دیدگاه حسابرسان ایران در خصوص حسابرسی برآوردهای ارزش منصفانه

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه حسابداری، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران

چکیده

هدف: رویکرد غالب در استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی، اندازه‌گیری ارزش منصفانه است. پیچیدگی در برآوردهای ارزش منصفانه اشاره‌شده در استاندارد بین‌المللی گزارشگری مالی شماره 13، چالش‌هایی را برای حسابرسی ایجاد خواهد کرد و بر کیفیت حسابرسی اثرگذار خواهد بود، از همین رو، هدف اصلی این پژوهش بررسی دیدگاه حسابرسان ایران در خصوص حسابرسی برآوردهای ارزش منصفانه و چالش‌های حسابرسی آن است.
روش: ابزار جمع‌آوری داده‌های این پژوهش پرسش‎نامه بوده است. در این پژوهش از آزمون‌های میانگین یک جامعه و فریدمن استفاده شده است.
یافت‌ها: یافته‌های 118 پرسش‎نامه گردآوری‌شده، نشان می‌دهد که استفاده از استاندارد حسابرسی 540 مصوب سازمان حسابرسی دشوار و مستلزم بازنگری است. حسابرسان معتقدند که مهم‌ترین چالش حسابرسی در رابطه با اندازه‌گیری ارزش منصفانه، نبود بازار فعال برای اکثر دارایی‌ها و بدهی‌هاست. همچنین طبق یافته‌ها، چالش‌های حسابرسی اندازه‌گیری ارزش منصفانه دارایی‌ها و بدهی‌های مالی با دارایی‌ها و بدهی‌های غیرمالی تفاوت دارد.
نتیج‌گیری: دشواری حسابرسی سطوح 2 و 3 ارزش منصفانه، نبود رهنمودهای آموزشی، بی‎صلاحیتی حسابرس و نبود کارشناسان با تجربه می‌تواند بر کیفیت حسابرسی ارزش منصفانه مؤثر باشد و همین مسئله لزوم توجه به دانش حسابرسی و بازنگری در استانداردهای حسابرسی را روشن می‌سازد. همچنین سازمان حسابرسی مهم‌ترین مرجع در تدوین دستورالعمل‌های آموزشی در خصوص حسابرسی برآوردهای ارزش منصفانه است؛ از این رو، باید این سازمان اقدامات لازم را برای تدوین چنین رهنمودهایی انجام دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Iranian Auditors Perspectives about Auditing of Fair Value Estimates

نویسندگان [English]

  • Gholamreza Soleimaniamiri 1
  • Mahnaz Mahmoudkhani 2
1 Associate Prof., Department of Accounting, Faculty of Social Sciences & Economics, Alzahra University, Tehran, Iran
2 Ph.D. Candidate, Department of Accounting, Faculty of Social Sciences & Economics, Alzahra University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Objective: The dominant approach in international financial reporting standards is measuring fair value.The complexity of estimates of fair value mentioned in the International Financial Reporting Standard No. 13 will create challenges in auditing and it affects the quality of the audit; therefore, the main objective of this study is examining the views of Iranian auditors about the audit of fair value estimates and its audit challenges.
Methods: Data was collected by questionnaire.  In this study, statistical tests like One-Sample T-Test and Friedman have been used for analyzing data.
Results: The findings of 118 collected questionnaires indicate thatthe use of Audit Standard 540 approved by the Audit Organization is difficult and requires reconsideration. Auditors believe that the most important audit challenge with regard to measuring fair value is the absence of an active market for most assets and liabilities. Also, according to the findings, the audit challenges of the measurement of the fair value for financial assets and liabilities are different from non-financial assets and liabilities.
Conclusion: Audit difficulty Levels 2 and 3 of the fair value, the lack of educational guidelines, lack of auditor's competence and lack of experienced specialists can affect the quality of auditing fair value, and these issues point to the need for auditing knowledge and revision of audit standards. Also, the Audit Organization is the most important reference in the codification of educational guidelines on auditing fair value estimates; therefore, it is necessary that the Audit organization takes the necessary steps to codification these guidelines.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fair value
  • International financial reporting standard No. 13
  • Auditing
  • Auditing standards
  • Valuation specialists
حاجی کرمانی، سمیرا؛ معین‌الدین، محمود؛ حیرانی، فروغ (1396). تأثیر کاربرد ارزش منصفانه در گزارش‌های مالی در بهبود ارتباط ارزشی اطلاعات حسابداری. پژوهش‌های تجربی حسابداری, 7(2)، 53-72.‎
حجازی، رضوان؛ میهمی، شیدا (1396). بررسی دیدگاه‌های متفاوت در تأثیر پذیرش استاندارد حسابداری ارزش منصفانه بر سود حسابداری. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 6 (4)، 127-150.
سازمان بورس و اوراق بهادار (1392). مصوبه به‌کارگیری استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی (IFRS).
سازمان حسابرسی (1392). استاندارد حسابرسی 540.
سلیمانی امیری، غلامرضا؛ جعفری نسب کرمانی، ندا (1395). چالش‌های حسابرسی ارزش‌های منصفانه و سایر برآوردها. پژوهش حسابداری6(4), 128-144.‎
سلیمانی امیری، غلامرضا؛ رسولی، ندا (1396). دیدگاه افراد فعال در حرفه حسابداری در خصوص پذیرش و به‌کارگیری استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی در ایران. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 6(4)، 1-24.‎
کرمی، غلامرضا؛ بیک بشرویه، سلمان (1396). تدوین مدل پیاده‌سازی نظام ارزش‌های منصفانه در ایران با تأکید بر اندازه‌گیری. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 24 (4)، 573- 596.
گل محمدی، مریم؛ رحمانی، علی (1397). شناسایی چالش‌های فنی به‌کارگیری ارزش منصفانه در گزارشگری مالی ایران: با تأکید بر الزامات .IFRS 13 بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 25 (3)، 387- 414.
مقدسی نیکجه، مینا؛ حجازی، رضوان؛ اکبری، مرتضی؛ دهقان دهنودی، محمدعلی (1396). تأثیر برآورد ارزش منصفانة پورتفوی تسهیلات اعطایی بانک‌ها با رویکرد استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی (مطالعه موردی: یک بانک ایرانی). بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 24 (4)، 597- 621.
References
Ahn, J., Hoitash, R., & Hoitash, U. (2018). Auditor Fair Value Expertise. Electronic copy available at: https://ssrn.com/abstract=3192536.
Alexeyeva, I., & Mejia‐Likosova, M. (2016). The impact of fair value measurement on audit fees: Evidence from financial institutions in 24 European countries. International Journal of Auditing20(3), 255-266.
Audit Organization of Iran (2014). Audit Standard 540. (in Persian)
Ball, R. (2006). International Financial Reporting Standards (IFRS): pros and cons for investors. Accounting and business research36(sup1), 5-27.
Bell, T. B., & Griffin, J. B. (2012). Commentary on auditing high-uncertainty fair value estimates. Auditing: A Journal of Practice & Theory, 31(1), 147-155.
Bratten, B., Gaynor, L. M., McDaniel, L., Montague, N. R., & Sierra, G. E. (2013). The audit of fair values and other estimates: The effects of underlying environmental, task, and auditor-specific factors. Auditing: A Journal of Practice & Theory32(sp1), 7-44
Brink, A.G., Yang, L. & Wier, B. (2012). The Impact of Social Pressure and Estimate Source on Auditors’ and Financial Statement Preparers’ Fair Value Estimate Choices.Available at: http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.434.4525&rep=rep1&type=pdf
Cannon, N. H., & Bedard, J. C. (2016). Auditing challenging fair value measurements: Evidence from the field. The Accounting Review92(4), 81-114.
Christensen, B. E., Glover, S. M., & Wood, D. A. (2012). Extreme estimation uncertainty in fair value estimates: Implications for audit assurance. Auditing: A Journal of Practice & Theory31(1), 127-146.
Ernst & Young (2017). PCAOB proposes expanding guidance on auditing estimates and using the work of specialists.
Ettredge, M. L., Xu, Y., & Yi, H. S. (2014). Fair value measurements and audit fees: Evidence from the banking industry. Auditing: A Journal of Practice & Theory33(3), 33-58.
Glover, S. M., Taylor, M. H., & Wu, Y. J. (2016). Current practices and challenges in auditing fair value measurements and complex estimates: Implications for auditing standards and the academy. Auditing: A Journal of Practice & Theory36(1), 63-84.
Glover, S., Taylor, M., & Wu, Y. J. (2017). Mind the Gap: Why Do Experts Have Differences of Opinion Regarding the Sufficiency of Audit Evidence Supporting Complex Fair Value Measurements? https://doi.org/10.1111/1911-3846.12480.
Golmohammadi, M., Rahmani, A. (2018). Technical Challenges of Implementing Fair Values in Financial Reporting of Iran: Emphasizing on IFRS13 Requirements. Journal of Accounting and Auditing Review, 25(3), 387-414. (in Persian)
Haji Kermani, S., Moeinoddin, M., & Heirani, F. (2018). Fair Value in Financial Reporting and Improvement of Accounting Information Value Relevance. Journal of Empirical Researches in Accounting, 7(2), 53-72. (in Persian)
Hejazi, R., Meyhami, SH. (2017). Survey adoption of fair value accounting standards and its impact on accounting profit. Journal of Empirical Researches in Accounting, 6(4), 127-150. (in Persian)
Hermanson, S. D., Kerler III, W. A., & Rojas, J. D. (2017). An Analysis of Auditors' Perceptions Related to Fair Value Estimates. Journal of Corporate Accounting & Finance28(3), 18-37.
International Auditing and Assurance Standards Board (IAASB). (2008). Challenges in Auditing fair value accounting in the current market environment.
International Accounting Standards Board (IASB). (2011). International Financial Reporting Standard No. 13: Fair value measurement.
Joe, J. R., Vandervelde, S. D., & Wu, Y. (2014). Use of Third Party Specialists‟ Reports When Auditing Fair Value Measurements: Do Auditors Stay in their Comfort Zone? Available at SSRN. DOI: 10.2139/ssrn.2461858.
Karami, GH., Beik Boshrouyeh, S. (2018). Developing a Model for Implementing the Fair Value Approach in Iran: With Emphasis on Measurement. Journal of Accounting and Auditing Review, 24(4), 573-596. (in Persian)
Kumarasiri, J., & Fisher, R. (2011). Auditors' Perceptions of Fair‐Value Accounting: Developing Country Evidence. International Journal of Auditing15(1), 66-87.
Lee, C., & Park, M. S. (2013). Subjectivity in fair-value estimates, audit quality, and informativeness of other comprehensive income. Advances in accounting29(2), 218-231.
Martin, R. D., Rich, J. S., & Wilks, T. J. (2006). Auditing fair value measurements: A synthesis of relevant research. Accounting Horizons20(3), 287-303.
Mendes, P. C. D. M., Niyama, J. K., & Silva, C. A. T. (2018). The Perception of Auditors in the Measurement of Instruments Financial Institutions at Fair Value in Financial Institutions. BBR. Brazilian Business Review15(4), 363-381.
Moghadasi Nikjeh, M., Hejazi, R., Akbari, M. & Dehghan Dehnavi, M.A. (2018). Impact of Estimating Fair Values of Bank Loans Using the Approach of the International Financial Reporting Standards (Case Study: An Iranian Bank). Journal of Accounting and Auditing Review, 24(4), 597-621. (in Persian)
Nurunnabi, M. (2017). Auditors’ perceptions of the implementation of International Financial Reporting Standards (IFRS) in a developing country. Journal of Accounting in Emerging Economies7(1), 108-133.
Ogundana, O.M., Iyoha, F.O., Fakile, A.S., & Joshua, A. (2018). Fair value measurement (IFRS 13) and investing decision: the standpoint of accounting academics and auditors in lagos and ogun state, Nigeria. Academy of Accounting and Financial Studies Journal22(1), 1-12.
Securities and exchange organization (2014). Approval of the International Financial Reporting Standards (IFRS). (in Persian)
Singh, J. P., & Doliya, P. (2015). On the audit of fair value measurements. Ekonomski horizonti17(1), 61-71.
Soleimani Amiri, GH., & Jafari Nasab, N. (2017). Auditing Challenging Fair Value and Other Estimates. Journal of Accounting Research, 6(4), 128-144.(in Persian)
Soleimani Amiri, GH., & Rasouli, N. (2017). Perceptions of accounting professionals in the adoption and implementation of International Financial Reporting Standards in Iran. Journal of Empirical Researches in Accounting, 6(4), 1-24. (in Persian)