بررسی هموارسازی سود در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از استاندارد حسابداری شماره 15 (حسابداری سرمایه‌گذاری‌ها)

نویسندگان

چکیده

در شرایطی که نرخ تورم دو رقمی در ایران سودمندی گزارش‌های مالی ارایه شده شرکت‌ها ـ بدون تعدیل بابت تورم ـ را با ابهام روبرو می‌کند، دستکاری و هموارسازی سود می‌تواند سودمندی چنین گزارش‌هایی را بیش از پیش زیر سئوال ببرد. در این تحقیق، هموارسازی سود در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از استاندارد حسابداری شماره 15 ایران (حسابداری سرمایه‌گذاری‌ها) مورد بررسی قرار گرفته است. این استاندارد با مجاز دانستن استفاده از مبنای «ارزش بازار و یا قاعده اقل بهای تمام شده و خالص ارزش فروش» برای سرمایه‌گذاری‌های سریع‌المعامله، منطقاً ابزاری برای هموارسازی و دستکاری سود به شمار می‌رود. آزمون‌های انجام شده بر روی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال‌های 1380 تا 1382 نشان می‌دهد، اگر چه این ابزار به‌طور گسترده مورد استفاده قرار نگرفته است، اما هموارسازی سود با استفاده از آن در شرکت‌هایی که سود حاصل از فروش سرمایه‌گذاری‌هایشان غیر صفر بوده است، مشاهده می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

-

چکیده [English]

Under conditions that two-digit inflation rate in Iran creates ambiguity regarding the utility of financial reports that are not adjusted for inflation, income manipulation and smoothing can add more questions about the usefulness of such reports. In this research, income smoothing in listed companies in Tehran Stock Exchange utilizing Iranian Accounting Standard Number 15 (accounting for investments) was investigated. This standard which authorizes use of "market" or "lower of cost or net sales price" for investing in trading securities logically seems like a tool for income smoothing and income manipulation.
Performed statistical tests on listed companies in Tehran Stock Exchange for the years 1380 to 1382 indicates that although these tools have not been used extensively, but income smoothing is observed in companies that had non-zero gains resulting from sale of their investments.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Gains (Losses)
  • Income Manipulation
  • Income Smoothing
  • Lower of Cost or Net Sales Price