تأثیر افشای گزارشگری پایداری و مقایسه‌پذیری اطلاعات حسابداری بر تداوم سود

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه حسابداری، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.

2 دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.

10.22059/acctgrev.2025.374762.1008939

چکیده

هدف:  در دنیای امروز، توجه به پایداری و ارائۀ گزارش‌های شفاف و قابل مقایسه از عملکرد شرکت‌ها، اهمیتی فزاینده یافته است. از یک‌سو گزارشگری پایداری، به ارائه اطلاعات مربوط به عملکرد اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی شرکت‌ها می‌پردازد. این گزارش‌ها به‌عنوان ابزار کلیدی برای جلب اعتماد ذی‌نفعان ایفای نقش می‌کنند. از این رو، تضمین کیفیت و اعتبار اطلاعات مندرج در گزارش‌های پایداری، به دغدغه‌ای اساسی برای سازمان‌ها تبدیل شده است. گزارشگری پایداری ضمن اینکه به شرکت‌ها در شناخت ریسک‌های پایداری و مدیریت سود کمک می‌کند، باعث بهبود رتبه شرکت‌ها در سطح بین الملل و افزایش تعاملات بین‌المللی می‌شود. از سوی دیگر، مقایسه‌پذیری اطلاعات حسابداری، امکان شناسایی و درک تفاوت‌ها و شباهت‌های موجود درمجموعه داده‌های مالی را برای ذی‌نفعان فراهم می‌کند و به آن‌ها در اتخاذ تصمیمات آگاهانه کمک شایانی می‌کند. این دو موضوع، در تداوم سود شرکت‌ها نقشی کلیدی ایفا می‌کنند. بر اساس آنچه بیان شد، هدف از این مطالعه، ارائۀ شواهد تجربی در خصوص تأثیر افشای گزارشگری پایداری و مقایسه‌پذیری اطلاعات حسابداری بر تداوم سود در شرکت‌های پذیرفته شده در بازار سرمایه ایران است.
روش: جامعۀ آماری پژوهش کلیۀ شرکت‌های بورسی و فرابورسی پذیرفته شده در بازار سرمایۀ ایران است که پس از اعمال فیلترهای مطرح شده، اطلاعات ۹۶ شرکت بورسی و فرابورسی در ۱۲ صنعت مختلف به‌صورت فصلی گردآوری شد. داده‌های موردنیاز از صورت‌های مالی، یادداشت‌های توضیحی همراه صورت‌های مالی، گزارش تفسیری و گزارش هیئت‌مدیره، استخراج شد. برای محاسبۀ متغیرهای پژوهش، داده‌های مالی شرکت‌های نمونه، به‌صورت فصلی و برای دورۀ چهارساله، طی سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۱ جمع‌آوری شدند که در مجموع ۱۵۳۶ فصل ـ شرکت بود. شایان ذکر است که نمونۀ آماری انتخابی، تقریباً ۴۰ درصد ارزش کل بازار سرمایه را پوشش داده است. در نهایت فرضیه‌های پژوهش با استفاده از روش حداقل مربعات تعمیم‌یافته آزمون شدند.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که بین افشای گزارشگری پایداری و تداوم سود، رابطۀ مثبت و معناداری وجود دارد. در واقع فرضیۀ اول پژوهش تأیید شد؛ این در حالی است که بین مقایسه‌پذیری اطلاعات حسابداری و تداوم سود رابطه معناداری وجود ندارد و فرضیۀ دوم تأیید نمی‌شود.
نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که بین افشای گزارش‌های پایداری و تداوم سود شرکت‌ها، ارتباطی مستقیم و معنادار وجود دارد. این بدان معناست شرکت‌هایی که به‌طور شفاف به انتشار گزارش‌های پایداری می‌پردازند، احتمالاً سودآوری پایدارتری را تجربه خواهند کرد. شرکت‌هایی که به مسائل پایداری اهمیت می‌دهند، نه‌تنها به بهبود عملکرد خود کمک می‌کنند؛ بلکه به ایجاد یک جامعه پایدارتر نیز کمک خواهند کرد. برخلاف افشای گزارش‌های پایداری، نتایج پژوهش نشان داده است که بین قابلیت مقایسه اطلاعات حسابداری و تداوم سود، ارتباط معناداری وجود ندارد. این بدان معناست که فقط شباهت صورت‌های مالی شرکت‌ها، تضمینی برای تداوم سود آن‌ها نیست و ممکن است تحت تأثیر عواملی قرار گیرند که به‌طور مستقیم با تداوم سود مرتبط نیستند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Impact of Sustainability Reporting Disclosure and Accounting Information Comparability on Profit Continuity

نویسندگان [English]

  • Hanieh Hekmat 1
  • Ali Rahmani 1
  • Samira Movaffagh 2
1 Assistant Prof., Department of Accounting, Faculty of Social Sciences and Economics, Alzahra University, Tehran, Iran.
2 Ph.D. Candidate, Department of Accounting, Faculty of Social Sciences and Economics, Alzahra University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Objective
The importance of sustainability and the need for transparent, comparable performance reports have grown significantly. Companies are increasingly recognizing the necessity of sustainability reporting to offer valuable insights into their economic, social, and environmental impact. Sustainability reporting is also essential for building trust with stakeholders, including investors, customers, employees, and the broader community. Therefore, ensuring the accuracy and reliability of the information presented in sustainability reports has become a fundamental concern for organizations. Sustainability reporting enables companies to identify and address sustainability risks, manage their profits more effectively, improve their international rankings, and foster global interactions. Furthermore, the comparability of accounting information allows stakeholders to discern differences and similarities in financial data, facilitating more informed decision-making processes. These aspects are vital for maintaining continuous profitability in corporations. Consequently, this study aims to provide empirical evidence on the impact of sustainability reporting disclosure and the comparability of accounting information on profit sustainability in companies listed in the Iranian capital market.
Methods
The study's statistical population consists of all companies listed on The Tehran Stock Exchange (TSE) and Farabourse Securities Market (OTC) i.e. over-the-counter, within the Iranian capital market. After applying the necessary filters, data was gathered quarterly on 96 companies across 12 different industries. The required data was extracted from financial statements, explanatory notes to the financial statements, interpretative reports, and board of directors' reports. Financial data was collected quarterly over four years, from 2019 to 2022, encompassing a total of 1536 company data points. The selected statistical sample accounted for approximately 40% of the total market value. To test the research hypotheses, the Generalized Least Squares (GLS) method was employed, providing a robust framework for analyzing the relationship between sustainability reporting and profit sustainability, as well as the comparability of accounting information.
Results
The research findings indicate a significantly positive relationship between sustainability reporting disclosure and profit continuity. This relationship underscores the importance of transparency in sustainability practices and the positive impact it can have on a company's financial stability. The first hypothesis, which posited a significant relationship between sustainability reporting and profit continuity, confirmed. The findings also revealed no significant relationship between the comparability of accounting information and profit continuity, leading to the rejection of the second hypothesis. This suggests that while transparency in sustainability reporting is crucial, the mere comparability of financial statements does not necessarily translate to sustained profits.
Conclusion
The results of this study highlight a significantly positive relationship between the disclosure of sustainability reports and the sustainability of company profits. Firms that transparently publish their sustainability reports are more likely to achieve consistent and sustainable profitability. Addressing sustainability issues can improve a company's performance and contribute to a more sustainable society overall. Conversely, the research results indicate that there is no significant relationship between the comparability of accounting information and profit sustainability. In other words, simply having similar financial statements does not guarantee the sustainability of profits. Profit sustainability may be influenced by a variety of other factors that are not directly related to the comparability of accounting information, such as market conditions, management practices, and external economic factors. These findings underscore the complexity of achieving sustained profitability and the need for a multifaceted approach that includes transparency in sustainability practices.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Comparability
  • Profit continuity
  • Sustainability
  • Transparency

مراجع

افلاطونی، عباس (۱۴۰۲). تحلیل آماری در پژوهش‌های مالی و حسابداری با نرم‌افزار Stata. تهران: ترمه.
ایمانی، پدرام؛ حاجی‌ها، زهره و امیرحسینی، زهرا (۱۳۹۶). آزمون تأثیر پایداری سود و سودآوری بر سطح افشای مسئولیت اجتماعی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه علمی‌پژوهشی حسابداری مدیریت، ۱۰ (۳۳)، ۷۳- ۱۴۲.
بابائی، فاطمه؛ حسینی، سید علی؛ توحیدی، محمد و همایون، سعید (۱۴۰۱). گزارشگری پایداری در شرکت‌های مورد تأیید شریعت: تحلیل مقایسه‌ای در مالزی و اندونزی. فصلنامه علمی تحقیقات مالی اسلامی، ۱۲(۱)، ۱۰۷-۱۵۲.
حاتمیان، وحید؛ بابازاده، مریم و خاتم نژاد، نوید (۱۳۹۷). بررسی تأثیر قابلیت مقایسه صورت‌های مالی بر ضریب واکنش سود حسابداری با تأکید بر کیفیت حسابرسی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه چشم‌انداز حسابداری و مدیریت، ۱(۴)، 86- ۱۰۱.
رحمانی، علی و قشقایی، فاطمه (۱۳۹۶). رابطه قابلیت مقایسه حسابداری با مدیریت سود واقعی و تعهدی، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، ۲۴(۴)، ۵۲۷-۵۵۰.
رحمانی، علی و محمودخانی، مهناز (۱۴۰۰). ضرورت تهیه و اطمینان‌بخشی گزارش‌های پایداری: دیدگاه حسابرسان و خبرگان صنعت بیمه. پژوهش‌های حسابرسی حرفه‌ای، ۲(۵)، ۱۲۸-۱۵۶.
صراف، فاطمه و روشنی گیلوانی، محمدرضا (۱۴۰۱). عملکرد پایداری شرکت و تداوم سود بر ارتباط بین کیفیت سود و جریان نقدی آتی، فصلنامه چشم‌انداز حسابداری و مدیریت، ۵(۷۱)، ۱۸-۳۳.
ضیا، فرناز؛ وکیلی فرد، حمیدرضا و صراف، فاطمه (۱۳۹۹). تأثیر گزارشگری پایداری بر کاهش عدم تقارن اطلاعاتی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، نشریه علمی حسابداری مدیریت، ۱۳(۶۴)، ۱۲۱-۱۳۵.
عبدی، مصطفی؛ کردستانی، غلامرضا و رضازاده، جواد (۱۳۹۸). طراحی الگوی منسجم گزارشگری پایداری شرکت‌ها، پژوهش‌های حسابداری مالی، ۱۱(۴)، ۲۳-۴۴.
کاشانی‌پور، محمد؛ جندقی، غلامرضا و رحمانی، محمد (۱۳۹۷). بررسی رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی با افشا اطلاعات پایداری شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، پژوهش‌های تجربی حسابداری، ۸(۲۹)، ۱-۲۱.
محمودخانی، مهناز؛ رحمانی، علی؛ همایون، سعید و نیاکان، لیلی (۱۴۰۱). وضعیت افشای ابعاد زیست‌محیطی، اجتماعی و راهبری در صنعت بیمه ایران، حسابداری و منافع اجتماعی، ۱۲(۴)، ۱-۳۲.
معصومی، سید رسول؛ صالح‌نژاد، سید حسین و ذبیحی زرین کلایی، علی (۱۳۹۶). شناسایی متغیرهای مؤثر بر میزان گزارشگری پایداری شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، دانش حسابرسی، ۱۸(۷۰)، ۱۹۵- ۲۲۱.
 
References
Abdi, M., Kordestani, G. & Rezazade, J. (2019). Designing of Corporates’ Coherent Sustainability Reporting Model. Financial Accounting Research, 11(4), 23-44. doi: 10.22108/far.2019.118585.1498 (in Persian)
Aflatouni, A. (2023). Statistical Analysis in Financial and Accounting Research with Stata Software. Tehran: Termeh. (in Persian)
Al Hawaj, A.Y. & Buallay, A.M. (2022). A worldwide sectorial analysis of sustainability reporting and its impact on firm performance. Journal of Sustainable Finance & Investment, 12(1), 62-86.
Babaei, F., Hosseini, S.A., Tohidi, M. & Homayoun, S. (2022). Sustainability Reporting in Shariah Approved Companies: A Comparative Analysis in Malaysia and Indonesia. Islamic Finance Researches (IFR), 12(1), 107-152. doi: 10.30497/ifr.2023.242922.1714 (in Persian)
Cardoni, A., Kiseleva, E. & Terzani, S. (2019). Evaluating the Intra-Industry Comparability of Sustainability Reports: The Case of the Oil and Gas Industry. Sustainability, 11(4), 1093.
Chen, A. & Gong, J. J. (2019). Accounting comparability, financial reporting quality, and the pricing of accruals. Advances in accounting, 45, 100415.‏
Chiu, T.K. & Wang, Y.H. (2015). Determinants of Social Disclosure Quality in Taiwan: An Application of Stakeholder Theory. J. Bus. Ethics, 129, 379–398.
Cordeiro, J.J. & Tewari, M. (2015). Firm Characteristics, Industry Context, and Investor Reactions to Environmental CSR: A Stakeholder Theory Approach. J. Bus. Ethics, 130, 833–849.
Cui, J., Jo, H. & Na, H. (2018). Does Corporate Social Responsibility Affect Information Asymmetry? J. Bus. Ethics, 148, 549–572.
Daryaei, A. A., Fattahi, Y., Askarany, D., Askary, S. & Mollazamani, M. (2022). Accounting Comparability, Conservatism, Executive Compensation-Performance, and Information Quality. Journal of Risk and Financial Management, 15(11), 489.‏
Davoodi, S. (2019). Relationship between accounting comparability and accrual-based and real earnings management. Journal of Accounting Knowledge, 10, 91–113.
De Franco, G., Kothari, S.P. & Verdi, R.S. (2011). The Benefits of Financial Statement Comparability. Journal of accounting research, 49, 895–931.
Demerjian, P.R., Lev, B., Lewiswestern, M.F. & McVay, S.E. (2013). Managerial Ability and Earnings Quality. The Accounting Review, 88, 463–498.
Dincer, B., Keskin, A. İ. & Dincer, C. (2023). Nexus between Sustainability Reporting and Firm Performance: Considering Industry Groups, Accounting, and Market Measures. Sustainability, 15(7), 5849.
Francis, J.R., Huang, S. & Khurana, I.K. (2016). The Role of Similar Accounting Standards in Cross-Border Mergers and Acquisitions. Contemporary Accounting Research, 33, 1298–1330.
Golmohammadi Shuraki, M., Pourheidari, O. & Azizkhani, M. (2021). Accounting comparability, financial reporting quality and audit opinions: evidence from Iran. Asian Review of Accounting, 29(1), 42-60.
Haniffa, R.M.; Cooke, T.E. (2005). The impact of culture and governance on corporate social reporting. Journal of Accounting and Public Policy, 24, 391–430.
Hatamian, V., Babazadhe, M. & Khatmanjhad, N. (2018). Investigating the Effect of Comparison of Financial Statements Reaction coefficient of accounting profit with an emphasis on audit quality in the companies accepted in the Tehran Stock Exchange. Journal of Accounting and Management Vision, 1(4), 87-101. (in Persian)
Huang, X.; Watson, L. (2015). Corporate social responsibility research in accounting. Journal of Accounting Literature, 34, 1–16.
Hummel, K.; Schlick, C. (2016). The relationship between sustainability performance and sustainability disclosure–Reconciling voluntary disclosure theory and legitimacy theory. Journal of Accounting and Public Policy, 35, 455–476.
Imani, P., Hajiha, Z. & Amirhosseyni, Z. (2017). The examination of effect of earnings persistence and profitability on disclosure level of Corporate Social Responsibility listed in Stock Exchange in Tehran. Management Accounting, 10(33), 73-142. (in Persian)
Kashanipour, M., Jandaghi, G. & Rahmani, M. (2018). Financial Reporting Quality and Sustainability Information Disclosure. Empirical Research in Accounting, 8(3), 11-31.
(in Persian)
Khuong, N.V., Rahman, A.A.A., Meero, A., Anh, L.H.T., Liem, N.T., Thuy, C.T.M. & Ly, H.T.N. (2022). The Impact of Corporate Social Responsibility Disclosure and Accounting Comparability on Earnings Persistence. Sustainability, 14(5), 2752.
Kim, J.B. & Zhang, L. (2014). Financial Reporting Opacity and Expected Crash Risk: Evidence from Implied Volatility Smirks. Contemp. Contemporary Accounting Research, 31, 851–875.
Kim, S., Kraft, P. & Ryan, S.G. (2013). Financial statement comparability and credit risk. Review of Accounting Studies, 18, 783–823.
Lassaad, B.M. & Khamoussi, H. (2012). Determinants of communication about corporate social responsibility: Case of French companies International Journal of Contemporary Business Studies, 3, 49–60.
Liu, Z. & Liu, M. (2019). Quality evaluation of enterprise environmental accounting information disclosure based on projection pursuit model. Journal of Cleaner Production, 279, 123679.‏
Magness, V. (2006). Strategic posture, financial performance and environmental disclosure. Accounting, Auditing & Accountability Journal, 19, 540–563.
Mahmoudkhani, M., Rahmani, A., Homayoun, S. & Niakan, L. (2023). The status of disclosure of environmental, social and management dimensions in Iran's insurance industry. Scientific Journal of Accounting and Social Interests, 12(4), 1-32.
Masoumi, S. R., Salehnezhad, S. H. & Zabihi Zarin Kolaii, A. (2017). Identifying the effective variables on the level of sustainability reporting of companies listed in the Tehran Stock Exchange. Journal of Auditinh Knowledge, 18(70), 195-221. (in Persian)
Nurdin, E. & Hamzah, D. (2016). Empirical Testing of Corporate Social Responsibility Disclosure as a Mechanism to Improve the Earnings Persistence and Stock Return in Indonesia. The Journal of Accounting and Economics, 2, 40–47.
Nwobu, O. A., Owolabi, A. A. & Iyoha, F. O. (2017). Sustainability reporting in financial institutions: a study of the Nigerian banking sector. Journal of Internet Banking and Commerce, 22(S8), 1-15.
Orlitzky, M., Schmidt, F.L. & Rynes, S.L. (2003). Corporate Social and Financial Performance: A Meta-Analysis. Organization studies, 24, 403–441.
Paulo, I.I.S.L.d., Cavalcante, P.R.N. & Paulo, E. (2013). The Relationship between Auditing Quality and Accounting Conservatism in Brazilian Companies. Revista de Educação E Pesquisa Em Contabilidade, 7, 293–314.
Peloza, J. (2009). The Challenge of Measuring Financial Impacts from Investments in Corporate Social Performance. Journal of management, 35, 1518–1541.
Persakis, A. & Iatridis, G.E. (2015). Earnings quality under financial crisis: A global empirical investigation. Journal of Multinational Financial Management, 30, 1–35.
Rahmani, A. & Ghashghaii, F. (2018). The Relation between Accounting Comparability and Earning Management. Journal of Accounting and Auditing, 24(4), 527-550. (in Persian)
Rahmani, A. & Mahmoudkhani, M. (2022). The necessity of preparing and assuring sustainability reports:The views of insurance industry experts and auditors. Professional Auditing Research, 2(5), 128-156. (in Persian)
Rezaee, Z. (2016). Business sustainability research: A theoretical and integrated perspective. Journal of accounting literature, 36, 48–64.
Rezaee, Z., Dou, H. & Zhang, H. (2020). Corporate social responsibility and earnings quality: Evidence from China. Global Finance Journal, 45, 100473.
Roberts, R.W. (1992). Determinants of corporate social responsibility disclosure: An application of stakeholder theory. Accounting, organizations and society, 17, 595–612.
Rupley, K.H., Brown, D. & Marshall, R.S. (2012). Governance, media and the quality of environmental disclosure. Journal of Accounting and Public Policy, 31, 610–640.
Sarraf, F. & Roshni Gilvai, M. R. (2023). Corporate sustainability performance and earnings continuity on the relationship between earnings quality and future cash flow. Journal of Accounting and Management Vision, 5(71), 18-33. (in Persian)
Srivastava, A. (2014). Why have measures of earnings quality changed over time? Journal of Accounting and Economics, 57, 196–217.
Vichitsarawong, T. & Pornupatham, S. (2015). Do audit opinions reflect earnings persistence? Managerial Auditing Journal, 30, 244–276.
Vitolla, F., Raimo, N., Rubino, M. & Garzoni, A. (2019). How pressure from stakeholders affects integrated reporting quality. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 26, 1591–1606.
Vo, H.T.M. & Arato, M. (2020). Corporate social responsibility in a developing country context: A multi-dimensional analysis of modern food retail sector in Vietnam. Agroecology and Sustainable Food Systems, 44, 284–309.
Wang, F., Zhang, Z. & Xu, L. (2020). Corporate social responsibility and financial statement comparability: Evidence from China. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 27, 1375–1394.
Wood, D.J. & Jones, R.E. (1995). Stakeholder Mismatching: A Theoretical Problem in Empirical Research on Corporate Social Performance. The International Journal of Organizational Analysis, 315-363.
Yu, H.C., Kuo, L., Kao, M.F. (2017). The relationship between CSR disclosure and competitive advantage. Sustainability Accounting, Management and Policy Journal, 8, 547–570.
 Zia, F., Vakili Fard, H. R. & Saraf, F. (2020). The Effect of Sustainability Reporting on Reducing Information Asymmetry of Companies Listed in Tehran Stock Exchange. Management Accounting, 13(46), 121-135. (in Persian)
بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی
دوره 32، شماره 1
1404
صفحه 95-116

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار