارزیابی عملیات مالی شرکت‌های پذیرفته در بورس اووراق بهادار تهران، پیشرفت‌های حسابداری، 3(2)، 197- 163.
نمازی، م.، دوانی­پور، ا. (1389). بررسی تجربی رفتار چسبندگی هزینه­ها در بورس اوراق بهادار تهران، بررسی­های حسابداری و حسابرسی، 17(62)، 102- 85.
نمازی، م.، غفاری، م. ج.، فریدونی، م. (1391). تحلیل بنیادی رفتار چسبندۀ هزینه‌ها و بهای تمام شده با تأکید بر دامنۀ تغییرات در بورس اوراق بهادار، پیشرفت­های حسابداری، 4(2)، 177- 151.
Aghaei, M. E. & Hassani, H. (2014). Study of the Effect of Managers' Personal Incentives and Corporate Governance Variables on Costs Stickiness in Companies Listed in Tehran Stock Exchange. Journal of Financial Accounting Researches, 6(4), 109-128. (in Persian)
Ahmadi, S. E., Soroshyar, A. & Dadkhah, M. (2015). Assessment of the Role of Organization Capital on Cost Sticky, Quarterly Journal of Empirical Research of Financial Accounting, 2(4), 137-153. (in Persian)
Anderson, M. C., Banker, R. D. & Janakiraman, S. N. (2003). Are Selling, General, and Administrative Costs Sticky? Journal of Accounting Research, 41(1), 47-63.
Anderson, M. C., Banker, R., Huang, R. & Janakiraman, S. (2007). Cost Behavior and Fundamental Analysis of SG&A Costs. Journal of Accounting, Auditing & Finance, 22(1), 1- 28.
Balakrishnan, R. & Gruca, T. S. (2008). Cost Stickiness and Core Competency: A Note. Contemporary Accounting Research, 5(4), 993-1006.
Banker, R. D. & Byzalov, D. (2014). Asymmetric Cost Behavior. Journal of Management Accounting Research, 26(2), 43-79.
Banker, R. D., Byzalov, D., Cifti, M. & Mashruwala, R. (2014). The Moderating Effect of Prior Sales Changes on Asymmetric Cost Behavior. Journal of Management Accounting Research, 26(2), 221-242.
Banker, R., Byzalov, D. & Threinen, L. (2013). Determinants of International Differences in Asymmetric Cost Behavior. Working Paper, Temple University.
Bontis, N., Keow, C.C.W. & Richardson S. (2000). Intellectual Capital and Business Performance in Malaysian Industries. Journal of Intellectual Capital, 1(1), 85-100.
Chen, C. X., Lu, H. & Sougiannis, T. (2012). The Agency Problem, Corporate Governance, and the Behavior of Selling, General, and Administrative Costs. Contemporary Accounting Research, 29(1), 252-282.
Chen, C. X., Lu, H. & Sougiannis, T. (2008). Managerial Empire Building, Corporate Governance, and the Asymmetrical Behavior of Selling, General, and Administrative Cost. Journal of Accounting Research, 39(3), 405-415.
Cheung, J., Kim, H., Kim, S. & Huang, R. (2016). Is the Asymmetric Cost Behavior Affected by Competition Factors? Asia-Pacific Journal of Accounting & Economics, 23, 1-17.
Cooper, R. & Kaplan, R. S. (1992). Activity Based Cost Systems: Measuring the Cost of Resource Usage. Accounting Horizons, 6, 1-13.
Dierynck, B., Landsman, W. R. & Renders. A. (2012). Do Managerial Incentives Drive Cost Behavior? Evidence about the Role of the Zero Earnings Benchmark for Labor Cost Behavior in Private Belgian. The Accounting Review, 87(4), 1219.1246.
Edvinsson, L. & Malone, M. (1997). Intellectual Capital. Realizing Your Company’s True Value by Findings it's Hidden Brainpower. Harper Collins Publishers, Inc., New York.
Fazeli, N. & Taheri, Z. (2017). The Evaluation of Different Models to Measure the Economic Value of Organization Capital and Sticky Behavior of Selling, General and Administrative Expenses Tehran Stock Exchange (A Case Study of Basic Model, Anderson Model and Extended Model). Journal of Management Accounting, 10(32), 13-28. (in Persian)
Heidari, M. (2014). Examining Managerial Overconfidence Behavioral Explanation Effect on Cost stickiness: Comparison with Economic and Agency Theory Based Factors. Journal of the Accounting and Auditing Review,21(2), 151-172. (in Persian)
Hilton, R. (1997). Managerial Accounting. New York: McGraw-Hill.
Horngren, T. C., Datar, M. S. & Rajan, V. M. (2015). Cost Accounting: A Managerial Emphasis. (15th Ed). Pearson Prentice Hall.
Kama, I. & Weiss, D. (2013). Do Earnings Targets and Managerial Incentives Effect Sticky Costs? Journal of Accounting Research, 51(1), 201-224.
Kordestani, Gh. R. & Mortazavi, S. M. (2012). The Identification of Determinant Factors On firms Costs Stickiness, Journal of Financial Accounting Researches, 4(3), 13-32. (in Persian)
Lev, B., Radhakrishnan, S. & Zhang, W. (2009). Organization Capital. Abacus (45), 275–298.
Levin, A., Lin, CF. & Chu, J. (2002). Unit Root Tests in Panel Data: Asymptotic and Finite Sample Properties. Journal of Econometrics, 108(1), 1-24.
Momeni, M. & Faal Ghayomi, E. (2010). Statistical Analysis Using SPSS. First Edition, New Book Publisher, Tehran. (in Persian)
Mouritsen, J., Larsen, H. T., Bukh, P. N. D. (2001). Intellectual Capital and the Capital Firm: Narrating, Visualizing and Numbering for Measuring Knowledge. Accounting Organizations and Society, 26, 735-762.
Namazi, M. & Davanipour, A. (2010). Empirical Evaluation of the Sticky Behavior of Costs in the Tehran Stock Exchange Market, Journal of The Accounting and Auditing Review, 17(62), 85-102. (in Persian)
Namazi, M. & Ebrahimi, Sh. (2009). Investigating the Impact of Intellectual Capital on Current and Future Financial Performances of the Listed Companies in Tehran Stock Exchange. Journal of Accounting Research, 1(4), 4-25.
(in Persian)
Namazi, M. & Ebrahimi, Sh. (2011). Investigating the Impact of the Components of Intellectual Capital on the Firm’s Financial Performance: Evidence from Tehran Stock Exchange (TSE). Journal of Accounting Advances, 3(2), 163-197. (in Persian)
Namazi, M., Ghaffari, M. J. & Fereyduni, M. (2012). Fundamental Analysis of Costs and Cost Sticky Behavior Emphasizing Scope Changes in Tehran Stock Exchange. Journal of Accounting Advances, 4(2), 151-177.
(in Persian)
Pulic, A. (2000). VAIC-An Accounting Tool for IC Management. International Journal of Technology Management, 20(5-8), 702-714.
Stewart, T. A. (1997). Intellectual Capital: The New Wealth of Organizations. Bantam Doubleday Dell Publishing Group, New York.
Subramaniam, C. & Weidenmier, M. (2003). Additional Evidence on the Behavior of Sticky Costs. Working Paper, Texas Christian University.
 
Venieris, G., Naoum, C. V. & Vlismas, O. (2015). Organisation Capital and Sticky Behaviour of Selling, General and Administrative Expenses. Management Accounting Research, 26(1), 54-82.
Weiss, D. (2010). Cost Behavior and Analysts Earnings Forecasts. The Accounting Review, 85(4), 1441-1471.
Yasukata, K. & Kajiwara, T. (2011). Are Sticky Costs the Result of Deliberate Decision of Managers? Working Paper, Online: http://www.ssrn.com.
Zanjirdar, M., Ghafari Ashtiyani, P. & Madahi, Z. (2014). Review and Analysis of the Factors Affecting the Behavior of Sticky Costs, Journal of Management Accounting, 7(1), 79-92. (in Persian)
 
 
 
بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی
دوره 24، شماره 3
1396
صفحه 395-420

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار