رابطه تخفیف حق‌الزحمه حسابرسی با خطای حسابرسی و کیفیت سود در وضعیت رکود اقتصادی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه حسابداری، دانشگاه قم، قم، ایران.

2 کارشناس ارشد، گروه حسابداری، دانشگاه قم، قم، ایران.

چکیده

هدف: کیفیت سود یکی از جنبه‌های بسیار مهم سود حسابداری است. در واقع، کاهش کیفیت سود، علاوه بر افزایش هزینه سرمایه، کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران و تخصیص غیربهینه منابع، به طرح‌هایی با بازدهی غیرواقعی ‌منجر می‌شود. در این بین، نقش حسابرس مستقل در ارزیابی بی‌طرفانه کیفیت صورت‌های مالی و اطمینان دادن به سرمایه‌گذاران در خصوص اعتبار صورت‌های مالی تهیه ‌شده توسط مدیریت، شایان توجه است. اما کیفیت خدمات حسابرسی ارائه‌ شده توسط حسابرسان ناهمگون است و تحت تأثیر عواملی مانند تخفیف حق‌الزحمه حسابرسی قرار می‌گیرد. هدف پژوهش حاضر، آزمون رابطه تخفیف حق‌الزحمه حسابرسی با خطای حسابرسی و کیفیت سود، به‌ویژه در وضعیت رکود اقتصادی است.
روش: برای دستیابی به هدف پژوهش، نمونه‌ای مشتمل بر 135 شرکت پذیرفته‌ شده در بورس اوراق بهادار تهران، طی دوره زمانی 1390 تا 1396 انتخاب شد و فرضیه‌های مطرح شده با استفاده از مدل‌های رگرسیونی آزمون شدند.
یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد که تخفیف حق‌الزحمه حسابرسی با خطای حسابرسی نوع دوم، رابطه مثبتی دارد. این در حالی است که بین تخفیف حق‌الزحمه حسابرسی و خطای حسابرسی نوع اول، رابطه معناداری وجود ندارد. افزون بر این، رکود اقتصادی بر رابطه بین تخفیف حق‌الزحمه حسابرسی و خطای حسابرسی تأثیری نمی‌گذارد. همچنین، تخفیف حق‌الزحمه حسابرسی، کاهش کیفیت سود را به‌دنبال دارد و رکود اقتصادی، رابطه منفی بین تخفیف حق‌الزحمه حسابرسی و کیفیت سود را تشدید می‌کند.
نتیجه‌گیری: تخفیف صاحب‌کاران از حسابرسان، تلاش حسابداران را کاهش و خطای حسابرسی را افزایش می‌دهد. همچنین، کیفیت سود در شرکت‌هایی که حق‌الزحمه کمتری می‌پردازند، کمتر است و این رابطه، در زمان رکود اقتصادی تشدید می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Relationship between Audit Fee Discount and Audit Error and Earnings Quality in Times of Recession

نویسندگان [English]

  • Narges Sarlak 1
  • Zahra Joudaki Chegeni 2
  • Zahra Heidari Surshjani 2
1 Associate Prof., Department of Accounting, University of Qom, Qom, Iran.
2 Msc., Department of Accounting, Department of Accounting, University of Qom, Qom, Iran.
چکیده [English]

Objective: Earnings quality represents a very important aspect of accounting profits, because low-quality profits may increase capital costs, reduce investor confidence by making the wrong decisions, mislead creditors, and inappropriate allocation of resources to unrealistic return schemes. In the meantime, the role of the independent auditor in unbiased assessing the quality of the financial statements and reassuring investors about the validity of the financial statements prepared by management is significant. But the quality of audit services provided by auditors is heterogeneous and affected by factors such as audit fee discount. The purpose of this study is to test the relationship between audit fee discount and audit errors and earnings quality, especially in times of economic recession.
Methods: In this regard, a sample of 135 companies listed in the Tehran Stock Exchange from 2011 to 2017 was selected and the hypotheses were tested by using regression models.
Results: The results show that the audit fee discount has a positive relationship with audit type II error. However, there is no significant relationship between audit fee discount and audit type I error. Also, the recession does not affect the relationship between audit fee discounts and audit errors. Also, the audit fee discount reduces the quality of earnings and the economic recession exacerbates the negative relationship between audit fee discount and earnings quality.
Conclusion: Deductions from auditors reduce their effort and increase audit error. Also, the quality of profit is lower in companies that pay less, and this relationship is exacerbated in times of recession.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Audit fee discount
  • Audit error
  • Earnings quality
  • Recession
آقایی، محمدعلی؛ سیرغانی، سعید؛ عرفی‌زاده، صالح (1396). بررسی تأثیر جریان نقد آزاد و فرصت‌های رشد بر کیفیت افشا و هم‌زمانی بازده سهام. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 7(1)، 121-140.
اکرمی مقدم، عفت (1395). راهکارهای رفع موانع حسابرسی مبتنی بر ریسک. ماهنامه پژوهشهای مدیریت و حسابداری، (29)، 86- 95.
امیری،‌ هادی؛ محمدی خورزوقی، هاجر (1391). تحلیل ارتباط بین تأمین مالی از طریق بدهی و کیفیت سود شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری مالی، 4(16)، 61-81.
اورادی، جواد؛ نصیرزاده، فرزانه؛ حصارزاده، رضا (1397). تأثیر رقابت در بازار حسابرسی بر حق‌الزحمه حسابرسی: نقش اندازه بازار حسابرسی. پیشرفت‌های حسابداری، 10(2)، 1-29.
ایزدپور، مصطفی؛ نیکومرام، هاشم (1397). تبیین رفتار نامتقارن هزینه‌ها بر اساس هم‌زمانی چرخه‌های سیاسی و تجاری. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 7(27)، 231-246.
حسن‌زاده، سولماز؛ برادران حسن‌زاده، رسول (1396). تأثیر کیفیت اطلاعات حسابداری و حق‌الزحمه حسابرسی غیرقابل توضیح بر تجدید ارائه صورت‌های مالی. دانش حسابرسی، 17(67)، 123-145.
خواجوی، شکرالله؛ قدیریان آرانی، محمدحسین (1394). بررسی تأثیر کیفیت سود بر تجدید ارائه صورت‌های مالی. پیشرفت‌های حسابداری، 7 (2)، 59-84.
رفاعی، رامیار؛ سامتی، مرتضی؛ قبادی، سارا (1398). شبیه‌سازی تأثیر عوامل مؤثر بر رکود اقتصادی در ایران: مقایسه دو رهیافت زنجیره مارکوف مونت کارلو و بیزین. فصلنامه علمی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، 9(36)، 95-108.
سجادی، حسین؛ تاکر، رضا؛ محمودی، علی (1390). رابطه سرمایه‌گذاران نهادی با کیفیت سود. فصلنامه مطالعات حسابداری، 29، 115-137.
سرلک، نرگس؛ فرجی، امید؛ ایزدپور، مصطفی؛ جودکی چگنی، زهرا (1397). بیش‌اعتمادی و نگهداشت وجه نقد با تأکید بر نقش تعدیل‌کننده کیفیت حسابرسی. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 25(2)، 199-214.
صفرزاده، محمدحسین؛ واحدیان، رضا (1396). بررسی اثر بحران مالی جهانی بر کیفیت سود. مجله دانش حسابداری، 8(4)، 37-64.
صهبای قرقی، المیرا؛ لاری دشت بیاض، محمود؛ فکور ثقیه، امیرمحمد (1398). گزارش حسابرس و حق‌الزحمه حسابرسی: نقش راهبرد‌های کسب‌وکار. بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی، 26(4)، 517- 543.
غلامی گیفان، سعیده؛ بذرافشان، آمنه؛ صالحی، مهدی (1398). بررسی رابطه انحصار بازار حسابرسی با حق‌الزحمه و کیفیت حسابرسی با در نظر گرفتن ماده 99 قانون پنجم توسعه. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 31(8)، 365-387.
کرمی، غلامرضا؛ افتخاری، وحید (1392). بررسی برخی معیارهای کیفیت سود حسابداری در چرخه‌های تجاری. بررسیهای حسابداری و حسابرسی، 20(4)، 93-112.
محمدرضائی، فخرالدین؛ محمدرضائی، مهدی (1394). بررسی رابطه بین رتبه مؤسسات حسابرسی معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار و کیفیت حسابرسی. فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 4(14)، 1-14.
محمدرضایی، فخرالدین؛ مهربانپور، محمدرضا (1395). نوع گزارش و تعداد بندهای حسابرسی، اثر رتبه مؤسسات حسابرسی معتمد سازمان بورس و اوراق بهادر. فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 5(17)، 65-77.
محمدی اصل، نسرین؛ منصورفر، غلامرضا؛ شهبازی، کیومرث (1397). بررسی رفتار کیفیت سود در چرخه‌های تجاری با استفاده از روش رگرسیونی انتقال ملایم پانلی. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 25(1)، 113-134.
نوروزی نصر، حسین؛ مرادزاده فرد، مهدی؛ شکری، اعظم (1398). تأثیر مالکیت شرکت‌های سرمایه‌گذاری بر نقدشوندگی سهام. پژوهش‌‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 11(42)، 23-45.
وارسته، حامد؛ دلخواه، جلیل؛ یزدانی، حمیدرضا (1398). استراتژی‌های بازاریابی و فروش مناسـب در دوران رکـود اقتصـادی. مدیریت بازرگانی، 3(11)، 459 -484.
 
References
Aghaei, M. A., Sirghani, S. & Arafizadeh, S. (2017). Investigating the Impact of Free Cash Flow and Growth Opportunities on the Disclosure and Concurrency Quality of Stock Returns. Journal of Empirical Accounting Research, 7(1), 121-140. (in Persian)
Akrami Moghaddam, E. (2016). Barriers to Risk-Based Auditing. Management and Accounting Research Monthly, (29), 86-95. (in Persian)
Alexeyeva, I., Svanström, T. (2015). The impact of global financial crisis on audit and non-audit fees. Managerial Auditing Journal, 30(4), 302-323
Amiri, H., & Mohammadi Kh.H. (2012). Analysis of Relationship between Debt Financing and Earnings Quality. Financial Accounting Research Quarterly, 16(10), 61-81. (in Persian)
Asthana, S. C., & Boone, J. P. (2012). Abnormal audit fee and audit quality. A Journal of Practice & Theory, 31(5), 1–22.
Bala, H., Amran, N.A., Shaar, H. (2018). Audit Fees and Financial Reporting Quality: Study of Listed Companies in Nigeria. International Review of Management and Business Research, 7(2), 482- 489.
Beswick, P. (2013). Remarks at the AICPA 2013 Conference on Current SEC and PCAOB Developments Chief Accountant. Office of the Chief Accountant US Securities and Exchange Commission.Available in: https://www.sec.gov/news/speech/2013-spch121113pb
Blandón, J. G., & Bosch, J. M. (2013). Audit firm tenure and qualified opinions: New evidence from Spain. Revista de Contabilidad – Spanish Accounting Review, 16(2), 118-125.
Callen, J., Khan, L. & Lu, H. (2011). Accounting Quality, Stock Price Delay and Future Stock Returns. Contemporary Accounting Research, 20(20), 1-27.
Cao, Q., Minetti, R., Olivero, M. & Romanini, G. (2020). Recessions and recoveries: Multinational banks in the business cycle. Journal of Monetary Economics, 12(3), 128-142.
Caramanis, C., & Lennox, C. (2008). Audit effort and earnings management. Journal of Accounting and Economics, 45(1), 116–138.
Carson, E. & Fargher, N. (2007). Note on audit fee premiums to client size and industry specialization. Accounting & Finance, 47(3), 423–446.
Chen, H., Chen, J.Z., Lobo, J.G. & Wang, Y. (2011). Effects of Audit Quality on Earnings Management and Cost of Equity Capital: Evidencefrom China. Contemporary Accounting Research, 28(3), 892-925.
Chen, L., Krishnan, G., Yu, W. (2018). The relation between audit fee cuts during the global financial crisis and earnings quality and audit quality. Advances in Accounting, 43(C), 14- 31.
Datar, S.M., Feltham, G.A. & Hughes, J.S. (1991). The Role of Audits and Audit Quality in Valuing New Issues. Journal of Accounting and Economics, 14 (1), 3–49.
Deangelo, L. (1981). Auditor independence, “low balling”, and disclosure regulation. Journal of Accounting and Economics, 3, 113–127.
Ding, Y., Zhang, H. and Zhang, J. (2007). Private vs. state ownership and earnings management: evidence from Chinese listed companies. Corporate Governance: an International Review, 15, 223–238.
Dopuch, N., & King, R. (1996). The effects of lowballing on audit quality: An experimental[Naeini1] . Journal of Accounting, Auditing & Finance, 11(1), 147-162.
Dye, R. A. (1991). Informationally Motivated Auditor Replacement. Journal of Accounting and Economics, 14 (2), 347-374.
Egbunike, CH, F & Odum, A. (2018). Board leadership structure and earnings quality: Evidence from quoted. Asian Journal of Accounting Research, 3(1), 82-111.
Ettredge, M., Li, C., & Emeigh, E. (2014). Fee pressure and audit quality. Accounting, Organizations and Society, 39, 247–263.
Flanigan, J. (2002). Anderson’s pain will strengthen system. Los Angeles Times. Available in: https://www.latimes.com/archives/la-xpm-2002-mar-24-fi-flan24-story.html
Geiger, M., Raghunandan, K., & Riccardi, W. (2014). The global financial crisis: U.S. bankruptcies and going-concern audit opinions. Accounting Horizons, 28(1), 59-75.
Gholami Gifan, S. & Salehi, M. (2019). Investigating the Relationship Audit Market Monopoly and Fees and Audit Quality Considering 99 of the Fifth Development Law. Experimental Accounting Research, 31, 365-387. (in Persian)
Glater, J. (2002). Audit firms await fallout and windfall. The New York times, March 14.
Habib, A., Bhuiyan, M., & Islam, A. (2013). Financial distress, earnings management and market pricing of accruals during the global financial crisis. Managerial Finance, 39(2), 155–180.
Hassanzadeh, S. & Baradaran Hassanzadeh,[Naeini2]  R. (2017). Accounting information quality and unexplained audit fees on restatement of financial statements. Auditing Knowledge, 17(67), 123-145. (in Persian)
Hayes, R., Dassen, R., Schilder, A., & Wallage, P. (2005). Principles of Auditing: An Introduction to International Standards on Auditing, (2nd Ed). England: Prentice-Hall.
Hoitas, R., Markelevich[Naeini3] , A & Barragato, C. A. (2007). Auditor fees and audit quality. Managerial Auditing Journal, 22, 761-786.
Izadpour, M., Nikomram, H. (2018). Explain the asymmetric behavior of costs based on the simultaneous timing of political and business cycles. Management Accounting and Auditing Knowledge, 7) 27(, 231-246. (in Persian)
Jahmani, Y., Niranjan, S. & Toney S. (2016). Earnings Management in Recession and Recovery Periods. The Journal of Applied Economic Research, 10 (2), 1-17.
Karami, GH & Eftekhari, W. (2013). Investigating some criteria for accounting profit quality in business cycles. Accounting and Auditing Reviews, 20(4), 12-13. (in Persian)
Khajavi, Sh., Ghadirian, A., Mohammad, H. (2015). Investigating the Impact of Earnings Quality on the Restatement of Financial Statements. Accounting Advances, 7(2), 59-84. (in Persian)
Leary, M. T., & Roberts, M. R. (2008). The Pecking order, debt capacity, and information asymmetry. Working Paper, Cornell University.
Mohammad Rezaie, F. & Mehrabanpour, M. R. (2016). Type of Report and Number of Audit Clauses, Ranking Effect of Trusted Audit Institutions. Journal of Management Accounting and Auditing Knowledge, 2(17), 65-77. (in Persian)
MohammadiAsl, N., Mansourfar, Gh., & Shahbazi, K. (2018). Investigation of Earnings Quality Behavior in Business Cycles Using Gentle Panel Transmission Regression. Accounting and Auditing Reviews, 25(1), 113-134. (in Persian)
Mohammad Rezaei, F. & Mohd[Naeini4] -Saleh, N. (2017). Auditor switching and audit fee discounting: the Iranian experience. Asian Review of Accounting, 25 (3), 335-360.
Mohammad Rezaei, F., Moh-Saleh, N., & Ahmed, K. (2018). Audit firm ranking, audit quality and audit fees: Examining conflicting price discrimination views. The International Journal of Accounting, 20(1), 87- 100.
Mohammad Rezaie, F. & Mohammad Rezaie, M. (2015). The Ranking of Trusted Audit Institutions & Securities & Auditing Quality. Accounting Knowledge and Management Audit, 4(14), 1-14. (in Persian)
Mouselli, S., Jaafar, A., Hussainey, KH. (2012). Accruals quality vis-à-vis disclosure quality: Substitutes or complements? The British Accounting Review, 44(1), 36–46
Muzatko, S. & Teclezion, M. (2016). The Relationship between Audit Fees and Earnings Quality of Financial Institutions. Journal of Accounting and Finance, 16(5), 736-753.
Nowruz Nasr, H., Moradzadeh Fard, M. & Shokri, A. (2019). The Impact of Investment Firm Ownership on Stock Liquidity. Financial Accounting and Auditing, 11(42), 23-45.
 (in Persian)
Oradi, J., Nasirzadeh, F., & Hesarzadeh, R. (2018). The Impact of Competition in the Audit Market on Auditing Fees: The Role of Auditing Market. Accounting Advances, 10(2), 1-29. (in Persian)
Orlik, R. (2011). Lords accuse auditors of “dereliction of duty” accountancy age. Available at http://www.accountancyage.com/aa/news/2038452/lords-accuseauditors-dereliction-duty.
Osmani, R. & Deari, F. (2016). Firms’ financial performances and economic recession: evidence from Macedonian listed companies. Economic Sciences, 9(58), 201-210.
Paulo, E., & Mota, R.H. (2019). Business cycles and earnings management strategies: a study in Brazilian public firms. Revista Contabilidade & Finanças, 30(80), 1460-1478.
Petersen, M.A. (2009). Estimating standard errors in finance panel data sets: comparing approaches. The Review of Financial Studies, 22(1), 435-480.
Rifai, R., Samati, M., Ghobadi, S. (2019). Simulation of the Impact of Factors Affecting the Economic Recession in Iran: A Comparison of Monte Carlo and Bayesian Markov Chain Approaches. Journal of Economic Growth and Development Research, 9 (36), 95-108.
Safarzadeh, M. H. & Vahedian, R. (2017). The Impact of the Global Financial Crisis on Earnings Quality. Journal of Accounting Knowledge, 8(4), 37-64. (in Persian)
SahbaiGherghi, E., Larry Dasht Bayaz, M. & Fakoor Saghieh, A. M. (2019). Auditor's report and audit fees: The role of business strategies. Accounting and Auditing Reviews, 4, 543-517. (in Persian)
Sajjadi, H, Tucker, R. & Mahmoudi, A. (2011). The relationship between institutional investors and earnings quality. Journal of Accounting Studies, 29, 137-137. (in Persian)
Sarlak, N., Faraji, O., Izadpour, M. & Joudaki, Ch Z. (2018). CEO Over-confidence and Corporate Cash Holdings: Emphasizing the Moderating Role of Audit Quality. Accounting and Auditing Reviews, 25(2), 199 -214. (in Persian)
Sloan, R. (1996). Do stock prices fully reflect information in accruals and cash flows about future earnings? The Accounting Review, 71, 289-315.
Stanley, J. Brandon, D. & McMillan. (2015). Does lowballing impair audit quality? Evidence from client accruals surrounding analyst forecasts. Journal of Accounting & Public Policy, 34(6), 625-645.
Tomy R.E. (2012). Earnings Persistence over the Business Cycle. Working Paper. Stanford University.
 Türegün, N. (2019). Does financial crisis impact earnings management? Evidence from Turkey. Journal of Corporate Accounting & Finance, 31(1), 64-71.
Varasteh, H., Delkhah, J., Yazdani, H. R. (2019). Appropriate marketing and sales strategies during the recession. Commercial Management, 11(3), 459-484. (in Persian)
Yi Lu, L., Wu, H., & Yu, Y. (2017). Investment-Related Pressure and Audit Risk. Auditing A Journal of Practice & Theory, 36(3), 137–157.