رقابت در بازار محصول، معاملات با اشخاص وابسته و بهای خدمات حسابرسی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حسابداری، دانشکدۀ علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد حسابداری، دانشکدۀ علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

معاملات با اشخاص وابسته ممکن است ناقض فرض متعارف‎بودن معاملات بازار شود و به خدشه‌دار شدن قابل ‌اتکا بودن و بیان ‌صادقانۀ داده‌های حسابداری بینجامد و متعاقب آن، ریسک تجاری مشتریان را که توسط حسابرس ارزیابی شده، افزایش بخشد. بنابراین چنین معاملاتی، احتمالاً موجب افزایش بهای خدمات حسابرسی خواهد شد. از طرفی، هزینه‌های حسابرسی برای شرکت‌هایی که با اشخاص وابسته معامله دارند، کمتر خواهد بود؛ زیرا حسابرسان در بررسی این‌گونه معاملات نسبت به معاملات با اشخاص ثالث با دشواری کمتری مواجه می‌شوند. پژوهش حاضر برای فراهم آوردن شواهدی در خصوص تأثیر معامله با اشخاص وابسته بر بهای خدمات حسابرسی انجام گرفته است. افزون بر این، اثر تعاملی رقابت در بازار محصول بر رابطۀ بین معاملات با اشخاص وابسته و بهای خدمات حسابرسی بررسی شده است.برای آزمون فرضیه‌های پژوهش از داده‌های مربوط به 112 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دورۀ زمانی 1394- 1386 استفاده شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات و آزمون فرضیه‎ها با بهره‎مندی از الگوی رگرسیون چندمتغیره و داده‌های ترکیبی انجام گرفت. نتایج پژوهش نشان می‌دهد میان معاملات با اشخاص وابسته و بهای خدمات حسابرسی رابطۀ مثبت و معناداری وجود دارد و رقابت در بازار محصول، موجب کاهش این رابطه نمی‌شود

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Product Market Competition, Related Party Transactions and Fee of Audit Services

نویسندگان [English]

  • MohammadReza AbbasZadeh 1
  • Mostafa Ghannad 2
  • Afshin BehSoodi 2
1 Associate Prof of Accounting., Faculty of Economic and Administrative Sciences, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
2 MSc. Student of Accounting., Faculty of Economic and Administrative Sciences, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
چکیده [English]

Related-party transactions may violate the assumption of normal market transactions. This will distort the reliability and authentic reflection of accounting data, which will consequently aggravate the customer’s business risk by auditor. Therefore, related-party transactions will probably increase the cost of audit services. On the other hand, audit costs will be lower for companies making related-party transactions. That is because auditors tend to have less difficulty in examining such transactions than those made with third parties. This study is intended to provide evidence about the effect of related-party transaction on the cost of audit services. It is also explored the interactive effect of product market competition on the relationship between related-party transaction and the cost of audit services. The research hypotheses are tested through data from 112 companies listed on the Tehran Stock Exchange (TSE) during 2007-2015. Moreover, the data are analyzed and the hypotheses are tested based on the multivariate regression model and panel data. The results indicates that there is a significantly positive relationship between related-party transactions and the cost of audit services. Meanwhile, product market competition does not mitigate such relationship

کلیدواژه‌ها [English]

  • Audit fees
  • audit risk
  • Product market competition
  • Related Parties Transaction

پورحیدری، ا.؛ گل‌ محمدی شورکی، م. (1394). تأثیر ریسک وضعیت مالیاتی شرکت بر حق‌الزحمۀ حسابرسی. بررسیهای حسابداری و حسابرسی، 22(3)، 318-301.

حساس‌یگانه، ی.؛ برزیده، ف.؛ تقوی‌فرد، م.؛ فرهمند سیدآبادی، م. (1395). بررسی تأثیر گردش اجباری مؤسسه‎‌های حسابرسی بر حق‌الزحمۀ حسابرسی و رقابت در بازار حسابرسی. بررسیهای حسابداری و حسابرسی، 23(3)، 352-332.
حساس‌یگانه، ی.؛ حسنی‌القار، م.؛ مرفوع، م. (1394). بیش اطمینانی مدیریت و حق‌الزحمۀ حسابرسی. بررسیهای حسابداری و حسابرسی، 22(3)، 384-363.
حیدرپور، ف.؛ جعفری، ی. (1395). تأثیر ساختار بازار محصول بر هزینه‌های حسابرسی. پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 8(30)، 118-103.
دارابی، ر.؛ داوودخانی، م. (1394). تأثیر معاملات با اشخاص وابسته بر ارزش شرکت. پژوهش‌های ‌حسابداری ‌مالی ‌و‌ حسابرسی، 7(28)، 152-131.
دیانتی‌ دیلمی، ز.؛ بیات، م. (1394). رابطۀ رقابت بازار محصول و حق‌الزحمۀ حسابرس مستقل. پژوهش‌های ‌حسابداری ‌مالی ‌و‌ حسابرسی، 7(27)، 38-23.
رجبی، ر.؛ محمدی‌خشوئی، ح. (1387). هزینه‌های نمایندگی و قیمت‌گذاری خدمات حسابرسی مستقل. بررسیهای حسابداری و حسابرسی، 15(53)، 52-35.
سرلک، ن.؛ اکبری، م. (1392). رابطۀ بین معاملات با اشخاص وابسته و مدیریت سود. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 20(4)، 92-77.
عزیزخانی، م.؛ آقابیگی، ز. (1392). بررسی حق‌الزحمۀ حسابرسی در حسابرسی نخستین و سنوات آیندۀ دورۀ تصدی حسابرسی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. دانش حسابداری، 4(15)، 127-105.
نمازی، م.؛ رضایی، غ. م.؛ ممتازیان، ع. ر. (1393). رقابت در بازار محصول و کیفیت اطلاعات حسابداری. پیشرفت‌های حسابداری، 6(2)، 166-131.
نیکبخت، م.؛ تنانی، م. (1389). آزمون عوامل مؤثر بر حق‌الزحمۀ حسابرسی صورت‌های مالی. پژوهشهای حسابداری مالی. 2(4)، 132-111.
Azizkhani, M. & Agha Beigi, Z. (2013). Audit fees for initial and subsequent engagements: Evidence from Firms Listed in Tehran Stock Exchange. Journal of Accounting Knowledge, 4(15), 105-127. (in Persian)
Baggs, J. & DE Bettignies, J. E. (2007). Product market competition and agency costs. The Journal of Industrial Economics, 55(2), 289-323.
Chang, S. J. & Hong, J. (2000). Economic performance of group-affiliated companies in Korea: Intergroup resource sharing and internal business transactions. Academy of Management Journal, 43(3), 429-448.
Chen, J. J., Cheng, P. & Xiao, X. (2011). Related party transactions as a source of earnings management. Applied Financial Economics, 21(3), 165-181.
Chen, S., Wang, K. & Li, X. (2012). Product market competition, ultimate controlling structure and related party transactions. China Journal of Accounting Research, 5(4), 293-306.
Cheng, P., Man, P. & Yi, C. H. (2013). The impact of product market competition on earnings quality. Accounting & Finance, 53(1), 137-162.
Curry, B. & George, K. D. (1983). Industrial concentration: a survey. The Journal of Industrial Economics, 31 (3), 203-255.
Dianati Deylami, Z. & Bayat, M. (2015). Explore the impact of product market competition on independent audit fee. The Financial Accounting and Auditing Researches, 7 (27), 23-38. (in Persian)
Darabi, R. & Davoodkhani, M. (2015). The impact of related party transactions on the value of company. The Financial Accounting and Auditing Researches, 7 (28), 131-152. (in Persian)
El-Helaly, M. (2016). Related party transactions and accounting quality in Greece. International Journal of Accounting & Information Management, 24(4), 375-390.
Giroud, X. & Mueller, H. M. (2011). Corporate governance, product market competition, and equity prices. The Journal of Finance, 66(2), 563-600.
Gordon, E. A. & Henry, E. (2005).Related party transactions and earnings management. Working paper. Rutgers University. Available at SSRN 612234.
Habib, A., Jiang, H. & Zhou, D. (2015). Related party transactions and audit fees: Evidence from China. Journal of International Accounting Research, 14(1), 59-83.
Hart, O. D. (1983). The market mechanism as an incentive scheme. The Bell Journal of Economics, 14(2), 366-382.
Hassas Yeganeh, Y., Barzideh, F, Taghavifard, M. & Farahmand Seyed Abadi, M. (2016). Investigating the impact of Mandatory Audit Firm Rotation on Audit Fee and Audit Market Competition. The Iranian Accounting and Auditing Review, 23(3): 332-352. (in Persian)
Hassas Yeganeh, Y., Hasani Alghar, M. & Marfou, M. (2015). Managerial overconfidence and audit fees. The Iranian Accounting and Auditing Review, 22(2), 363-384. (in Persian)
Haushalter, D., Klasa, S., & Maxwell, W. F. (2007).The influence of product market dynamics on a firm's cash holdings and hedging behavior. Journal of Financial Economics, 84(3), 797-825.
Hay, D. C., Knechel, W. R. & Wong, N. (2006). Audit fees: A Metaanalysis of the effect of supply and demand attributes. Contemporary accounting research, 23(1), 141-191.
Heidarpour, F. & Jafari, Y. (2016). Product market structural impact on audit costs. The Financial Accounting and Auditing Researches, 8(30): 103-118.
(in Persian)
Herfindal, O. C. (1959). A General evaluation of competition in the copper industry. Copper Costs and Prices. 1870-1957, Baltimore, Published, P, 1959. Published for Resources for the Future by Johns Hopkins Press.
Houghton, K. A. & Jubb, C. A. (1999). The cost of audit qualifications: The role of non-audit services. Journal of International Accounting, Auditing & Taxation, 8(2), 215-240.
Jagannathan, R. & Srinivasan, S.B. (1999). Does product market competition reduce agency costs? North American Journal of Economics and Finance, 10(2), 387-400.
Jian, M. & Wong, T. J. (2010).Propping through related party transactions. Review of Accounting Studies, 15(1), 70-105.
Kang, M., Lee, H. Y., Lee, M. G. & Park, J. C. (2014). The association between related-party transactions and control–ownership wedge: Evidence from Korea. Pacific-Basin Finance Journal, 29(1), 272-296.
Khanna, T. & Palepu, K. (2000). Is group affiliation profitable in emerging markets? An analysis of diversified Indian business groups. The Journal of Finance, 55(2), 867-891.
Kohlbeck, M. J. & Mayhew, B. W. (2004). Agency costs, contracting, and related party transactions. Contracting, and Related Party Transactions (December 31, 2004).
Kohlbeck, M. J. & Mayhew, B. W. (2014). Are related party transactions red flags? Working paper, Florida Atlantic University and University of Wisconsin. Available at SSRN 2427439.
Leventis, S., Weetman, P. & Caramanis, C. (2011). Agency costs and product market competition: The case of audit pricing in Greece. The British Accounting Review, 43(2), 112-119.
Liu, J. M. & Liu, X. (2007). The empirical research on the relationship between related party transactions and Internal Corporate Governance of Listed Companies. China Soft Science, 1(1), 79-89.
McCahery, J. A. & Vermeulen, E. P. (2005). Does the European company prevent the ‘delaware effect’? European law journal, 11(6), 785-801.
Namazi, M., Rezaei, Gh. & Momtazian, A. (2013). Product market competition and accounting information quality. Journal of Accounting Advances, 6(2), 131-166. (in Persian)
Niemi, L. (2002). Do firms pay for audit risk? Evidence on risk premiums in audit fees after direct control for audit effort. International Journal of Auditing, 6(1), 37-51.
Nikbakht, M. & Tanani, M. (2010). Factors affecting audit fees for the financial test. Journal of Financial Accounting Research, 2(4), 111-132. (in Persian)
Pourheidari, O. & Golmohammadi Shuraki, M. (2015). The impact of corporate tax risk on audit fee. The Iranian Accounting and Auditing Review, 22(3), 301-318. (in Persian)
Rajabi, R. & Mohammadi Khashoiy, H. (2009). Agency costs & independent audit services pricing. The Iranian Accounting and Auditing Review, 15(53), 35-52. (in Persian)
Ryngaert, M. & Thomas, S. (2012). Not all related party transactions (RPTs) are the same: Ex ante versus ex post RPTs. Journal of Accounting Research, 50(3), 845-882.
Sarlak, N. & Akbari, M. (2013). Relationship between related party transactions and earnings management. The Iranian Accounting and Auditing Review, 20 (4), 77-92. (in Persian)
Schmidt, K. M. (1997). Managerial incentives and product market competition. The Review of Economic Studies, 64(2), 191-213.
Teng, M. & Li, C. (2011). Product Market Competition, Board Structure and Disclosure Quality. Frontiers of Business Research in China, 5(2), 291-316.
Wang, J., & Yuan, H. (2012).The Impact of Related Party Sales by Listed Chinese Firms on Earnings Informativeness and Analysts’ Forecasts. International Journal of Business, 17(3), 258-275.
Wang, Y. & Chui, A. C. (2015). Product market competition and audit fees. Auditing: A Journal of Practice & Theory, 34(4), 139-156.
Ying, Q. & Wang, L. (2013). Propping by controlling shareholders, wealth transfer and firm performance: Evidence from Chinese listed companies. China Journal of Accounting Research, 6(2), 133-147.
Zhu, Y. & Zhu, X. (2012). Impact of the share structure reform on the role of operating related party transactions in China. Emerging Markets Finance and Trade, 48(6), 73-94.