اثر متغیرهای اقتصادی و حسابداری بر تصمیم‌های مالی مدیران با نقش خطاهای شناختی، مبتنی بر رویکرد پویایی‌شناسی سیستم

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، گروه حسابداری، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

2 دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

چکیده

هدف: پژوهش حاضر، با هدف ارائه مدلی پویا از اثر متغیرهای حسابداری و اقتصادی، بر تصمیم‌های مالی مدیران با در نظر گرفتن خطاهای شناختی اجرا شده است. نقطه مغفول در پژوهش‌های حسابداری، بررسی اثر تشدید یا تقلیل سوگیری‌های شناختی مدیران بر میزان اثرپذیری شرکت‌ها از عدم قطعیت در محیط تجاری است که ضرورت انجام چنین پژوهشی را نشان می‌دهد.
روش: از روش پویایی‌شناسی سیستم برای مدل‌سازی و بررسی چگونگی تعامل بین اجزا، بر اساس اطلاعات شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار در بازه زمانی 9‎ساله از سال1390 تا 1398 استفاده شده است. برای افق شبیه‌سازی، دوره 15ساله از سال 1398 تا 1404 در نظر گرفته شده است.
یافته‌ها: عدم قطعیت ناشی از تورم بالاتر، موجب کاهش بیش‌سرمایه‌گذاری مدیران می‌شود، در حالی‌ که سوگیری فرافکنی، این اثر منفی را کمتر می‌کند. همچنین، افزایش نرخ تورم گرایش مدیران زیان‌گریز را نیز برای دریافت تسهیلات افزایش می‌دهد؛ اما تفاوت این‌گونه مدیران آن است که زمانی تأمین مالی خارجی را مد نظر قرار می‌دهند که میانگین موزون هزینه سرمایه ناشی از تکیه بر تأمین مالی داخلی، افزایش یابد. نتیجه دیگر اینکه مدیران دارای سوگیری بیش‌اطمینانی، هزینه منابع داخلی را کمتر از حد برآورد کرده و بر اساس ریسک‌گریزی ذاتی، سهم ریسک تأمین مالی خارجی و استفاده از آن را برای سرمایه‌گذاری کاهش می‌دهند.
نتیجه‌گیری: الگوی تصمیم‌گیری مدیران در حوزه سرمایه‌گذاری و تأمین مالی، تحت تأثیر سوگیری‌های شناختی قرار دارد و این انحراف‌ها، رفتار مدیران در مواجهه با عوامل محیطی و برون‌زا را شکل می‌دهد. مدیران به‌دلیل شرایط حاکم بر فضای اقتصادی کشور، سرمایه‌گذاری‌ها و سیاست‌های هزینه‌کرد سرمایه‌ای خود را محدود می‌کنند؛ اما به‌دلیل تورش‌های رفتاری مؤثر بر الگوی تصمیم‌گیری اقتصادی، عملکرد کلی شرکت‌ها تضعیف می‌شود و فرصت‌های ایجاد ارزش و خلق ثروت را از دست می‌دهند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Modeling the Affectability of Managers' Decisions from Cognitive Biases Based on Accounting and Economic Variables: A System Dynamics Approach

نویسندگان [English]

  • Shokrollah Khajavi 1
  • Vahid AlizadehTalatapeh 2
1 Prof., Department of Accounting, Faculty of Economics, Management and Social Sciences, Shiraz University, Shiraz, Iran.
2 Ph.D. Candidate, Department of Accounting, Faculty of Economics, Management and Social Sciences, Shiraz University, Shirz, Iran.
چکیده [English]

Objective: This study aims to provide a dynamic model based on accounting and economic variables, considering the affectability of managers' decisions from cognitive biases. The neglected point in accounting studies is investigating the amplifying or alleviating effect of managers’ cognitive biases on the extent of affectability of companies from uncertainty in the business environment, which shows the necessity of this research.
Methods: System dynamics approach has been used to model and study the interaction between components based on the information of companies listed in the Tehran Stock Exchange in a period of 9 years from 2011 to 2019. For simulation horizon, 15 years from 2011 to 2026 have been considered.
Results: The uncertainty caused by higher inflation reduces the overinvestment of managers, while the projection bias reduces this negative effect. Although rising inflation also increases the tendency of loss aversion managers to receive loan, the difference between such managers is that they consider external financing when the weighted average cost of capital due to reliance on internal financing has gone up. Another result of this study was that managers with overconfidence bias underestimate the cost of internal resources, and based on inherent risk aversion, they reduce the portion of external financing risk to use it as an investment.
Conclusion: The decision making model of managers is influenced by cognitive biases and these deviations shape the behavior of managers in the face of environmental and exogenousfactors. Managers limit their investments and capital expenditure policies due to the condition of the country's economic environment. However, due to behavioral biases affecting their economic decision-making pattern, the overall performance of companies weakened and in fact, these companies lose their opportunities to value making and wealth creation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • System Dynamics
  • Decision Making
  • Cognitive Bias

مراجع

بادآور نهندی، یونس، تقی‌زاده خانقاه، وحید (1397). تأثیر ارتباطات سیاسی بر سرمایه‌گذاری بیشتر از حد و عملکرد شرکت. بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی، 25(2)، 181- 198.
بزرگ اصل، موسی؛ باباجانی، جعفر؛ کوه‌کن، علی (1398). تأثیر مالکیت نهادی بر رابطه بین بیش‌اطمینانی مدیران و اهرم مالی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار. بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی، 26(4)، 482-498.
پشوتنی‌زاده، هومن؛ رعنایی کردشولی، حبیب‌اله؛ عباسی، عباس؛ موسوی حقیقی، محمد هاشم (1399). مدل‌سازی تأثیرات عوامل رفتاری و کلان اقتصادی بر شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از رویکرد پویایی‌شناسی سیستمی. نشریه چشم‌انداز مدیریت مالی، (29)، 89-124.
خواجوی، شکراله؛ قاسمی، میثم (1384). فرضیه بازار کارا و مالیه رفتاری. تحقیقات مالی، (7)، 49 – 69.
رجبی، احمد (1393). مدل‌سازی سیستمی عوامل اثرگذار بر فرایند کسب‎وکار و عملکرد در بنگاه‌های صنعتی با رویکرد روش پویایی‎شناسی سیستم (مطالعه موردی: کارخانه تولیدی فراسان). رساله دکتری، دانشگاه شیراز.
رشیدی، محسن؛ ابراهیمی، ابراهیم (1399). نقش توانایی مدیران و هموارسازی سودهای تقسیمی در تغییر محتوای اطلاعاتی سودهای جاری. بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی، 27(4)، 581-603.
قادری، کاوه؛ قادری، صلاح‌الدین (1396). تحلیل بیش‌اطمینانی مدیران از عملکرد خود در شرکت‌های متقلب. بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی، 24(2)، 243-262.
مشایخ، شهناز؛ حبیب زاده، ملیحه؛ حسن‌زاده کوچو، محمود (1399). تأثیر خودشیفتگی مدیران بر افشای اختیاری اطلاعات شرکت‌ها. بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی، 27(4)، 649-671.
مصلح شیرازی، علینقی؛ نمازی، محمد؛ محمدی، علی؛ رجبی، احمد (1392). تئوری چشم‎انداز و مدل‌سازی الگوی تصمیم‌گیری مدیران در بخش صنعت، چشم‌انداز مدیریت صنعتی، (10)، 9- 33.
مصلح‏شیرازی، علینقی؛ خلیفه، مجتبی (1396). شبیه‏سازی و سیاست‏گذاری درونی و بیرونی مشکلات تأمین مالی شرکت‌های کوچک و متوسط با رویکرد پویایی‏شناسی سیستمی. مدیریت دارایی و تأمین مالی، (2)، 62-92.
موسوی ‏حقیقی، محمد هاشم؛ خلیفه، مجتبی (1394). شبیه‏سازی الگوی تأثیر اهرم مالی بر ارزش شرکت با رویکرد پویایی‏شناسی سیستمی (مطالعه موردی: شرکت ملی صنایع مس ایران)، مدیریت دارایی و تأمین مالی، شماره 3، صص. 83-104.
 
References
Abdellaoui, M., Bleichrodt, H. and Paraschiv, C. (2014). Loss Aversion under Prospect Theory: A Parameter-Free Measurement. Journal of Management, 65, 1069-1107.
Abel, A. B. & Janice, E. (1994). A unified Model of Investment under Uncertainty. The American Economic Review, 84(5), 1369-1384.
Allen, W. D., and Evans, D. A. (2005). Bidding and Overconfidence in Experimental Financial Markets. The Journal of Behavioral Finance, 6(3), 108-120.
Badavar Nahandi, Y., Taghizadeh Khanqah, V. (2018). The Impact of Political Connections on Overinvestment and Firm Performance. Accounting and Auditing Review, 25(2), 181-198. (in Persian)
Bahaddin, B., Weinberg, S., Luna-Reyes, L. F. and Andersen, D. (2019). Building a bridge to behavioral economics: countervailing cognitive biases in lifetime saving decisions. System Dynamics Review, 35, 187–207.
Baker, M., and Wurgler, J. (2011). Behavioral Corporate Finance: An Updated Survey (No. w17333). National Bureau of Economic Research.
Bala, B. K., Arshad, F.M. and Noh, K.M. (2017). Scenario planning and modelling. In System Dynamics: Modelling and Simulation, ed. 1. Singapore: Springer.
Barlas, Y. (1996). Formal aspects of model validity and validation in system dynamics. System Dynamics Review, 12, 183–210.
Baron, R. A. (1998). Cognitive Mechanism in Entrepreneurship: Why and When Entrepreneurs think Differently than Other People. Journal of Business Venturing, 13, 275–294.
Bozorg Asl, M., Babajani, J., Kuhkan, A. (2020). Impact of Institutional Ownership on the Relationship between Managers` Overconfidence and Financial Leverage of the Companies Listed in the Tehran Stock Exchange. Accounting and Auditing Review, 26(4), 482-498. (in Persian)
Caballero, R. J. (1991). On the sign of the Investment-Uncertainty Relationship. The American Economic Review, 81(1), 279-288.
Cordeiro, L. (2009). Managerial Overconfidence and Dividend Policy. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1343805
Craik, K. (1943). The Nature of Explanation. Cambridge University Press: Cambridge, UK.
De Bondt, W., and Thaler, R. (1994). Financial Decision Making in Markets and Firms: A Behavioral Perspective. Massachusetts Avenue, Cambridge: National Bureau of Economic Research.
DeBondt, W., and Thaler, R. (1995). Financial Decision-Making in Markets and Firms: A Behavioral Perspective. In R. Jarrow, Handbooks in Operations Research and Management, pp: 385-410.
Deshmukh, S., Goel, A. M. and Howe, K. M. (2013). CEO Overconfidence and Dividend Policy. Journal of Financial Intermediation, 22(3), 440- 463.
Diez Esteban, J., Conrado, D. G., FFlix, J.L. and Marcos, S. (2017). Corporate risk-taking, returns and the nature of major shareholders: Evidence from prospect theory. Research in International Business and Finance. 24, 900-911.
Eberlein, R. L. and Peterson, D. W. (1992). Understanding models with Vensim™. European journal of operational research, 59(1), 216-219.
Edwards, W. (1954). The Theory of Decision Making. Psychological Bulletin, 51(4), 380-417.
Featherston, C. and Doolan, M. (2013). Using system dynamics to inform scenario planning: a case study. The 31st international conference of the System Dynamics Society, Cambridge, MA.
Fischer, G. (2013). Investment choice and inflation uncertainty. Unpublished results. Lse Research Online Documents on Economics.
Forrester, J. W. (1961). Industrial Dynamics. Pegasus Communications: Waltham, MA.
Forrester, J. W. (1968). Principles of systems. MIT Press, Cambridge, MA.
Friedman, M. (1977). Nobel lecture: Inflation and unemployment. Journal of Political Economy, 85(3), 451–472.
Gary, M.S. and Wood, R.E. (2011). Mental models, decision rules, and performance heterogeneity, Strategic Management Journal, 32(6), 569-594.
Heaton, J. B. (2002). Managerial optimism and corporate finance. Financial Management, 31(2), 33–45.
Hvide, H. K. (2003). Education and the Allocation of Talent. Journal of Labour Economics, 21(4), 945-976.
Jackson, M. C. (2003). Systems thinking: Creative holism for managers. Chichester: Wiley.
Johnson-Laird, P. (1983). Mental Models: Towards a Cognitive Science of Language, Inference and Consciousness. Harvard University Press: Cambridge, MA.
Kahneman, D. and Tversky, A. (1979). Prospect Theory: An Analysis of Decision Under Risk. Econometrica, 47, 263-291.
Kahneman, D. & Tversky, A. (1992). Advances in Prospect Theory, Cumulative Representation of Uncertainty. Journal of Risk and Uncertantity, 5, 297- 323.
Khajavi, S. and Ghasemi, M. (2006). Efficient market hypothesis and Behavioral finance. Financial Research Journal, 7(2), 49- 69. (in Persian)
Klayman, J., Soll, J.B., González-Vallejo, C. and Barlas, S. (1999). Overconfidence: It depends on how, what, and whom you ask. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 79(3), 216–247.
Loewenstein, G., O’Donoghue, T. and Rabin, M. (2003). Projection bias in predicting future utility. The Quarterly Journal of Economics, 118(4), 1209-1248.
Malmendier, U., and Tate, G. (2005). CEO Overconfidence and Corporate Investment. The Journal of Finance, 60(6), 2661-2700.
Malmendier, U. and Tate, G. (2008). Who Makes Acquisitions? CEO Overconfidence and The Market's Reaction. Journal of Financial Economics, 89(1), 20-43.
Malmendier, U., Tate, G. and Yan, J. (2007). Corporate Financial Policies with Overconfident Managers. National Bureau of Economic Research. DOI:10.2139/ssrn.895843
Mashayekh, S., Habibzade, M., Hasanzade Kucho, M. (2021). The Effect of CEO Narcissism on Voluntary Disclosure. Accounting and Auditing Review, 27(4), 649-671. (in Persian)
Mingers, J. & White, L. (2010). A review of the recent contribution of systems thinking to operational research and management science. European journal of operational research, 207(3), 1147-1161.
Mosleh Shirazi, A., Khalifeh, M. (2017). Simulating and policy making of internal and external SMEs' financing problems via system dynamics approach. Asset Management and Financing, 5(2), 69-92. (in Persian)
Mosleh Shirazi, A., Namazi, M., Mohammadi, A., Rajabi, A. (2013). Prospect Theory and Modeling Industrial Manager Decision Making Pattern. Journal of Industrial Management Perspective, 10, 9-33. (in Persian)
Mousavi Haghighi, M., Khalifeh, M. (2015). Simulating the effect of financial leverage model on company value via system dynamics approach (Case study: National Iranian copper industries company). Asset Management and Financing, 3(3), 83-104. (in Persian)
Nofsinger, J. R. (2001). Investment Madness: How Psychology Affects Your Investing--and what to Do about it. Pearson Education.
Pashootanizadeh, H., Moosavihaghighi, M., Ranaei Kordshouli, H. and  Abbasi, A. (2020). Simulation the Model of Effects of Behavioral and Macroeconomic Factors on the Tehran Stock Exchange Index with Using System Dynamics Approach. Journal of Financial Management Perspective, 29, 89- 124. (in Persian)
Pompian, M. (2006). Behavioral Finance and Wealth Management, John Wiley Sons Inc.Publication.
Qaderi, K., Ghaderi, K. (2017). The Analysis of the Executive Overconfidence in Fraudulent Companies. Accounting and Auditing Review, 24(2), 243-262. (in Persian)
Rajabi, A. (2014). System Modeling Of Factors Influencing The Business Processes And Performance Of Industrial Firms With System Dynamics Approach (Case Study: Farasan Manufacturing Factory). Ph.D. Dissertation. Shiraz: Shiraz University. (in Persian)
Rashidi, M., Ebrahimi, E. (2021). The Role of Managers' Ability and Smoothing Dividends in Changing the Information Content of Current Earnings. Accounting and Auditing Review, 27(4), 581-603. (in Persian)
Richardson, G. P. (1991). Feedback Thought in Social Science and Systems Theory. Philadelphia, PA: University of Pennsylvania Press.
Serven, L. (1998). Macroeconomic uncertainty and private investment in developing countries. World Bank Policy research. working paper.
Sterman, J. D. (1985). A behavioral model of the economic long wave. Journal of Economic Behavior and Organization, 6, 17-53.
Sterman, J. D. (2000). Business Dynamics: Systems Thinking and Modeling for a Complex World. Irwin McGraw-Hill: New York.
Theil, H. (1966). Applied Economic Forecasting. Amsterdam: North Holland Publishing Company.
بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی
دوره 28، شماره 1
1400
صفحه 54-79

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار