تحلیل پدیدارشناسی فضای حاکم بر آموزش حسابداری بخش عمومی از دیدگاه دانش‌آموختگان رشتۀ حسابداری بخش عمومی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه حسابداری، دانشکدۀ اقتصاد و مدیریت، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

2 کارشناس ارشد، گروه حسابداری، دانشکدۀ اقتصاد و مدیریت، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

10.22059/acctgrev.2024.376898.1008957

چکیده

هدف: موضوع آموزش حسابداری بخش عمومی، در زمرۀ مطالعات چندوجهی قرار دارد که در ادبیات حسابداری کمتر به آن پرداخته شده است؛ در حالی که این موضوع، بر پیشبرد اهداف بخش عمومی تأثیر زیادی دارد. به‌دلیل ضرورت ایجاد جایگاه مناسب برای حسابداری بخش عمومی در ایران، گرایش حسابداری بخش عمومی، برای نخستین‌بار، از سال ۱۳۹۷ به مقطع تحصیلات تکمیلی رشتۀ حسابداری افزوده شد و برنامۀ آموزشی مختص این رشته، در سال ۱۳۹۸ به تصویب شورای گسترش و برنامه‌ریزی وزارت علوم رسید. با این حال علی‌رغم توفیق فراوان تأسیس این رشته، به‌دلیل ظرفیت پایین پذیرش دانشجویان و متمرکز بودن آن در دو شهر کرج و تهران، دانشگاه‌ها در آموزش و تربیت نیروی انسانی مورد نیاز بخش عمومی، چندان موفق نبوده‌اند. از این رو، پژوهش حاضر با هدف واکاوی نگرش‌ها و تجارب زیستۀ دانش‌آموختگان رشتۀ حسابداری بخش عمومی، از آموزش حسابداری بخش عمومی در دانشگاه‌های کشور اجرا شده است.
روش: در این پژوهش برای فهم تجارب زیستۀ دانش‌آموختگان حسابداری بخش عمومی، از رویکرد پدیدارشناسی استفاده شده است. جامعۀ مورد مطالعه، کلیۀ دانش‌آموختگان حسابداری با گرایش حسابداری بخش عمومی بود که ۵۳ نفر از آن‌ها با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند تا نیل به حد اشباع نظری انتخاب شدند. روش اصلی جمع‌آوری داده‌ها، مصاحبه غیرساختاریافته با سؤال‌های باز بود و این امکان برای شرکت‌کنندگان فراهم شد تا به‌طور کامل، تجربه‌های خود را در خصوص آموزش حسابداری بخش عمومی تشریح کنند. در پژوهش حاضر، تحلیل داده‌ها در پنج گام و با بهره‌برداری از روش جیورجی انجام شد.
یافته‌ها: بر اساس دیدگاه‌های دانش‌آموختگان، سه مضمون اصلی، شامل موانع و چالش‌ها، منافع و فرصت‌ها و راه‌کارها و رویه‌های بهبود آموزش حسابداری بخش عمومی شناسایی شد. همچنین برای هر یک از مضامین اصلی، سه مضمون فرعی مختلف استخراج شد. از نگاه دانش‌آموختگان، در خصوص موانع اصلی یادگیری آموزش حسابداری بخش عمومی، در مجموع ۳۶ روایت مختلف بیان شد. بیشترین روایت‌ها به عملکرد مراجع متولی، همچون دانشگاه‌ها و سایر مؤسسه‌های آموزش عالی، حرفۀ حسابداری و همچنین، خود دولت و نهادهای تابعۀ آن مرتبط بود. همچنین ۱۶ روایت در خصوص منافع و مزایای آموزش حسابداری بخش عمومی شناسایی شد که بیشترین روایت، به سودمندی برای جامعه مربوط بود. در نهایت، ۲۲ راه‌کار و رویه برای ارتقای کیفیت آموزش حسابداری بخش عمومی ارائه شد که مهم‌ترین آن‌ها به مضمون آموزشی و دانشگاهی مرتبط بود.
 
نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش از این موضوع حکایت می‌کند که دولت و نهادهای زیرمجموعۀ آن، از جمله وزارت علوم، در رفع موانع و چالش‌های آموزش حسابداری بخش عمومی، نقش مهمی دارند و این نقش، از طریق بازنگری در برنامۀ درسی مصوب حسابداری بخش عمومی برجسته‌تر می‌شود؛ زیرا با توجه به تمایل مشارکت‌کنندگان به مسائل کاربردی و همچنین، موضوعات بین رشته‌ای، لازم است تا وزن این مباحث در محتوای آموزشی دانشگاه‌ها افزایش یابد و اساتید نیز در تدریس خود، اهمیت بیشتری برای این موضوع قائل شوند. این هدف زمانی محقق می‌شود که با همکاری سه جانبۀ نهادهای فعال در بخش عمومی، حرفۀ حسابداری و دانشگاه‌ها، برای تمام دروس مصوب رشتۀ حسابداری بخش عمومی، محتوای آموزشی کاربردی و بومی شده با شرایط حاکم بر فضای حاکمیتی ایران تهیه شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Phenomenology of the Dominant Environment in Public Sector Accounting Education from the Perspective of Graduates in Public Sector Accounting

نویسندگان [English]

  • Sajad Naghdi 1
  • Roghayye Jeddi 2
1 Assistant Prof., Department of Accounting, Faculty of Economic and Management, University of Tabriz, Tabriz, Iran.
2 M,Sc., Department of Accounting, Faculty of Economic and Management, University of Tabriz, Tabriz, Iran.
چکیده [English]

Objective
One of the multifaceted studies that has received less attention in the accounting literature is the topic of public-sector accounting education. In contrast, this topic significantly impacts the advancement of public sector goals. For this reason, and due to the necessity of creating an appropriate position for public sector accounting in Iran, a public sector accounting minor was added to the graduate level of accounting for the first time since 2017. The curriculum for this field was authorized by the Development and Planning Council of the Ministry of Science in 2018. However, despite the many successes in establishing this field, due to the low capacity for accepting students and its centralization in the two cities of Karaj and Tehran, universities have not been very successful in educating and training the human resources needed by the public sector. Therefore, the purpose of the current research is to analyze the attitudes and lived experiences of public-sector accounting graduates regarding public-sector accounting education in Iranian universities.
Methods
In this research, a phenomenological approach was used to understand the lived experiences of accounting graduates in the public sector. The statistical population of the research includes all accounting graduates majoring in public sector accounting, who were selected using the purposeful sampling method. Fifty-three individuals were selected to reach theoretical saturation, and the main method of data collection was an unstructured interview with open-ended questions. This provided the participants with the opportunity to fully describe their experiences regarding public sector accounting education. In the current research, data analysis was conducted in five steps, using Giorgi's method.
 
 
Results
Three main themes—obstacles and challenges, benefits and opportunities, and solutions and procedures—were identified based on the opinions and views of the graduates for improving public sector accounting education. In addition, three different sub-themes were extracted for each of the main themes. In total, 36 distinct narratives were identified from the observations of the graduates regarding the primary obstacles to public sector accounting education. Most narratives related to the functions of trustee authorities, including universities, other higher education institutions, the accounting profession, and the government itself along with its subordinate institutions. Additionally, 16 narratives about the benefits of public-sector accounting education were identified, most of which pertained to the usefulness of the public sector for society. Finally, 22 strategies and procedures were proposed to enhance the quality of public sector accounting education, the most important of which are related to educational and academic content.
Conclusion
The findings indicate the important role of the government and its subordinate institutions, including the Ministry of Science, in addressing the obstacles and challenges of public sector accounting education, particularly through the revision of the approved curriculum for public sector accounting. According to the participants' preferences for practical and applied issues, as well as interdisciplinary topics, it is necessary to increase the emphasis on these subjects in the educational content provided by universities. Additionally, professors should give greater importance to these topics in their teaching. This goal can be achieved through the tripartite cooperation of institutions active in the public sector, the accounting profession, and universities to prepare practical and localized educational content for all approved courses in the field of public sector accounting, taking into account the conditions governing Iran's governance environment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Education
  • Graduates
  • Public sector accounting
  • Phenomenology
آقایی قهی، علیرضا و نوری، فاطمه (1400). آموزش حسابداری بخش عمومی بر اساس شیوه‌های فعال یادگیری و فناوری‌های نوین. نشریه حسابداری و بودجه‌ریزی بخش عمومی، 2(5)، 42-51.
خسروی فارسانی، زینب؛ بنی طالبی دهکردی، بهاره و جعفری، حمیدرضا (1402). ارائه مدلی برای توسعۀ انگیزش حسابداران بخش عمومی. دانش حسابداری، 14(3)، 143-160.
دریائی، عباسعلی و شهبازی، وحید (1403). ارائه مدل کیفیت حسابرسی با تأکید بر ابعاد فرهنگ سازمانی. بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی، 31(1)، 45-69.
رضایی، مهدی (1397). بررسی موانع پیشرفت حسابداری بخش عمومی در ایران از دیدگاه دانشگاهیان. تحقیقات حسابداری و حسابرسی، 10 (38)، 81-94.
سلگی، محمد و قهرائی، احسان (1401). بررسی تأثیر عوامل ‌سازمانی بر انضباط مالی در بخش دولتی. بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی، 29(3)، 475-503.
عزیزی، صدیقه (1402). طراحی سازوکار‌های رفع موانع و محدودیت‌های اجرایی‌شدن استانداردهای حسابداری بخش عمومی. بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی، 30(1)، 28-54.
مرادی، محمد و صفی خانی، رضا (1395). تحلیل پژوهش‌های حسابداری بخش عمومی در ایران و جهت‌گیری تحقیقات آتی. بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی، 23 (4)، 547- 574.
نقدی، سجاد و جدی، رقیه (1402). کاوشی پدیدارشناسانه از تجارب زیسته داوطلبان از شرکت در آزمون حسابدار رسمی. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 20(79)، 205-243.
 
References
Adam, B., Brusca, I., Caperchione, E., Heiling, J., Jorge, S. M. F. & Rossi, F. M. (2019). Are higher education institutions in Europe preparing students for IPSAS? International Journal of Public Sector Management, 33(2/3), 363–378.
Aghaei Qehi, A. & Nouri, F. (2021). Public sector accounting education based on active learning methods and new technologies. Public Sector, Accounting and Budgeting, 2(5), 42-51. (in Persian)
Ahmed, I. (2019). Bridging the gap between governmental accounting education and practice. Accounting, 5(1), 21-30.
Azizi, S. (2023). Designing Mechanisms to Overcome Obstacles in Implementing Public Sector Accounting Standards. Accounting and Auditing Review, 30(1), 28-54. (in Persian)
Baylis, R. M., Widt, D. D., Helikum, L. J. & Ashworth, R. (2024). Debate: The lack of public sector accounting education within universities and what is next. Public Money & Management, 44(5), 347-348.
Caruana, J., Dabbicco, G., Jorge, S. & Jesus, M. A. (2019). The development of EPSAS: Contributions from the literature. Accounting in Europe, 16 (2), 146–176.
Cohen, S., Manes Rossi, F. & Brusca, I. (2023). Debate: Public sector accounting education and artificial intelligence. Public Money & Management, 43(7), 725–726.
Cordery, C. (2013). Does public services accounting belong in the curriculum? Pacific Accounting Review, 25(1), 101‑116.
Daryaei, A. A. & Shahbazi, V. (2024). Designing a Model of Audit Quality Based on Various Organizational Culture Factors. Accounting and Auditing Review, 31(1), 45-69.
(in Persian)
Doe-Dartey, R. K. & Valand, J. (2024). International Public Sector Accounting Standards (IPSAS) Adoption and Accounting Education in Ghana. Educational Administration: Theory and Practice, 30(4), 6346 – 6355.
Engstrom, J. H. (1979). Public sector accounting education: Status update and extension. Accounting Review, 54(4), 794-799.
Giorgi, A. (1975). An application of phenomenological method in psychology. Duquesne Studies in Phenomenological Psychology, (2), 82-103.
Heiling, J., Jorge, S., Karatzimas, S. & Aggestam-Pontoppidan, C. (2022). Public Sector Accounting Education—Stocktaking, Challenges and Innovations, Public Money & Management, 42(7), 538-540.
Heiling, J. (2020). Time to rethink public sector accounting education? A practitioner’s perspective. Journal of Public Budgeting, Accounting & Financial Management, 32(3), 505–509.
Henry, B.K. (2005). A Survey of Governmental Accounting Education Studies , Journal of Public Budgeting, Accounting & Financial Management, 17(2), 166-179.
Holder, W. W. (1978). Graduate-Level Public Sector Accounting: Status and Forecast. The Accounting Review, 53(3), 746–751.
Jafi, H. & Youssef, S. (2021). Public sector accounting education and training as supportive mechanisms of the ongoing accrual-based accounting reforms. Technium Social Sciences Journal, 25(1), 1–8.
Karatzimas, S., Heiling, J. & Aggestam Pontoppidan, C. (2022). Public sector accounting education: A structured literature review. Public Money and Management, 42(7), 543-550.
Khosravi Farsani, Z., Banitalebi Dehkordi, B. & Jafari, H. R. (2023). Providing a Model for Developing the Motivation of Public Sector Accountants. Journal of Accounting Knowledge, 14(3), 143-160. (in Persian)
Lincoln, Y. S. & Guba, E. G. (1985). Naturalistic Inquiry. Beverly Hills, CA: Sage Publications, Inc.
Modell, S. (2013). Making sense of social practice: Theoretical pluralism in public sector accounting research: A comment. Financial Accountability & Management, 29(1), 99–110.
Mohamed, E. K. A. & Lashine, S. H. (2010). Accounting knowledge and skills and the challenges of a global business environment. Managerial Finance, 29(7), 3–16.
Moradi, M. & Safikhani, R. (2017). Analysis of Public Sector Accounting Researches in Iran and Future Researches Directions. Accounting and Auditing Review, 23(4), 547-574.
(in Persian)
Naghdi, S., Jeddi, R. (2023). Phenomenological Exploring of the Lived Experiences of Candidates Participating in the CPA Exam. Empirical Studies in Financial Accounting, 20(79), 205-243. (in Persian)
Pauluzzo, R., Fedele, P., Pericolo, E. & Dokalskaya, I. (2024). The future of public sector accounting education: A structured literature review. Journal of Public Affairs Education, 30(2), 274-314.
Pericolo, E., Fedele, P., Iacuzzi, S., Pauluzzo, R. & Garlatti, A. (2023). Public sector accounting education: international trends and Italian curricula. Public Money & Management, 43(7), 731–740.
Pitulice, I. C., Profiroiu, A. G., and Ștefănescu, A. (2018). Government accounting education for university undergraduates. Transylvanian Review of Administrative Sciences, 14, 75-91.
Polzer, T., Adhikari, P., Nguyen, C.P. & Gårseth-Nesbakk, L. (2023). Adoption of the International Public Sector Accounting Standards in emerging economies and low-income countries: a structured literature review, Journal of Public Budgeting, Accounting & Financial Management, 35(3), 309-332.
Rezaei, M. (2018). Investigate Obstacles of Advances Public Sector Accounting In Iran From the perspective of academics. Accounting and Auditing Research, 10(38), 81-94.
(in Persian)
Sciulli, N. & Sims, R. (2008). Public sector accounting education in Australian universities: Obstacles and opportunities, Asian Review of Accounting, 16 (3), 246-262.
Solgi, M. & Ghahraei, E. (2022). Investigating the Effect of Organizational Factors on Financial Discipline in the Public Sector. Accounting and Auditing Review, 29(3), 475-503.
(in Persian)
Thom, M. (2019). Teaching public financial management: An integrated approach to a critical subject. Teaching Public Administration, 37(1), 92‑106.