الگوی عوامل مؤثر بر گزارش‌دهی داخلی تخلف‌های مالی با تأکید بر پدیده تماشاگری

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه حسابداری، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) قزوین، قزوین، ایران.

2 دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران.

چکیده

هدف: گزارش‌دهی داخلی تخلف‌های مالی، یکی از مؤثرترین روش‌های شناسایی تخلف در سازمان‌هاست. شناسایی عوامل مؤثر بر گزارش‌‌دهی تخلف‌ها با توجه به پدیده تماشاگری، زمینه پیشگیری از وقوع تخلف‌های مالی را فراهم می‌سازد، بنابراین، این پژوهش با هدف ارائه الگوی عوامل مؤثر بر گزارش‌دهی داخلی تخلف‌های مالیانجام‌ شده است.
روش: برای پاسخ به پرسش پژوهش از روش فراترکیب، تحلیل محتوا و مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با خبرگان (فن دلفی) استفاده شد. تعداد 61 مقاله مرتبط با موضوع پژوهش، از نظر محتوایی تحلیل شدند و با تعداد 14 نفر از خبرگان نیز مصاحبه شد.
یافته‌ها: تحلیل‌ها نشان می‌دهد که 5 سازه فردی (شامل 19 جزء، مانند ضعف جرئت و جسارت و هراس از ارزیابی و قضاوت شدن)، بین فردی (شامل 4 جزء، مانند ناآشنایی با اصول رفتار اجتماعی و ضعف در مسئولیت‌پذیری اجتماعی)، اخلاقی ـ فرهنگی (شامل 9 جزء، مانند ضعف در تقوا و معنویت و نداشتن صداقت و درستکاری)، اداری ـ مدیریتی (شامل 12 جزء، مانند عدم حمایت قانونی و اجتماعی و عدم شفافیت سازمانی) و ویژگی تخلف (شامل 7 جزء، مانند تعدد افراد مطلع و اطمینان نداشتن از وقوع تخلف)، بر گزارش‌دهی داخلی تخلف‌های مالی با توجه به پدیده تماشاگری تأثیر می‌گذارند. همچنین، هر سازه دارای اجزایی است و هر جزء نیز بر تماشاگری و گزارش‌دهی داخلی تخلف‌های مالی مؤثر است.
نتیجه‌گیری: در مواقعی، وقوع تخلف با اطلاع سایر کارکنان رخ می‌دهد؛ اما ممکن است آنها به‌جای گزارش تخلف، فقط به تماشاگرانی تبدیل شوند که تخلف را مشاهده کرده‌اند. مدیریت پدیده تماشاگری موجب می‌شود که کارکنان با اطلاع از وقوع تخلف‌های مالی، آن را گزارش کنند. بر این اساس، افراد متخلف در برابر چشمان تماشاگرِ افرادی قرار دارند که در مقابل افشای تخلف احساس مسئولیت می‌کنند. بررسی‌ها نشان داد که توجه به 5 سازه شناسایی‌شده در این پژوهش، فساد و تخلف را کاهش می‌دهد و موجب می‌شود منافع ذی‌نفعان و عموم حفظ شود، همچنین، بستری فراهم می‌کند تا کارکنان در سازمان‌ها بتوانند تخلف‌ها را گزارش دهند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Pattern of Factors Affecting the Whistle-blowing with Emphasis on the Bystander Effect

نویسندگان [English]

  • Gholamreza Kordestani 1
  • Hossein Rajabdorri 2
1 Associate Prof., Faculty of Accounting, Imam Khomeini International University, Ghazvin, Iran.
2 Ph.D. Candidate, Department of Accounting, Bandar Abbas Branch, Islamic Azad University, Bandar Abbas, Iran.
چکیده [English]

Objective: Internal whistle-blowing is known as one of the most effective methods for identifying fraud. Understanding the factors influencing the reporting of fraud according to the bystander effect can be a great help in reducing fraud. This is important in this study with the aim of the pattern of factors affecting the whistle-blowing with emphasis on the bystander effect.
Methods: To answer the research question, Meta-composition, content analysis, and semi-structured interviews with experts (Delphi) were used. A total of 61 articles related to the research topic include fraud, spectator, bystander effect, fraud report, whistle-blowing, diffusion of responsibility, non-motivated, and disclosure of illegal activities, were analyzed and 14 experts were interviewed.
Results: Analyzes show that 5 individual structures (including 19 cases and cases such as weakness of courage and fear of evaluation and judgment), interpersonal (including 4 cases and cases such as unfamiliarity with the principles of social behavior and weakness in social responsibility), moral- Cultural (including 9 cases and cases such as weakness in piety and spirituality and lack of honesty and integrity), administrative-managerial (including 12 cases and cases such as lack of legal and social support and lack of organizational transparency) and the nature of the violation (including 7 cases and cases such as The number of informed people and the uncertainty of the occurrence of violations affect the internal reporting of financial violations) because of the spectator phenomenon. Also, each structure has components, and each component affects the spectator and internal reporting of financial violations.
Conclusion: In some cases, the violation can be reported to other employees, but instead of reporting, they only become spectators who have observed the violation. Spectator management allows employees to report financial violations. Violators are in front of the eyes of spectators who feel responsible for exposing the violation. This study examined this issue and showed that paying attention to the five identified structures will reduce corruption and misconduct and will protect the interests of stakeholders and the public. It also provides a platform for employees to report violations in organizations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Financial Fraud
  • Internal Whistle Blowing
  • Bystander Effect

مراجع

ابوالمعالی، خدیجه (1391). پژوهش کیفی از نظریه تا عمل. تهران، نشر علم.
احدیان پور، دنیا (1392). نسبیت فرهنگی مبتنی بر رویکرد رفتاری: با تأکید بر نقش حسابداران مدیریت برای تصمیم‌گیری مدیریت. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 3 (9)، 33-52.
بنایی، مریم؛ پورزمانی، زهرا (1396). تأثیر عوامل فرهنگی بر اجرای استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 7 (2)، 177- 202.
بولو، قاسم؛ اکبریان، رضا (1395). اثر پدیده تماشاگری بر گزارش تقلب. اولین همایش ملی حسابرسی و نظارت مالی ایران. مشهد ـ دانشگاه فردوسی مشهد.
بولو، قاسم؛ اکبریان، رضا (1396). بررسی رابطه پدیده تماشاگری، قدرت شواهد و مسئولیت ادراک‌شده با احتمال گزارشگری تقلب. فصلنامه حسابداری ارزشی و رفتاری، ۲ (۳)، 1-32.
پاشایی‌زاد، حسین (1387). نگاهی اجمالی به روش دلفی. فصلنامه پیک نور (علوم انسانی)، 6 (2)، 63- 79.
پوریانسب، امیر (1390). تقلب هرگز نمی‌خوابد، زنگ‌ها برای ما به صدا درآمده‌اند. حسابدار، 235، 2-3.
دریایی، مجید؛ نیکومرام، هاشم؛ خان­محمدی، محمد حامد (1398). ویژگی‌های فردی و تمایل به گزارش اخلاقی تقلب در حرفه حسابرسی. اخلاق در علوم و فناوری، 14 (5)، 170- 177.
رجب­دری، حسین (1398). رابطه هویت‌سازمانی و گزارش تقلب‌های مالی با نقش تعدیل‌گر شدت اخلاقی ادراک‌شده و شخصیت پویا. اخلاق، 15 (36)، 99- 124.
رضایی، یاسر؛ صفری، مهدی؛ ولیان؛ حسن (1399). قابلیت ارتباط با ذی‌نفعان شرکت و سرمایه‌گذاری شرکت‌ها در فعالیت‌های نوآورانه. بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی. 27 (2)، 180-201.
رضوانی، روح­اله (1389). تحلیل محتوا. عیار پژوهش در علوم انسانی، 3، 137- 156.
فریدونی، زینب؛ برزگر؛ الهه (1397). رابطه مشوق‌های مالی و جدیت در تمایل به افشای اعمال غیراخلاقی. اخلاق در علوم و فناوری، 13 (4)، 69- 76.
کریپندورف، کالوس (1378). تحلیل محتوا. (هوشنگ نایب، مترجم)، تهران، انتشارات روش.
نمازی، محمد؛ ابراهیمی، فهیمه (1395). الگوبندی و تعیین اولویت عوامل مؤثر بر قصد گزارش تقلب‌های مالی توسط حسابداران. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 13 (49)، 1- 28.
نمازی، محمد؛ ابراهیمی، فهیمه (1393). بررسی تأثیر متغیر تعدیلی شدت اخلاقی ادراک‌شده بر قصد گزارش داخلی موارد تقلب توسط حسابداران. بررسی‌های حسابداری، 2 (5)، 109- 133.
نمازی، محمد؛ رجب‌دری، حسین (1396). بررسی تعامل سازه‌های الگوی توسعه پایدار اخلاق حرفه‌ای حسابداری با استفاده از فن دیمتل. پژوهش‌های حسابداری مالی، 9 (2)، 71- 90.
هاشمی، عباس؛ حریری، امیر سینا (1396). ارزیابی توانایی قانون بنفورد در شناسایی و پیش‌بینی کشف تقلب مالی. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 24 (2)، 283- 302.
 
References
Abu al-Ma'ali, Kh. (2012). Qualitative Research from Theory to Practice. Tehran, Alam Publishing. (in Persian)
Ahadianpoor, D. (2014). Cultural relativism based behavior approach with emphasis on the role of management accountants for management decision making. Journal of Management Accounting and Auditing Knowledge, 3 (9), 33-52. (in Persian)
Alias, M., Akasah, Z. A., & Kesot, M. J. (2012). Self-efficacy, locus of control, and attitude among engineering students: appreciating the role of affects in learning efforts. International Conference on Teaching and Learning in Higher Education (ICTLHE 2012), Kalana Resort Seremban, Negeri Sembilan Malaysia, 10– 12.
Alleyne, P., Hudaib, M., & Pike, R. (2013). Towards a conceptual model of whistle-blowing intentions among external auditors. The British Accounting Review, 45, 10–23.
Arazzini, S. M., & Walker, L. D. (2014). Self-handicapping, perfectionism, locus of control and self-efficacy: A path model. Personality and Individual Differences, 66,160-164.
Association of Certified Fraud Examiners (ACFE). (2012). 2012 Report to the Nations on Occupational Fraud and Abuse. Austin, TX: ACFE.
Awang, Y., Ismail, S., & Abdul Rahman. A. (2016). Measuring the potential for financial reporting fraud in highly regulated industry. The International Journal of Accounting and Business Society, 24 (1), 81- 97.
Banaee, M., & Porzamani, Z. (2017). The impact of cultural factors on the implementation of international accounting standards. Empirical Research in Accounting, 7 (2), 177-202.
(in Persian)
Birnberg, J. G. (2009). The case for post-modern management accounting: Thinking outside the box. Journal of Management Accounting Research, 21(1), 3-18.
Bjø´rkelo, B., Einarsen, S., & Matthiesen, S.B. (2010). Predicting proactive behavior at work: exploring the role of personality as an antecedent of whistle blowing behavior. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 83 (2), 37-39.
Bolu, G., Akbarian, R. (2017). Examination of the relationship of bystander effect, evidence strength and perceived responsibility with reporting Fraud. Iranian Journal of Value & Behavioral Accounting, 2 (3), 1-32. (in Persian)
Bolu, Q., Akbarian, R. (2016). The effect of the spectator phenomenon on the report of fraud. Iran's first National Conference on Auditing and Financial Supervision. Mashhad - Ferdowsi University of Mashhad. (in Persian)
Brink, A., Eller, C., & Gan, H. (2015). Reporting fraud: An examination of the bystander effect and evidence strength. Advances in Accounting Behavioral Research, 18 (1), 125-154.
Callahan, E.S., & Collins, J.W. (1992). Employee attitudes toward whistleblowing: Management and public policy implications. Journal of Business Ethics, 11(12), 939-948.
Carozza, D. (2007). Interview with Sherron Watkings: Constant Warning. Available at: http://www.fraud-magazine.com/article.aspx?id=583 (accessed 12. 12. 2018).
Darley, J. M., & Latane´, B. (1968). Bystander intervention in emergencies: Diffusion of responsibility. Journal of Personal and Social Psychology, 8(4), 377-383.
Daryaie, M., Nikoomaram, H., & Khanmohammadi, M. (2020). Individual characteristics and ethical whistle-blowing intention in audit profession. Ethics in Science and Technology, 14 (5), 170-177. (in Persian)
Donaldson, W. (2005). Speech by SEC chairman: Remarks before the financial services roundtable. U.S. securities and exchange commission. Retrieved from http://www.sec.gov/news/speech/spch 040105whd.htm. [04/10/2018].
Dozier, J. B., & Miceli, M. P. (1985). Potential predictors of whistle-blowing: A prosocial behavior perspective. The Academy of Management Review, 10 (4), 823-836.
Dyck, A., Morse, A., & Zingales, L. (2010). Who blows the whistle on corporate fraud? The Journal of Finance, 65 (6), 2213-2253.
Fereydoni, Z., & Barzagar, E. (2019). Relationship between financial incentives and seriousness with whistle blowing intention of unethical acts, Ethics in science and Technology, 13 (4), 69-76. (in Persian)
Hashemi, A., & Hariri, A. (2017). The analysis of benford's law ability to identify and predict financial fraud detection. Accounting and Auditing Review, 24(2), 283-302. (in Persian)
Henik, E.G. (2008). Mad as hell or scared stiff? The effects of value conflict and emotions on potential whistle-blowers, ethic issues in business: reflections from the business academic community. Journal of Business Ethics, 80 (1), 111–119.
Jackson, K., Sher, K. J., & Wood, P. K. (2000). Prospective Analysis of Comorbidity: Tobacco and Alcohol Use Disorder. Journal Abnorm Psychol, 109, 676-694.
Krippendorf, K. (2008). Content Analysis. (Houshang Nayeb, Trans.) Tehran, Ravesh Publications. (in Persian)
Latane´, B., and Darley, J.M. (1970). The Unresponsive Bystander: Why Doesn’t He Help?, New York, NY: Appleton-Century-Crofts.
Liu, Y., Zhao, S., Li, R., Lulu, Z., & Tian, F. (2018). The relationship between organizational identification and internal whistle-blowing: the joint moderating effects of perceived ethical climate and proactive personality. Review of Managerial Science, 12 (1), 113- 134.
Loo, R. (2002). The delphi method: a powerful tool for Strategic management, policing. An International Journal of Polics Strategies & Management, 25 (4), 762-769.
Ludwig, L. (2005). Library as place: results of a delphi study. JMLA Journal of the Medical Library Association, 93 (3), 315- 326.
McLain, D.L., & Keenan, J.P. (1999). Risk, information, and the decision about response to wrongdoing in an organization. Journal of Business Ethics, 19(3), 255–271.
Miceli, M.P., Dozier, J.B., & Near, J.P. (1987). Personal and situational determinants of whistle-blowing. Paper Presented at the Meeting of the Academy of Management, New Orleans, LA.
Miceli, M.P., Near, J.P., & Dworkin, T.M. (2009). A word to the wise: how managers and policy-makers can encourage employees to report wrongdoing. Journal of Business Ethics, 86 (3), 379–396.
Miceli, M.P., Near, J.P., Rehg, M.T., & Van Scotter, J.R. (2012). Predicting employee reactions to perceived organizational wrongdoing: demoralization, justice, proactive personality, and whistle-blowing. Human Relations, 65 (8), 923-954.
Namazi, M., & Ebrahimi, F. (2014). Investigating the effect of the moderating variable of perceived moral severity on the intention of internal accountants to report fraud. Iranian Accounting Reviews, 2 (5), 133-109. (in Persian)
Namazi, M., & Ebrahimi, F. (2016). Modeling and prioritizing factors influencing accountants' intent to report financial fraud. Empirical Studies in Financial Accounting, 13 (49), 1- 28. (in Persian)
Namazi, M., Rajabdorri, H. (2017). Studying the Interaction of constructs of the model of sustainable development professional accounting ethics via DEMATEL Technique. Journal of Financial Accounting Research, 9 (2), 71-90. (in Persian)
Near, J. P., & Miceli, M. P. (1995). Effective whistle-blowing. Academy of Management Review, 20 (3), 679-708.
Near, J.P., and Miceli, M.P. (1985). Organizational dissidence: the case of whistle-blowing. Journal of Business Ethics, 4(1), 1–16.
Nitsch, D., Baetz, M., & Hughes, J. C. (2005). Why code of conduct violations go unreported: A conceptual framework to guide intervention and future research. Journal of Business Ethics, 57(4), 327-341.
Pashaeizad, H. (2008). An overview of the Delphi method. Peik Noor Quarterly (Humanities), 6 (2), 63-79. (in Persian)
Ponemon, L. A. (1994). Comment: Whistle-blowing as an internal control mechanism: Individual and organizational considerations. Auditing: A Journal of Practice & Theory, 118-130.
Pooriansb, A. (2010). Editorial: Fraud never sleeps, the bells have rung for us. Accountant, 235, 2-3. (in Persian)
Rajabdorri, H. (2020). The relation of organizational identification and internal whistle-blowing with the moderate role of perceived ethical climate and proactive personality, Ehics, 15 (36), 99 -124. (in Persian)
Rezaei, Y., Safari, M., & Valiyan, H. (2020). Company stakeholder capability relationship and company's investment in innovation activities. Accounting and Auditing Review, 27 (2), 180-201. (in Persian)
Rezvani, R. (2010). Content analysis. Research Criteria in the Humanities, 3, 137-156.
(in Persian)
Robinson, S. N., Robertson, J. C., & Curtis, M. B. (2012). The effects of contextual and wrongdoing attributes on organizational employees’ whistle-blowing intentions following fraud. Journal of Business Ethics, 106 (1-2), 213-227.
Sama, L., & Shoaf, V. (2008). Ethical leadership for the professions: Fostering a moral community. Journal of Business Ethics, 78 (1), 39-46.
Seifert, D. L. (2006). The Influence of Organizational Justice on the Perceived Likelihood of Whistle-Blowing. Doctoral Dissertation, Washington State University, Washington.
Slovin, D. (2006). Blowing the whistle. Internal Auditor, 63(3), 45-49.
Treviño, L.K., & Weaver, G.R. (2001). Organizational justice and ethics program ‘follow-through’: influences on employees’ harmful and helpful behavior. Business Ethics Quarterly, 11(04), 651–671.
Treviño, L.K., Weaver, G.R., & Reynolds, S.J. (2006). Behavioral ethics in organizations: a review. Journal of Management, 32(6), 951–990.
Wyatt, A. (2004). Accounting professionalism: Accountants responsibilities and morality. CPA Journal, LXXIV (3), 22-30.
بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی
دوره 28، شماره 1
1400
صفحه 135-160

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار