طراحی و آزمون تجربی الگوی «تعیین مصادیق افشا» در گزارش تفسیری مدیریت ایران

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استاد ممتاز، بخش حسابداری، دانشکده اقتصاد مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

2 دانشجوی دکتری، بخش حسابداری، دانشکده اقتصاد مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

10.22059/acctgrev.2023.350559.1008745

چکیده

هدف: هدف این پژوهش، طراحی و آزمون تجربی الگوی تعیین مصادیق افشا در گزارش تفسیری مدیریت ایران بر مبنای نیازهای اطلاعاتی استفاده‌کنندگان اصلی گزارش‌های مالی است که به‌عنوان یک نیاز کاربردی برای اولین‌بار در دنیا انجام می‌شود.
روش: این پژوهش از روش تحقیق ترکیبی (آمیخته) استفاده می‌کند. از این رو ابتدا به‌شیوه تحلیل محتوای کیفی، مصادیق افشای مناسب در قالب شش عنصر محتوایی شناسایی شدند. سپس به‌منظور بومی نمودن مصادیق افشا متناسب با نیازهای اطلاعاتی استفاده‌کنندگان اصلی گزارش‌های مالی، به‌شیوه پیمایشی و از منظر سرمایه‌گذاران و بستانکاران، داده‌های موردنیاز در سال ۱۴۰۰ جمع‌آوری شد. در نهایت مصادیق نهایی افشا با استفاده از آزمون تک‌نمونه‌ای ویلکاکسون تعیین و بر مبنای آزمون فریدمن رتبه‌بندی شدند. همچنین، از فن تحلیل عامل تأییدی بر مبنای مدل‌سازی معادلات ساختاری حداقل مربعات جزئی، به‌منظور تأیید مصادیق افشا و ارزیابی الگوی پژوهش استفاده و الگوی نهایی پژوهش ارائه شد.
یافته‌ها: ابتدا بر مبنای شیوه کیفی، تعداد ۸۸ مصداق افشا شناسایی شد. سپس بر مبنای شیوه کمی، یعنی نظر پاسخ‌دهندگان، الگوی گزارش تفسیری مدیریت ایران با ۷۴ مصداق افشا و در قالب شش عنصر محتوایی ارائه شد که عبارت‌اند از: ۱. الگوی کسب‌وکار با شش مصداق افشا، ۲. استراتژی و اهداف با چهارده مصداق افشا، ۳. منابع و روابط با پانزده مصداق افشا، ۴. ریسک‌ها و مدیریت ریسک با چهارده مصداق افشا، ۵. محیط برون سازمانی با شش مصداق افشا و ۶. وضعیت و عملکرد با نوزده مصداق افشا. همچنین مصادیق افشا بر مبنای اهمیت نسبی‌شان با استفاده از آزمون فریدمن رتبه‌بندی شدند.
نتیجه‌گیری: الگوی پیشنهادی این پژوهش، راهنمای مؤثری برای نهادها و سازمان‌های ناظر و تدوین‌کننده مقررات بازار سرمایه در تدوین ضوابط و رهنمودهای مربوط به تهیه گزارش تفسیری مدیریت است. همچنین به شرکت‌ها در ارائه و افشای اختیاری اطلاعات مورد نیاز استفاده‌کنندگان اصلی گزارش‌های مالی، کمک می‌کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Designing and Empirical Testing of a Model for “Determining Instances of Disclosure” in Management Commentary in Iran

نویسندگان [English]

  • Mohammad Namazi 1
  • Sasan Khademi 2
1 Distinguished Prof., Department of Accounting, Faculty of Economics, Management and Social Sciences, Shiraz University, Shiraz, Iran.
2 Ph.D. Candidate, Department of Accounting, Faculty of Economics, Management and Social Sciences, Shiraz University, Shiraz, Iran.
چکیده [English]

Objective: The purpose of this research is to design and empirically test a model for determining instances of disclosure in the management commentary (MC) in Iran. To the best of its author’s knowledge, this study can be characterized as a practical one for the first time in the world.
Methods: This piece of research adopted a mixed research method (a combination of qualitative and quantitative data). First, the research model’s disclosure instances were identified qualitatively.  Then, they were tested quantitatively. In the qualitative part, appropriate disclosure instances regarding the six content elements of MC were identified using qualitative content analysis via conducting a review of the extant reporting guidelines and frameworks, MC of companies, and the latest findings of the International Financial Reporting Standards (IFRS) Foundation. In the quantitative part, to localize disclosure instances based on the information needs of the financial reports’ main users, the relevant data were collected through a survey method using a questionnaire from the view of investors and creditors. The investors were individual investors and investment experts working in investment companies, investment funds, portfolio management companies, and brokerages, in 2021. The creditors included lenders to the companies. In this research, the opinions of credit experts of Iranian banks familiar with the MC and also involved in the financing of companies were obtained. In the following, descriptive statistics, demographic variables, and the Kolomogorov-Smirnov test were used. The one-sample Wilcoxon signed rank test and Friedman's test were next used to determine the final disclosure instances and to rank them, respectively. Also, the confirmatory factor analysis technique, based on SEM-PLS, was used to verify the disclosure instances and to evaluate the research model. Consequently, the final research model was presented.
Results: Based on the findings of the qualitative part of the research, 88 disclosure instances were identified. Then, following the quantitative part of the research’s tests, the number of disclosure instances of the proposed model of MC in Iran was reduced to 74 disclosure instances. These disclosure instances were classified into six content elements: 1. "business model" with six disclosure instances, 2. "strategy and objectives" with 14 disclosure instances, 3. "resources and relationships" with 15 disclosure instances, 4. "risks and risk management" with 14 disclosure instances, 5. "external environment" with six disclosure instances, and 6. "position and performance" with 19 disclosure instances. Moreover, the disclosure instances of each of these six content elements were ranked based on their relative importance using the Friedman test.
Conclusion: Considering the disclosure instances’ comprehensiveness provided by the proposed model, as well as its locality and appropriateness to Iran's environmental conditions, the proposed model by this study can act as an effective guide for regulators including the Iranian Audit Organization and the Iranian Securities & Exchange Organization.  These organizations can use the aforementioned model in establishing regulations and guidelines relevant to the MC’s preparation. Furthermore, these disclosure instances help companies in presenting and disclosing more useful information in the form of voluntary disclosure and also help them in preparing an efficient and effective MC.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Corporate disclosure
  • Disclosure instances
  • Information asymmetry
  • Management Commentary

مراجع

افلاطونی، عباس و نعمتی، مرضیه (1397). نقش کیفیت گزارشگری مالی و افشا در افزایش اعتبار تجاری: رویکرد متغیرهای ابزاری. بررسی‏های حسابداری و حسابرسی، 25(1)، 1-20.
برجانه، ایمان؛ رحیمیان، نظام‏الدین و باقری پرمهر، شعله (1401). بررسی رابطه بین خصوصیات شرکت‏ها و افشای اطلاعات در گزارش تفسیری مدیریت. پژوهش‏های کاربردی در گزارشگری مالی، 11(1)، 263-302.
بشیری منش، نازنین و رحمانی، علی (1395). تدوین الگوی افشای اختیاری: ابزاری برای حسابداری مدیریت. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 5(3)، 27-45.
تیموری، زهرا؛‏ هاشمی، سیدعباس و امیری،‏ هادی (1400). تدوین مدل کیفی عوامل اثرگذار بر قیمت‎گذاری کیفیت اطلاعات حسابداری در ایران. بررسی‏های حسابداری و حسابرسی، 28(3)، 435-459.
جامعه حسابداران رسمی ایران (1396). میزگرد حسابرسان و گزارش تفسیری مدیریت. حسابدار رسمی، 40، 6-28.
حسینی، احد؛ جبارزاده کنگرلویی، سعید؛ بحری ثالث، جمال و سعدی، رسول (1400). تحلیل عاملی اکتشافی چالش‌ها و موانع پیاده‌سازی استانداردهای بین‌‌المللی گزارشگری مالی در ایران. بررسی‏های حسابداری و حسابرسی، 28(3)، 533-552.
داوری، علی و رضازاده، آرش (1393). مدل‏سازی معادلات ساختاری با نرم افزار PLS. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
سازمان بورس و اوراق بهادار (1396 الف). ضوابط تهیه گزارش تفسیری مدیریت (ناشران پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران). تهران.
سازمان بورس و اوراق بهادار (1396 ب). راهنمای به‏کارگیری ضوابط تهیه گزارش تفسیری مدیریت (ناشران پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران). تهران.
سازمان حسابرسی (1399). موضوع محوری، گزارش تفسیری مدیریت؛ گسترش دامنه گزارشگری مالی. حسابرس، 108، 10-43.
طاهری‏نیا، مسعود و دربندی فراهانی، سعید (1401). بررسی رابطه متقابل بین افشای همزمان گزارش تفسیری و پیش‏بینی سود مدیریت با تقارن اطلاعاتی و کیفیت سرمایه‏گذاری با تعدیل‏گری عدم اطمینان محیطی. حسابداری و منافع اجتماعی، 12(2)، 55-88.
قنبرزاده، مجتبی و مرادیان، افسانه (1401). کندوکاو تحلیلی در گزارشگری مالی مدل کسب وکار با استفاده از منطق فازی. بررسی‏های حسابداری و حسابرسی، 29(1)، 173-212.
محمدیان، محمد و ستایش، محمد حسین (1397). الگویی برای گزارشگری مالی و غیرمالی بانک‏ها: از طریق شاخص‏سازی گزارشگری شهروند شرکتی. پژوهش‏های کاربردی در گزارشگری مالی، 7(1)، 43-70.
معروفی، یحیی و یوسف زاده، محمدرضا (1388). تحلیل محتوا در علوم انسانی. همدان: سپهر دانش.
مهرانی، ساسان؛ مرادی، محمد و قنبرزاده، مجتبی (1400). شناسایی مؤلفه‏های گزارشگری مالی با رویکرد الگوی کسب‏وکار. بورس اوراق بهادار، 14(3)، 87-117.
مؤمنی راد، اکبر؛ علی آبادی، خدیجه؛ فردانش، ناصر و مزینی، ناصر (۱۳۹۲). تحلیل محتوای کیفی در آیین پژوهش: ماهیت، مراحل و اعتبار نتایج. اندازه‌گیری تربیتی، 4(2): 187-221.
میرمحمدی، زهره و تالانه، عبدالرضا (1400). شناسایی سنجه‏های غیرمالی با روش تحلیل تم. بررسی‏های حسابداری و حسابرسی، 28(1)، 161-180.
نمازی، محمد و ابراهیمی میمند، مهدی (1400). افشا و گزارشگری ریسک شرکت‏ها: ارائه چارچوب جامع. دانش حسابداری، 12(2)، 1-27.
 
References
Abraham, S., Shrives, P.J. (2014). Improving the relevance of risk factor disclosure in corporate annual reports. The British Accounting Review, 46(1), 91-107.
Aflatooni, A. & Nemati, M. (2018). The role of financial reporting quality and disclosure quality in increasing commercial credit. Accounting and Auditing Review, 25(1), 1-20.
(in Persian)
Ali, M. J., Bose, S. & Miah, M. S. (2021). Do integrated financial and extra-financial narrative disclosures in the management commentary affect firm valuation? International evidence. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3966316
Alvarez, I., Calvo, J. A. & Mora, A. (2014). Involving academics in the accounting standard setting process, an application of the Delphi methodology to the assessment of IASB proposals. Journal of Management & Governance, 18(3), 765–791.
Alvo, M. & Yu, P. L. H. (2014). Statistical Methods for Ranking Data. New York: Springer Publishing.
Audit Organization (2020). Management commentary; expanding the scope of financial reporting. Hesabres, 108. 10-43. (in Persian)
Banghøj, J. & Plenborg, T. (2008). Value relevance of voluntary disclosure in the annual report. Accounting and Finance, 12(4), 159-180.
Barjaneh, I., Rahimiain, N. & Bagheripormehr, S. (2022). Investigating the relationship between corporate characteristics and information disclosure in management commentary in firms listed in Tehran Stock Exchange (TSE). Journal of Applied Research in Financial Reporting, 11(1), 263-302. (in Persian)
Bashirimanesh, N. & Rahmani, A. (2016). Developing pattern of voluntary disclosure: the measure for management accounting. Journal of Management Accounting and Auditing Knowledge, 5(2), 27-45. (in Persian)
Botosan, C. A. (1997). Disclosure level and the cost of equity capital. The Accounting Review, 72(3), 323-349.
Cochran, W. G. (1977). Sampling techniques (3rd ed). New York, John Wiley & Sons.
Cova, B. & Salle, R. (2008). Marketing solutions in accordance with the S-D logic: Co-creating value with customer network actors. Industrial Marketing Management, 37(3), 270-277.
Davari, A. & Rezazadeh, A. (2014). Structural equation modeling with PLS software. Tehran, Daneshgahi Jahad Publications. (in Persian)
Depoers, F. & Jeanjean, T. (2012). Determinants of quantitative information withholding in annual reports. European Accounting Review, 21(1), 115-151.
Ghanbarzadeh, M. & Moradian, A. (2022). An analytical explanation of the business model financial reporting using fuzzy logic. Accounting and Auditing Review, 29(1), 173-212. (in Persian)
Ginesti, G. & Spano, M. (2013). The impact of international accounting standards board (IASB)’s guidelines for preparing management commentary (MC): evidence from Italian listed firms. Journal of Modern Accounting and Auditing, 9(3), 305-320.
Guba, E. G. (1981). Criteria for assessing the trustworthiness of naturalistic inquiries. Educational Communication and Technology Journal, 29(2), 75-91.
Hail, L. (2002). The impact of voluntarily corporate disclosure on the ex-ante cost of capital for Swiss firms. European Accounting Review, 11(4), 741-773.
Hair, J. F., Risher, J. J., Sarstedt, M. & Ringle, Ch. M. (2019). When to use and how to report the results of PLS-SEM. European Business Review, 31(1), 2-24.
Hasan Al Jawahry, B. A. W. & Edan, T. S. (2020). The impact management commentary report in reduce information asymmetries at Iraqi Stock Exchange. International Journal of Multidisciplinary Research and Publications, 2(12), 16–21.
Healy, P., Hutton, A. & Palepu, K. (1999). Stock performance and intermediation changes surrounding sustained increases in disclosure. Contemporary Accounting Research, 16(1), 485–520.
Hollander, M., Wolfe, D. A. & Chicken, E. (2014). Nonparametric Statistical Methods (3d ed.). New Jersey: John Wiley & Sons Inc.
Hosseini, A., Jabbarzade Kangaarloye, S., Bahrisals, J. & Sadi, R. (2021). Exploratory factor analysis of the challenges and obstacles of the implementing IFRS in Iran. Accounting and Auditing Review, 28(3), 533-552. (in Persian)
Hunt, S. D., Morgan, R. M. (1995). The comparative advantage theory of competition. Journal of Marketing, 59(2), 1-15.
International Financial Reporting Standard Foundation. (2010). IFRS practice statement management commentary: a framework for presentation. https://www.ifrs.org/projects/ work - plan/management-commentary/#project-history
International Financial Reporting Standard Foundation. (2018). Introduction to the management commentary. https://www.ifrs.org/projects/work-plan/management-commentary/#project-history
International Financial Reporting Standard Foundation. (2019). Slide deck 1: Agenda and introduction. https://www.ifrs.org/projects/work-plan/management-commentary/#project-history
International Financial Reporting Standard Foundation. (2020). Management commentary: Introduction to the forthcoming Exposure Draft. https://www.ifrs.org/projects/work-plan/management-commentary/#project-history
International Financial Reporting Standard Foundation. (2021). Exposure Draft: Management Commentary. https://www.ifrs.org/projects/work-plan/management-commentary/#project-history
Iranian Association of Certified Public Accountant (2017). Auditors' roundtable and management commentary. Hesabdar Rasmi, 40, 6-28. (in Persian)
Jaggi, B., Allini, A., Macchioni, R. & Zampella, A. (2018). Do investors find carbon information useful? Evidence from Italian firms. Review of Quanitative Finance and Accounting, 50(1), 1031–1056.
Johansen, T. R. & Plenborg, T. (2013). Prioritising disclosures in the annual report. Accounting and Business Research, 43(6), 605-635.
Krippendorff, K. (2004). Content Analysis: An Introduction to Its Methodology (2th ed.). London: Sage Publications Ltd.
Lang, M. & Lundholm, R. (2000). Voluntary disclosure and equity offerings: reducing information asymmetry or hyping the stock. Comtemporary Accounting Research, 17(4), 623-662.
Lincoln Y. S. & Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. California: Sage Publications.
Lincoln, Y. S. (1995). Emerging criteria for quality in qualitative and interpretive research. Qualitative Inquiry, 1(3), 275-289.
Linsley, P. & Shrives, P. J. (2000). Risk management and reporting risk in the UK. Journal of Risk, 3(1), 115-129.
Maroofi, Y. & Yousefzadeh, M. R. (2009). Content analysis in humanities. Hamedan, Sepehr Danesh Publication. (in Persian)
Maxwell, J. A. (1998). Designing a qualitative study. In L. Bickman & D. J. Rog (Eds.), Handbook of applied social research methods (pp. 69–100). Sage Publications, Inc.
Mehrani, S., Moradi, M. & Ghanbarzadeh, M. (2021). Identifying financial reporting components with a business model (BM) approach. Journal of Securities Exchange, 14(3), 87-117. (in Persian)
Miihkinen, A. (2013). The usefulness of firm risk disclosures under different firm riskiness, investor-interest, and market conditions: New evidence from Finland. Advances in Accounting, 29(2), 312-331.
Mirmohammadi, Z. & Talaneh, A. (2021). Identification of nonfinancial measures through thematic analysis. Accounting and Auditing Review, 28(1), 161-180. (in Persian)
Mohammadian, M. & Setayesh, M. H. (2018). A model of financial and non-financial reporting in banks: by indexing the corporate citizenship reporting. Journal of Applied Research in Financial Reporting, 7(1), 43-70. (in Persian)
Momenirad, A., Aliabadi, Kh., Fardanesh, N. & Mozayyani, N. (2013). Qualitative content analysis in research tradition: nature, stages and validity of the results. Educational Measurement, 4(2), 187-221. (in Persian)
Morris, R. D. & Tronnes, P. C. (2018). The determinants of voluntary strategy disclosure: an international comparison. Accounting Research Journal, 31(3), 1-28.
Namazi, M. & Ebrahimi Meymand, M. (2021). Firms risk disclosure and reporting: a comprehensive framework. Journal of Accounting Knowledge, 12(2), 1-27. (in Persian)
Neuman, W. L. (2014). Social Research Methods: Qualitative and Quantitative Approaches (7th ed.). London: Pearson Education Limited.
Opler, T., Lee, P., Stulz, R. & Williamson, R. (1999). The determinants and implications of corporate cash holdings. Journal of Financial Economics, 52(1), 3-46.
Redmayne, N. B., Ehalaiye, D. & Stent, W. (2022). Insights on management commentary in financial reports: the views of users, preparers and auditors. Meditari Accountancy Research, 30(7), 1-30.
Reginato, L. & Guerreiro, R. (2013). Relationships between environment, culture, and management control systems. International Journal of Organizational Analysis, 21(2), 219-240.
Securities and Exchange Organization (2017 a). Rules for the preparation of management commentary (publishers accepted in Tehran Stock Exchange and Iran Fara Bourse). Tehran. (in Persian)
Securities and Exchange Organization (2017 b). Guidelines for applying the rules for the preparation of management commentary (publishers accepted in Tehran Stock Exchange and Iran Fara Bourse). Tehran. (in Persian)
Sengupta, P. (1998). Corporate disclosure quality and the cost of debt. The Accounting Review, 73(4), 459-474.
Shenton, A. K. (2004). Strategies for ensuring trustworthiness in qualitative research projects. Education for Information, 22)1), 63-75.
Sinkovics, R. R., Penz, E. & Ghauri, P. N. (2008). Enhancing the trustworthiness of qualitative research in international business. Management International Review, 48(6), 689-714.
Taherinia, M. & Darbandi Farahani, S. (2022). Review the interrelationship between simultaneous disclosure of interpretive report and management profit prediction with information symmetry and investment quality with environmental uncertainty adjustment. The Journal of Accounting and Social Interests, 12(2), 55-88. (in Persian)
Teymoori, Z., Hashemi, S. A. & Amiri, H. (2021). Developing the qualitative model of the factors affecting the accounting information quality pricing in Iran. Accounting and Auditing Review, 28(3), 428-459. (in Persian)
Tutino, M., Regolioso, C. & Deri, A. (2013). Forward-looking quantitive information in Italian listed firms: Emperical evidence in 2006-2010. Corporate Ownership and Control, 11(1), 47–59.
Verrecchia, R. )1983.( Discretionary disclosure. Journal of Accounting and Economics 5(1), 179–194.
Welker, M., (1995). Disclosure policy, information asymmetry and liquidity in equity markets. Contemporary Accounting Research, 11(1), 801-827.
 Zhang, Y. & Wildemuth, B. (2009). Qualitative analysis of content. https://www.ischool. utexas.edu/~yanz/Content_analysis.pdf
بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی
دوره 30، شماره 1
1402
صفحه 149-190

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار