تبیین، اولویت‌بندی و بررسی نقش ابعاد فساد مالی در تحریف صورت‌های مالی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه حسابداری، دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.

2 استادیار، گروه حسابداری، دانشکده مدیریت، اقتصاد و حسابداری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

10.22059/acctgrev.2024.371834.1008910

چکیده

هدف: هر اندازه فساد در یک جامعه بیشتر باشد، توجیه اعمال و رفتارهای غیراخلاقی نیز بیشتر خواهد بود؛ از این رو شرکت‌هایی که در محیط‌های بسیار فاسد فعالیت می‌کنند با سیستم گزارشگری مالی ضعیف‌تری روبه‌رو هستند. هدف از پژوهش حاضر، تبیین ابعاد مختلف فساد مالی و بررسی ارتباط این ابعاد با تحریف صورت‌های مالی است. مطابق با مبانی نظری، سه بُعد فساد اداری ـ عملیاتی، فساد تجاری و فساد سیاسی شناسایی و مؤلفه‌ها و شاخص‌های آن تبیین شد.
روش: روش پژوهش حاضر، پیمایشی و از نوع مقطعی بوده است. جامعه آماری پژوهش، اعضای هیئت علمی دانشگاه، مدیران مالی و اعضای جامعه حسابداران رسمی بوده‌اند و حجم نمونه ۱۹۳ نفر بود. اطلاعات لازم برای پژوهش، از طریق پرسش‌نامه محقق ساخته جمع‌آوری شد. برای بررسی اعتبار پرسش‌نامه، از اعتبار محتوایی و به‌منظور سنجش پایایی آن، از روش آلفای کرونباخ استفاده شد. برای آزمون فرضیه‌ها از نرم‌افزارهای اس‌پی‌اس‌اس و آموس بهره گرفته شد. آزمون فرضیه‌ها با استفاده از آزمون هم‌بستگی پیرسون صورت گرفت و ارزیابی مدل، بر اساس تحلیل عاملی داده‌ها آزمون شد.
یافته‌ها: نتایج پژوهش از ارتباط مستقیم و معنادار بُعدهای تجاری و سیاسی فساد، بر تحریف در صورت‌های مالی حکایت دارد؛ اما ارتباط معناداری بین بُعد اداری ـ عملیاتی با تحریف در صورت‌های مالی یافت نشد. همچنین نتایج معادلات ساختاری گویای قابل قبول بودن داده‌های گردآوری شده و برازش مدل مفهومی پژوهش بود.
نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج، فساد در به‌کارگیری کارکنان و مدیران، به‌تنهایی عاملی برای بروز فساد و در نتیجه، تحریف در صورت‌های مالی نخواهد شد. همچنین نتایج نشان داد که ارتباط با احزاب سیاسی و وابستگی به دولت، ارتباط با مشتریان خاص وعدم معامله با مشتریان جدید و قوم‌گرایی، می‌تواند به تحریف در صورت‌های مالی منجر شود. این نوع برقراری ارتباط، نه‌تنها منابع مالی شرکت‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه انگیزۀ مدیران را برای ارائۀ گزارش‌ها و صورت‌های مالی مطابق با نظر دولت فراهم خواهد کرد. از طرفی، بر اساس نتایج می‌توان گفت که رشوه، تقلب، تضاد منافع، اختلاس و اخاذی، به‌ترتیب به تبانی مدیریت با سایر افراد (کتمان حقایق و طولانی‌تر و پیچیده‌کردن گزارش‌های مالی)، دست‌کاری در گزارش‌های مالی (جهت منافع شخصی)، افزایش بهای تمام شده کالا و خدمات و کاهش سود، تغییرات غیرقانونی در دارایی‌ها و بدهی‌های شرکت و حذف مشتریان و تأمین‌کنندگان مواد اولیه منجر خواهد شد. بر اساس نتایج حاصل از مدل معادلات ساختاری، شاخص‌هایی که برای سنجش متغیرهای مکنون به‌کارگرفته شده است، بار عاملی مناسبی دارند و می‌توان از آن‌ها برای اندازه‌گیری متغیرهای فساد اداری، فساد تجاری، فساد سیاسی و تحریف در صورت‌های مالی بهره بُرد. همچنین نتایج حاکی از تأثیرپذیری صورت‌های مالی از فساد تجاری و فساد سیاسی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Clarification, Prioritization, and Examination of the Role of Financial Corruption Dimensions in Financial Statement Manipulation

نویسندگان [English]

  • Hasan Zalaghi 1
  • Kaveh Ghaderi 2
  • Abbas Aflatooni 1
1 Associate Prof., Department of Accounting, Faculty of Economic and Social Sciences, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran.
2 Assistant Prof., Department of Accounting, Faculty of Management, Economics and Accounting, Payame Noor University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Objective
The higher the level of corruption in a society, the greater the number of justifications for immoral actions and behaviors. Therefore, companies that operate in highly corrupted environments face a weaker financial reporting system. The current research aims to explain various types of financial corruption and investigate their relationship with financial misstatements. Based on the theoretical foundations, three dimensions of administrative-operational corruption, administrative corruption, and political corruption were identified, and their components and indicators were explained.
Methods
The research employed a survey method with a cross-sectional design. The statistical population of the research included faculty members, financial managers, and members of the public accountant community. The sample size comprised 193 individuals, and the data were collected using a researcher-designed questionnaire. To check the validity of the questionnaire, content validity was used and to measure its reliability, Cronbach's alpha method was used. SPSS and AMOS software were used to test the hypotheses.
Results
The results indicated a direct and significant relationship between the commercial and political aspects of corruption and financial misstatements. However, no significant relationship was found between the administrative-operational dimension and the financial misstatements. Moreover, the results of the regression analysis indicated the presence of positive and significant relationships between the dimensions of commercial and political corruption indicators and financial misstatements. In addition, the results of Structural Equation Modeling showed the acceptability of the collected data and the fit of the conceptual model of the research.
Conclusion
It can be argued that corruption in hiring employees and managers alone is not a sufficient factor for the occurrence of corruption and, consequently, distortion in financial statements. However, corruption in the employment of managers and employees can lead to distortions in financial statements through embezzlement, receiving bribes, extortion, influencing company tenders, fraud by managers, and conflict of interests. Also, the results showed that connection with political parties and dependence on the government, connection with special customers and not dealing with new customers and ethnocentrism can lead to distortion in financial statements. This type of communication not only affects the financial resources of the companies but also motivates the managers to provide reports and financial statements under the opinions of the government. Furthermore, on one hand, bribery through management collusion with other people can lead to the concealment of facts and provide misleading financial statements by lengthening and complicating financial reports. In addition, management can distort financial statements through manipulation of financial reports and fraud for personal gain. On the other hand, purchasing goods, materials, and services needed by the company's employees from institutions or companies in which they or their relatives have interests can increase the cost of goods and services, thereby reducing profits. Embezzlement also leads to illegal changes in the company's assets and liabilities. These changes can have serious effects on the accuracy and reliability of financial reporting. Moreover, extortion by employees can lead to the removal of customers and suppliers of raw materials of the company, hence the financial statements are also subject to change. Based on the results of the structural equation model, the indicators used to measure the existing variables have appropriate factor loadings and can be used to measure the variables of administrative corruption, commercial corruption, political corruption, and distortion in financial statements. Also, the results indicate the impact of financial statements on commercial corruption and political corruption.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Corruption
  • Financial misstatements
  • Structural Equation Modeling

مراجع

آقایی، محمدعلی؛ رضازاده، جواد و بیات، مرتضی (1400). بررسی تأثیر فرهنگ بر تحریفات حسابداری. پیشرفت‌های حسابداری، 13(1)، 1-29.  
آقایی، محمدعلی؛ رضازاده، جواد و بیات، مرتضی (1400). بررسی تأثیر کیفیت گزارشگری مالی بر فساد (شاخص ادراک فساد، کنترل فساد و پاسخ‌گویی) در 8 کشور خاورمیانه. حسابداری ارزشی و رفتاری، 6 (12)، 98-125.
بیگلرخانی، غلامرضا و طالب‌نیا، قدرت‌اله (1401). تبیین رابطه بین پیچیدگی گزارش‌های مالی مورد استفاده سرمایه‌گذاران با حاکمیت شرکتی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. دانش سرمایه‌گذاری، 11 (41)، 577- 608.
رمضانی، محمدجواد؛ سپاسی، سحر؛ اعتمادی، حسین و رضازاده، جواد (1400). مدل‌سازی تمایل حسابداران به گزارش خطاکاری. بررسی‌‌های حسابداری و حسابرسی، 28(4)، 637- 663.
شاه مرادی، نسیم (1399). مبانی و زمینه‌های ارزیابی اخلاقی حسابداران از تقلب: دیدگاه دین، فلسفه و محیط. بررسی‌‌های حسابداری و حسابرسی، 27 (4)، 604- 623.
عسگری آلوج، حسین؛ نیکبخت، محمدرضا؛ کرمی، غلامرضا و مؤمنی، منصور (1398). توسعه مدل بنیش با ترکیـب شـبکه‌هـای عصبی مصنوعی و الگوریتم بهینه‌سازی حرکت تجمعی ذرات برای پیش‌بینی دستکاری سـود. بررسـی‌هـای حسـابداری و حسابرسی، 26(4)، 615- 638.
فلاح حمیدی، حامی؛ فغانی ماکرانی، خسرو و ذیحی، علی (1400). قدرت و بیش اطمینانی مدیران و گزارشگری متقلبانه. اقتصاد مالی، 15 (54)، 379- 400.
قادری، کاوه؛ زلقی، حسن و افلاطونی، عباس (1401). بررسی تأثیر فساد مالی بر تقلب در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پیشرفت‌های حسابداری، 14 (2)، 191-220.
قاسمی، وحید (1389). مدل‌سازی معادله ساختاری در پژوهش‌های اجتماعی. جامعه شناسان، تهران.
محمدی، فرزانه؛ صفری گرایلی، مهدی؛ عرب زاده، میثم و فرزین‌فر، علی اکبر (1402). طراحی مدل علل زمینه‌ای ایجادکننده حسابداری خلاقانه. بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی، 30 (3)، 532- 559.
 
References
Aghaei, M. A, Rezazadeh, J. & Bayat, M. (2022). Investigating the Impact of Financial Reporting Quality on Corruption (Corruption Perceptions Index, Corruption Control and Accountability) in 8 Middle Eastern Countries. Journal of Value & Behavioral Accounting, 6 (12), 98-125. (in Persian)
Aghaei, M. A., Rezazadeh, J. & Bayat, M. (2021). Investigating the impact of culture on accounting distortions. Journal of Accounting Advances, 13(1), 1-29. (in Persian)
Amara, I., Khlif, H. & El Ammari, A. (2020). Strength of auditing and reporting standards, corruption and money laundering: a cross-country investigation. Managerial Auditing Journal, 35(9), 1243-1259.
Asgari Alouj, H., Nikbakht, M., Karami, G. & Momeni, M. (2020). Development of the Beneish Model by Combining Artificial Neural Network and Particle Swarm Optimization Algorithm for Earnings Management Prediction. Accounting and Auditing Review, 26(4), 615-638. (in Persian)
Bighlarkhani, G. & Talebnia, G. (2021). Explain the relationship between the complexity of financial reports used by investors and corporate governance in companies listed on the Tehran Stock Exchange. Journal of Investment Knowledge, 11 (44), 577-608. (in Persian)
Botn, B. & Dahl, B. (2015). Does a country`s corruption level affect the outcome of a corruption scandal? Thesis in Finance, Norwegian School of Economics.
Bryant, E. C. & Javalgi, R. G. (2016). Global economic integration in developing countries: The role of corruption and human capital investment. Journal of Business Ethics, 136(3), 437-450.
Chaney, P.K., Faccio, M., Parsley, D. (2011). The quality of accounting information in politically connected firms. Journal of Accounting and Economics, 51 (1), 58–76.
Changwony, F.K. & Paterson, A.S. (2019). Accounting practice, fiscal decentralization and corruption. The British Accounting Review, 51(5), 100834.
Cooper, K. & Fargher, I. (2011). Accounting for Corruption: Abuse of Rank and Privilege. Critical Perspectives on Accounting Conference, pp.1-34. Florida, USA
De Graaf, G. (2007). Causes of corruption: Towards a contextual theory of corruption. Public Administration Quarterly, 31(1), 39-86.
Department for International Development. (2015). Why corruption matters: understanding causes, effects and how to address them, Evidence paper on corruption.
Falah Hamidei, H., Faghanei Makaranei, Kh. & Zeyhi, A. (2021). The power and overconfidence of managers and fraudulent reporting. Financial Economics, 15(54), 379- 400. (in Persian)
Ferris, S., Hanousek, J. & Tresl, J. (2021). Corporate profitability and the global persistence of corruption. Journal of Corporate Finance, 66, 1-18.
Ghaderi, K., Zalaghi, H. & Aflatooni, A. (2023). The impact of financial corruption on the Fraud. Journal of Accounting Advances, 14(2), 199-220. (in Persian)
Ghasemi, V. (2010). Structural equation modeling in social research. Jameh Shenasan, Tehran. (in Persian)
Gordon, E. & Henry, E. (2003). Related party transactions and earnings management. Working paper. Rutgers University.
Hamidi, F, H., Faghani, K. & Zabihi, A. (2021). The power and overconfidence of managers and fraudulent reporting. Financial Economics, 15(54), 379-400.
Jeppesen, K. (2019). The role of auditing in the fight against corruption. The British Accounting Review, 51(5). https://doi.org/10.1016/j.bar.2018.06.001
Kaptein, M. & Wempe, J. (2002). The Balanced Company: A Theory of Corporate Integrity. Oxford: Oxford University Press.
Macrae, J. (1982). Underdevelopment and the economics of corruption: a game theory approach. World Development, 8(10), 677-687.
Mohammadi, F., Safari Gerayli, M., Arabzadeh, M. & Farzinfar, A. A. (2023). Designing a Domain-specific Causal Model for Creative Accounting. Accounting and Auditing Review, 30(3), 532-559. (in Persian)
Neu, D. & Rahaman, A.S. (2007). Accounting and the global fight against corruption. Accounting, Organizations and Society, 32)6), 513-542.
Neu, D., Everett, J. & Rahaman, A.S. (2015). Preventing corruption within government procurement constructing the disciplined and ethical subject. Critical Perspectives on Accounting, 28, 49-61.
Neu, D., Everett, J., Rahaman, A.S. & Martinez, D. (2013). Accounting and networks of corruption. Accounting, Organizations and Society, 38(6-7), 505-524.
Organisation de Cooperation et de Developpement Economiques (2009). Guidelines for Fighting Bid Rigging in Public Procurement. JT03261323
Pacini, C., Swingen, J. & Rogers, H. (2002). The OECD convention and bribery in international business transactions: implications for auditors. Managerial Auditing Journal, 17(4), 205-215.
Perols, J. L. & Lougee, B. A. (2011). The relation between earnings management and financial statement fraud. Advances in Accounting, 27(1), 39 – 53.
Pilonato, S. (2022). Accounting can support a “sustainable” corruption network: a case analysis. Journal of Public Budgeting Accounting & Financial Management, 34 (1), 120-138.
Ramezani, M. J., Sepasi, S., Etemadi, H. & Rezazadeh, J. (2021). Modeling Accountant Whistle Blowing Intention. Accounting and Auditing Review, 28(4), 637-663. (in Persian)
Rasha, K. & Andrew, H. (2016). External Auditors and Corporate Corruption: Implications for External Audit Regulators. Auditing, 10(1), 1-10.
Riahi-Belkaoui, A. (2004). Relationship between tax compliance internationally and selected determinants of tax morale. Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, 13(2), 135-143.
Ricardo, M., Chad, A., Christopher, A. & Christopher, S. (2010). Accounting and Corruption: A Cross-Country Analysis. Journal of Money Laundering Control, 13(4), 372-393.
Rodriguez, P., Uhlenbruck, K. & Eden, L. (2005). Government corruption and the entry strategies of multinationals. Academy of Management Review, 30(2), 383-396.
Rose-Ackerman, S. (1978). Corruption: A Study in Political Economy. New York: Academic Press.
Sargiacomo, M., Ianni, L., D’Andreamatteo, A. & Servalli, S. (2015). Accounting and the fight against corruption in Italian government procurement: a longitudinal critical analysis (1992– 2014). Critical Perspectives on Accounting, 28, 89-96.
Scherand, C.M. & Zechman, S.L. (2011). Executive overconfidence and the slippery slope to financial misreporting. Journal of Accounting and Economics, 53 (1-2), 311–329.
Shahmoradi, N. (2021). Bases and Grounds of Accountant’s Ethical Evaluation of Fraud: Religion, Philosophy and Environment Viewpoints. Accounting and Auditing Review, 27(4), 604-623. (in Persian)
Shleifer, A. & Vishny, R. (1993). Corruption. The Quarterly Journal of Economics, 108(3), 599-617.
Stavriana, H., Maria, G. U. & Susana, G. (2019). What is the Effect of Corruption on the Accounting Practice? XV International Research Symposium for Accounting Academics, https://indem.uc3m.es/pdf/1561026015-B25_Stavriana.pdf.
Submitter, G.A., Said A, Amiruddin A, Pontoh GT. (2021). Analysis of Factors Affecting Fraudulent Financial Reporting with Independent Commissioners as Moderation Variable. Journals and Said, Andalia and Amiruddin, Amiruddin and Pontoh, Grace T., Analysis of Factors Affecting Fraudulent Financial Reporting with Independent Commissioners as Moderation Variable (March 31, 2021). Reference to this paper should be made as follows: Andalia. 01-12.
Sun, Y. (1999). Reform, state, and corruption: is corruption less destructive in China than in Russia? Comparative Politics, 32(1), 1-20.
Vona, L. (2008). Fraud Risk Assessment: Building a Fraud Audit Program. New Jersey. John Wiley & Sons, Inc.
Wallace, W. A. (1995). Auditing. Cincinnati, OH: South-Western College.
Wang, Z., Chen, M.H., Chin, C.L., Zheng, Q. (2017). Managerial ability, political connections, and fraudulent financial reporting. Journal of Accounting and Public Policy, 36, 141-162.
Wells, J.T. (2003). Corruption: causes and cures. Journal of Accountancy, 195(4), 49-52.
Wells, J.T. (2014). Principles of Fraud Examination (4th ed.)., Hoboken: John Wiley & Sons Inc.
Wells, T. J. (2011). Corporate Fraud Handbook: Prevention and Detection (3th ed.). Hoboken, NJ: John Wiley & Sons, Inc.
Zhang, J. (2017). Political corruption and corporate earnings management. Doctoral thesis Nanyang Technological University, Singapore.
 
بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی
دوره 31، شماره 3
1403
صفحه 519-546

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار